Emel (jurnal)
| Emel | |
|---|---|
 | |
| Növ | mədəniyyət |
| Təsisçi | Müstəcib Ülküsal |
| Təsis tarixi | 1 yanvar 1930 |
| Ölkə | Türkiyə, Rumıniya |
| Dil | türkcə |
| ISSN | 1011-7385 |
| emelvakfi.org | |
Emel jurnalı — Müstəcib Ülküsal və 9 dostu tərəfindən 1 yanvar 1930-cu ildə Rumıniyanın hakimiyyəti altında olan Cənubi Dobruca, Hacıoğlu Bazarcığda nəşr olunan bir mədəniyyət jurnalıdır.[1]
Jurnal Krım mübarizəsini türk və dünya ictimaiyyətinə çatdıran mühüm bir mətbuat orqanı idi.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
İkinci Dünya müharibəsində almanların ruslarla imzaladığı müqavilələrdən sonra Rumıniyaya gəlmələri 11 il ara vermədən yayımlanan Emel jurnalının bağlanmağına səbəb oldu. Türkiyəyə yerləşən Ülküsal Müstəcib 20 illik fasilədən sonra 1960-cı il noyabrın 1-dən jurnalı Ankarada yenidən nəşr etməyə başladı. 1962-ci ilin noyabrından sonra jurnalın inzibati mərkəzi İstanbula köçdü. Daimi nəşrini, yeni nəsil Emelçilərin rəhbərliyi altında 1983-cü ildən 1998-ci ilə qədər, Ankarada 48 səhifəlik jurnal şəklində davam etdirdi.
Emel Kırım Vəqfinin ümumi yığıncağında, Emel jurnalının 3 aylıq müddətdə 2008-ci ildə yenidən nəşr edilməsi qərara alındı. Jurnalın sahibi Emel Kırım Vəqfi adından Zəfər Qaratay, baş redaktoru isə Saim Osman Qaraxan idi. Emel jurnalının 2011-ci il sentyabr ayının 236-cı sayı ilə bir daha nəşr həyatını başa vurdu.
23 aprel 2015-ci ildə Saim Osman Qaraxanın ölümündən sonra İstanbul Krım Dərnəyinin nəşr orqanının baş redaktoru Özgür Qaraxan 2016-cı ildə bu vəzifəyə təyin edildi.[2]
Jurnal nəşri ömrünü birləşmiş illik nömrələri ilə davam etdirir. 246/249 (2014) ildə birləşən Krımın işğalına dair xüsusi məsələ 2017-ci ilin yanvarında çıxmışdır.
Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Nizamnaməyə əsasən, nəşr türk dilində aparıldı, jurnalın dili sadə və başa düşülən olmalıdır, ləhcələrdə və ləhcələrdə yazılmış mətnlərin dəyişmədən çap olunması tələb olunurdu. Nəşr heç bir siyasi partiyanın maraqlarını təmsil edə bilməz, türk xalqlarının hüquq və mənafelərinin yalnız demokratik prinsiplər çərçivəsində qorunmasına çağırır. Jurnalda türk dünyası ilə bağlı xəbərlərin yayımlanması planlaşdırılırdı, ümumiyyətlə, Emel türk dünyasının birləşdirici və təşkilatçısı hesab olunurdu. Lakin zaman keçdikcə türk-müsəlman dünyasının problemlərindən olan Emel jurnalının məzmunu Krım tatarlarının milli azadlıq hərəkatına yönləndirildi.
"Emel" milli mədəniyyətin inkişafına mühüm töhfə vermiş, diasporalarda yaşayan Krım tatarlarına köklərini, mənşələrini unutmamağa kömək etmiş, onlar üçün mənəvi qida olan "İstək" olmuşdur. Onu da qeyd edim ki, "Emel" jurnalı XX əsr Krım tatarlarının tarixi, etnoqrafiyası, ictimai-mədəni və ictimai-siyasi həyatı ilə bağlı dəyərli mənbəyi hesab olunur.
Jurnalın Baş redaktroları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Müstəcib Ülküsal (1930-1941)
- Hüsaməddin Qorqud (1960-1962)
- Fərid Ərdəm Boray (1962-1965)
- İbrahim Otar (1965-1972)
- Əli Kamal Göygiray (1972-1983)
- Nürəddin Mahir Altuğ (1983)
- Ünsal Ağdaş (1984)
- Sərdar Qaratay (1985-1998)
- Saim Osman Qaraxan (2009-2015)
- Özgür Qaraxan (2016
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Emel dergisi". emelvakfi.org. 11 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Emel Dergisi'nde görev değişikliği". qha.com. 4 ferval 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2016.