Ceyn Ostin

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ceyn Ostin
ing. Jane Austen
Doğum adı Jane Austen
Doğum tarixi 16 dekabr 1775(1775-12-16)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 18 iyul 1817(1817-07-18)[3][2][…] (41 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi Addison xəstəliyi
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Atası Corc Ostin[d][8][9]
Anası Kassandra Ostin[d][9]
Təhsili
  • Ridinq Ebbi qız məktəbi[d] (17851786)[4]
Fəaliyyəti yazıçı, hekayə yazıçısı[d], roman yazıçısı
Fəaliyyət illəri 1787-ci ildən
Əsərlərinin dili ingilis dili
İstiqamət ədəbi realizm
Tanınmış əsərləri
İmza
Vikimənbənin loqosu Ceyn Ostin Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ceyn Ostin(ing. Jane Austen; 16 dekabr 1775[1][2][…], Stiventon[d], Hempşir qraflığı[d][5][6][…]18 iyul 1817[3][2][…], Uinçester[5][6]) — ingilis yazıçısı.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İngilis yazıçısı Ceyn 1783-cü ildə təhsilinə Oksfordda başlamış, Sauzamptonda davam etmiş, ən sonunda isə qızlar məktəbində oxumuşdur. Kənd keşişinin yeddinci uşağı olan Ceyn öz dövrünə uyğun gözəl təsvirlər və obrazlar yaratdığına görə romanları klassiklər sırasında yer almağı bacarmışdır. 1805-ci ildə atasının ölümündən sonra əvvəlcə Sauzamptona, 1809-cu ildə isə varlı qardaşının yanına köçür. Həmin ev günümüzdə ev muzeyi kimi fəaliyyət göstərək, turistlərin sıx ziyarət etdiyi məkanlardan sayılır.1789-cu ildən roman yazmağa başlayan Ceynin romanlarının baş qəhrəmanları qadınlardır, əsərlər hər zaman xoşbəxt evliliklə başa çatır.

İlk olaraq "Eşq və yaşam" adlı kitabı nəşr edildi, daha sonra isə bu siyahını "Qürur və qərəz", "Mansfild parkı", "Emma" davam etdirdi.

1816-cı ilin əvvəlindən özünü pis hiss etməyə başlayan Ceyn, əvvəlcə öz xəstəliyini danır, çalışmağa, ənənəvi ailə fəaliyyətlərində iştirak etməyə davam edir. Lakin xəstəliyi get-gedə irəliləyir, xəstəliyinə çarə tapmayan ailəsi 1817-ci il iyulun 18-də Ceyni itirir.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ceyn Ostinin həyatı haqqında sağ qalan məktublardan və ailə üzvlərinin yazdığı kiçik bioqrafik notlardan əlavə məlumat yoxdur.

bütün həyatı ərzində təqribən 3000 mindın çox məktub yazsada onlardan yalnız 160-ı sağ qalmışdır. Məktubların əksəriyyətini böyük bacısı Kassandraya yazırdı. Ceynin ölümündən sonra bacısı bu məktubları yandırmışdır. Ceyn Ostin 1775-ci il 16 dekabrda Steventson, Hampshire bölgəsində valideynlərinin onu gözlədiyindən 1 ay daha gec doğulmuşdur. Ceynin atası Corc Ostin uzun illər buradakı anqlikan kilsəsinin rektoru kimi fəaliyyət göstərmişdir. Atası qədim, varlı, nüfuzlu yun taciri ailəsinin kökündən gəlirdi.

1783-cü ildə Ostin bacıları Missis Anna Cauley tərəfindən təhsil almaq üçün Oksforda göndərilir. Lakin payızda hər iki qız tifus xəstəliyinə tutulduğunda geri gəlir. və 1785-ci ildə Abbey qızlat məktəbinə yollanana kimievdə təhsil görürlər. bu məktəbdə onlar çox gümankı fransızca, tikiş-naxış, rəqs musiqi, teatr və sə barədə təhsil alırlar. lakin ailənin hər iki qızın təhsil haqqını ödəməyə gücü çatmadığından tezliklə bu məktəbi də tərk etməli olurlar.

