Məzmuna keç

Cilovxanlı məscidi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Cilovxanlı məscidi
Ölkə  Azərbaycan
Tikilmə tarixi XV əsr
Üslubu İslam memarlığı
Cilovxanlı məscidi (Azərbaycan)
Nöqtə
Cilovxanlı məscidi

Cilovxanlı məscidiAzərbaycanda Babək rayonunun Cəhri qəsəbəsində yerləşən XV əsrə aid məscid və tarix-memarlıq abidəsi.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 21 noyabr tarixli 98 nömrəli qərarı ilə Cilovxanlı məscidi yerli əhəmiyyətli memarlıq abidələri siyahısına salınıb.

Cilovxanlı məscidi Babək rayonunun Cəhri qəsəbəsində yerləşir.[1] Məscid öz addını yerləşdiyi məhəllədən alıb. Ətrafında tapılan orta əsrlərə aid tapıntılara əsasən onun XV əsrdə tikildiyi ehtimal olunur.[1] Daşdan inşa olunan məscidin fasadı bişmiş kərpiclə üzlənib. Məscid dördkünc formalı böyük salondan ibarətdir[1]. Daxildə qadınların ibadəti üçün ikinci mərtəbə düzəldilib.[2] Qapı və pəncərələr yuxarıdan tağ şəkilli tamamlanır. Mehrabı tağ şəkilli taxçadan ibarətdir.[1]

Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar.[3] Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi.[4] Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1928-ci ildə 1369, 1933-cü ildə isə 17 idi.[4][5] Cilovxanlı məscidi də bu dövrdə fəaliyyətini dayandırıb. Baxımsızlıq ucbatından güclü aşınmaya məruz qalıb və qəzalı vəziyyətə düşüb. 1988-ci ildə məsciddə bərpa işləri aparılıb.[1]

Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 21 noyabr tarixli 98 nömrəli qərarı ilə Cilovxanlı məscidi yerli əhəmiyyətli memarlıq abidələri siyahısına salınıb.[6]

  1. 1 2 3 4 5 Səfərli, 2018. səh. 59
  2. "Babək rayonu Cəhri kənd Cilovxanlı məscidi". Sirat.az (az.). 2022-06-09. İstifadə tarixi: 2025-01-16.[ölü keçid]
  3. Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 140. ISBN 9952-8052-2-5. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
  4. 1 2 Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 141. ISBN 9952-8052-2-5. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
  5. Ələsgərova, Nəsrin. "Ислам в Азербайджане: история и современность | Heinrich Böll Stiftung | Tbilisi - South Caucasus Region". ge.boell.org (rus). 2005-01-15. 2019-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-04.
  6. Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindəki dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri (az.). Naxçıvan: Qızıl dağ nəşriyyatı. 2009. 27.