Ev nandinası
| Ev nandinası | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Ev nandinası |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Ev nandinası (lat. Nandina domestica) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin zirinckimilər fəsiləsinin nandina cinsinə aid bitki növü. Cinsin yeganə təmsilçisidir.
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbiətdə növün arealı Çin və Yaponiyanı əhatə edir. Şimali Amerikada mədəni şəraitdə becərilir.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 5-6 m-ə çatan, silindrik, zərif çətirli və düz dayanan, az budaqlanan yan zoğlu həmişəyaşıl ağac və ya koldur. Zoğların qabığı açıq qonur-bənövşəyi, sonradan boz-qonur, uzununa şırımlıdır. Kök sistemi uzun deyil. Tumurcuqların uzunluğu 1 sm, biz, yanlardan yapışıqlı, yaşılımtıl-qonur və ya qırmızımtıl pulcuqlu, paralel damarcıqlıdır. Yarpaqların uzunluğu 30-40 sm olub, budaqların yuxarı hissəsində yığılmışdır, ümumi görünüşü üçkünc, mürəkkəb, cüt olmayan-lələkvaridir. Xırda yarpaqları parlaq, rombvari, lansetvari, ucu biz, uzunluğu 10 sm-dək, eni 2,5 sm olub, tünd-yaşıldır. Payızda qırmızı-qonur və qırmızı olur, yazda qonurlaşır. Saplaqların uzunluğu 10-15 sm, bünövrəsi enli, xırda yarpaqların saplaqlarının uzunluğu isə 1-3 sm-dir. Çiçək qrupunun uzunluğu 20-40 sm olan, uc süpürgədir. Çiçəklərin diametri 6 mm, spiral yerləşmiş 3 sarı-ağ ləçəklər kasayarpaqlarını əmələ gətirir, nektarlıqları 3 və ya 6 ədəddir. Giləmeyvələri parlaq qırmızı, bəzən ağ, diametri 8 mm olub, ucu bizdir. İyun-iyulda çiçəkləyir. Sentyabr-oktyabrda meyvə verir. Oduncağı sarımtıl-qonurdur. Toxumla, kök zoğları, qələmlərlə və calaqla çoxaldılır.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rütubət və işıqsevən bitkidir. Dağ yamaclarında bitir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Abşeronda, Gəncədə, Sumqayıtda və digər şəhər və rayonlarda mədəni şəraitdə park və bağlarda becərilir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dekorativ bitkidir. Qrup və tək əkinlərdə istifadə edilir.