Gümank ki, onun oxumağa olan həvəsi atası və qardaşlarından gəlir. Ceyn Ostin atasının və bəzi ailə dostlarının kitabxanasını işlətməkdə sərbəst idi. Atası həm də Ceynə yazı işlərində lazım olan ləvazimatları almaqda tolerant insan idi.

onun uşaqlığından ailəsi və dostları bir sıra dram əsərlərini səhnələşdirmişdi. bu əsərlərin arasında Riçard Şeridanın Rəqiblər" pyesi, Devid Garrikin "Bon ton"pyesi də var idi. Ostinin böyük qardaşı Ceyms də proloqlar və epiloqlar yazırdı. Ceyndə bu işlərdə iştirak etməkdəydi. və beləliklə o 12 yaşında özünü dram əsəri yazmaqda sınayır, yeniyetməlik dövrlərində 3 qısa dram əsəri yazmışdır.

Çap olunan əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

o dövrdə evli ingilis qadınlarınn müqavilə imzalamağa hüququ yox idi. əsər çap etdirmək istəyə qadının onun əvəzinə kişi fərd tərəfindən müqavilə imzalatmağa ehtyacı vardı. dövrün əksər qadın yazıçıları kimi Ostin də əsərlərini anonim adla çap etdirmişdi.

Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

(ölümündən sonra 1818)

  • Northanger Monastırı

(Ölümündən sonra 1818)

  • Mansfield Parkı (1814)

Ceyn Ostinin aforizmləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Təmkinlə dəf etdiyimiz çətinlik, qarşımıza qoyduğumuz məqsədlə düz mütənasib olmalıdır".
  • "Sevmədən ailə quran qadın ev əşyalarının ən etibarlı keşikçisidir".
  • "Dünyanı müşahidə etdikcə, daha az bəyənirəm".
  • "Kiminsə fikri başqası üçün ehkam olmamalıdır".
  • "Məqsəd dəqiqdirsə, məsafənin önəmi yoxdur".
  • "Yaxşı yazılmış kitab həmişə tez oxunur".
  • "Keçmişin yalnız sizə zövq verəcək hadisələrini xatırlayın".
  • "Xoşbəxtliyin indiyə qədər eşitdiyim ən yaxşı formulu varlı olmaqdır".
  • "Gənc yaşlarında təbiətin dadını doyunca çıxara bilməyənlərə yazığım gəlir".
  • "Səfeh şeylər ağıllı adamlar tərəfindən dəfərlərlə təkrarlananda normal qarşılanır".
  • "Bizim kimliyimizi müəyyənləşdirən düşüncələrimiz yox, əməllərimizdir".
  • "Məni heç nə ürəyimcə olmayan bir işi gördüyüm qədər yora bilməz".
  • "Günəşli gündə kölgədə oturub yaşıllığı seyr etməkdən gözəl istirahət yoxdur".
  • "İnsanların bərabər olduğu yerdə yoxsulluq da zənginlik kimidir".
  • "Hər gün ən azı on dəqiqəni faydalı işlərə sərf edəcəyini özünə sübut etmədən qapıdan çölə çıxma"
  • "Yalnız ən dərin hisslər məni kiminləsə qovuşdura bilər. Bu səbəbdən yəqin qarıyıb qalacağam".
  • "Məgər ətrafı görməmək aşiq olmağın ən dəqiq sübutu deyilmi?"
  • "İnsanı öz duyğuları qədər çaşdıran ikinci bir şey yoxdur".
  • "İnsan sevməyi bütün həyatı boyu öyrənir".
  • "Əgər hansısa bir insan – fərq etməz, qadın ya kişi, yaxşı romandan zövq ala bilmirsə, deməli, ondan heç vaxt adam olmayacaq".
  • "Duyğularımı ifadə edə biləcək söz tapmayanda, onu hamıdan gizləyirəm.[10]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 Бельский А. А. Остин // Jane Austen (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 5.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Bibliothèque nationale de France Jane Austen (1775-1817) (fr.). 2011.
  3. 3,0 3,1 Бельский А. А. Остин // Краткая литературная энциклопедия (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 5.
  4. 4,0 4,1 Why did Jane Austen go to school in Reading?. Museum of Reading.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Аустен, Джен (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский Сент-Питерсберг: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. II. С. 471.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Остин Джейн // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  7. Jane Austen: A great English novelist - Winchester Cathedral.
  8. Oxford Dictionary of National Biography (ing.). / C. Matthew Oxford: OUP, 2004.
  9. 9,0 9,1 Kindred Britain.
  10. "Arxivlənmiş surət". 2022-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-19.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]