Cini Korrado

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Cini Korrado
it. Corrado Gini
Doğum tarixi 23 may 1884(1884-05-23)[1][2][…]
Vəfat tarixi 13 mart 1965(1965-03-13)[1][2][…] (81 yaşında)
Vəfat yeri
Təhsili
Fəaliyyəti iqtisadçı, statistik, sosioloq, siyasətçi
Üzvlüyü

Cini Korrado (23 may 1884[1][2][…]13 mart 1965[1][2][…], Roma) — İtalyan statistik, sosioloq, demoqraf və iqtisadçı, faşizmin aparıcı nəzəriyyəçi və ideoloqlarından biri. “Faşizmin elmi əsasları” kitabının müəllifi (1927).

Cini Korrado 23 may 1884-cü ildə Motta di Livenzada (Trevizo şəhəri yaxınlığında) anadan olub. Bolonya Universitetinin hüquq fakültəsində təhsil alıb, burada hüquqla yanaşı, riyaziyyat, iqtisadiyyat və biologiya üzrə də təhsil alıb. 1905-ci ildə Boloniya Universitetini bitirdikdən sonra o, Kalyari (1910-cu ildən), Padua (1913-cü ildən) və Roma (1925-ci ildən) universitetlərində müəllimlik edib, biometrika, demoqrafiya, konstitusiya hüququ, siyasi iqtisadiyyat, sosiologiya və statistika üzrə professor vəzifələrində çalışıb. Onun maraqları əhəmiyyətli dərəcədə statistika və hüquq elminin formal hüdudlarından kənara çıxırdı. Roma Universitetində rəhbərlik etdiyi sosiologiya kafedrasını təsis etdi. Cini 1920-ci ildə "Metron" statistik jurnalını təsis edib və ölümünə qədər bu jurnala rəhbərlik edib. Bu jurnal nəşr üçün yalnız praktik tətbiqi olan məqalələri qəbul edilirdi. 1925-ci ildə Roma Sapientsa Universitetində professoru olub.[4]

Cini və Faşizm

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1920-ci illərdə Cini Korrado Benito Mussolini ilə sıx əməkdaşlıq edirdi. Cini faşist ideyasının tərəfdarı idi və “Faşizmin elmi əsasları” məqaləsini yazaraq, faşistlərin fikirlərini sosial və bioloji proseslər (orqanizm) ilə sosial darvinizm arasındakı oxşarlıqlar baxımından əsaslandırırdı. Həmçinin yevgenikanın və onun demoqrafiya ilə əlaqəsinin tərəfdarı olan Cini bu ölkənin əhalisini, xüsusən də kəraimləri öyrənmək üçün Polşaya antropoloji ekspedisiya təşkil etdi. O, İkinci Dünya Müharibəsində nasist Almaniyasıfaşist İtaliyasının qələbəsinin bəşər cəmiyyətinin strukturunu yaxşılığa doğru dəyişəcəyinə ümid etdiyini bildirib. Bununla belə, Cini heç bir şəkildə Almaniya və İtaliyada irqi qanunları və yəhudilərin hüquqlarına qoyulan məhdudiyyətləri dəstəkləmirdi.[5][6]

  • 1926 - Romada Mərkəzi Statistika İnstitutunun prezidenti təyin edilir. İtaliya statistika xidmətləri üçün vahid mərkəz kimi təşkil edirdi. Cini 20-ci illərdə Mussolini ilə yaxın münasibətdə idi. 1932-ci ildə institutdakı vəzifəsindən istefa verdi.
  • 1933 - Beynəlxalq Sosiologiya İnstitutunun vitse-prezidenti[7]
  • 1934 - İtaliya GenetikaYevgenika Cəmiyyətinin prezidenti.
  • 1935 - Latındilli Ölkələrdə Beynəlxalq Yevgeniya Cəmiyyətləri Federasiyasının prezidenti
  • 1937 - İtaliya Sosiologiya Cəmiyyətinin prezidenti
  • 1941 - İtaliya Statistika Cəmiyyətinin prezidenti
  • 1957 - İtaliya təhsilinə xidmətlərinə görə Qızıl medalla təltif edilmişdir
  • 1962-ci ildə Dei Linçei Akademiyası üzvü[8]
  • 1962 - İtaliya Sosiologiya və Statistika Cəmiyyətlərinin prezidenti
  • Il sesso dal punto di vista statistica: le leggi della produzione dei sessi (1908)
  • Sulla misura della concentrazione e della variabilità dei caratteri (1914)
  • Quelques considérations au sujet de la construction des nombres indices des prix et des questions analogues (1924)
  • Lezioni di Politica Economica (1926).
  • The Scientific Basis of Fascism (1927).
  • The Scientific Basis of Fascism, Political Science Quarterly, Vol. 42, No. 1 (Mar., 1927), pp. 99-115 (17 pages) at JSTOR
  • Memorie di metodologia statistica. Vol.1: Variabilità e Concentrazione (1955)
  • Memorie di metodologia statistica. Vol.2: Transvariazione (1960)
  1. 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. 1 2 3 4 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  3. 1 2 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam.
  4. "Corrado Gini's Biography". Società Italiana di Statistica (SIS). 2016-11-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-05.
  5. Mikhail Kizilov, The Karaites of Galicia: An Ethnoreligious Minority Among the Ashkenazim, the Turks, and the Slavs, 1772—1945, Arxivləşdirilib 2020-07-29 at the Wayback Machine BRILL, 2009 pp.278ff.
  6. Riccardo Calimani, Storia degli ebrei italiani, Arxivləşdirilib 2020-07-29 at the Wayback Machine vol.3, Mondadori 2015 p.583.
  7. "Tales of Statisticians | Corrado Gini". www.umass.edu. 2018-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-21.
  8. Boldrini, Marcello. "Corrado Gini". Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General). 129 (1). 1966: 148–150. JSTOR 2343927.