Dəmiroduncaqlı evkalipt

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Eucalyptus sideroxylon səhifəsindən yönləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Dəmiroduncaqlı evkalipt
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Dəmiroduncaqlı evkalipt (lat. Eucalyptus sideroxylon) — bitkilər aləminin mərsinçiçəklilər dəstəsinin mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vətəni Aralıq dənizi sahilləridir. Təbii halda cənub-şərqi və qərbi Avstraliya, Cənubi Uels və Kvinqled ştatlarında, dəniz səviyyəsindən 200–600 m yüksəklikdə olan yamaclarda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 18–45 m olan ağacdır. Oduncağı qırmızı, sıx, möhkəm, sərt və sudan ağırdır. Gövdəsinin qabığı sərt, qalın, dəyişkəndir, belə ki, cavan vaхtı gümüşü-boz rəngdə, sonradan tünd qırmızı və ya qara rəngdə olur. Yarpaqları qarşı-qarşıya, cüt, lentvari və ya neştərvari, uzunluğu 4-8 sm, eni 0,5-1,5 sm, açıq boz rənglidir. Yaşlı yarpaqları qalın, oraqvari, dartılmışdır. Keçid dövründə yarpaqları budağın üzərində ardıcıl yerləşən, saplaqlı, neştər formalı, açıq bozumtul rəngli, 6-11 sm uzunluqda, 1-2 sm enində olur. Qönçələri saplaqlı, uzunluğu 12–15 mm, eni 7–10 mm, qapaqcığı konusvari, qısa və köndələn saplarla birləşmişdir. Çiçək çətiri qınlı, çiçəkləri 3-7 ədəd, saplaqları 1-2 sm uzunluqda, qırmızı rənglidir. Meyvələri saplaqlı, formaca yumurtavari və ya dairəvi olub, diametri 8–9 mm, incə diski vardır, qapaqcıqları basılmış haldadır.

Rütubət sevən bitkidir, quru subtropik iqlim şəraitində becərilir.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsində introduksiya edilmişdir. Azərbaycanın bir çox bölgələrində mədəni səraitdə becərilir.

Abşeronun yaşıllaşdırılmasında istifadə üçün əlverişlidir.

Heterotipik sinonimləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Eucalyptus leucoxylon var. minor Benth.
  • Eucalyptus sideroxylon subsp. improcera A.R.Bean
  • Eucalyptus sideroxylon var. minor (Benth.) Maiden
  • Eucalyptus sideroxylon var. rosea Rehder