Dünya xətti

Müxtəlif sürətlərdə gedən üç cismin müxtəlif yolları, onların uyğun zaman keçidi ölçmələri; burada "t" oxu zaman keçidini, "x" oxu da cismin sürətini təsvir edir.

Dünya xətti – bir cismin həm fəzada, həm də zamanda, adətən fəza-zaman adlandırılan səyahətdə malik olduğu misilsiz yoldur. Xüsusi nisbilikdə öyrəndiyimiz kimi, bir cisim necə sürətlə getsə, o cisim üçün zaman da bir o qədər yavaşıyar. Aşağıdakı şəkildə də görə bildiyimiz kimi, daha yavaş olan cisim vaxtın daha çox yavaş keçdiyi çox sürətli olan cismə nisbətən daha tez vaxt keçirir. Bir cisim işıq sürətinə çatanda "t" oxunda sıfır olacaq, yəni ki, vaxt istiqamətində heç bir irəliləmə əldə etməmiş olacaq. Əslinə qalsa, dünya xətləri işıq sürətinə çatdanda müşahidəçi üçün zamanın dayandığını nümayiş etdirməkdədirlər. Dünya xətlərindən nəzəri fizikada, xüsusi nisbilikdə, eləcə də ümumi nisbilikdə tez-tez istifadə olunur.