Gürcüstanın Simon Canaşia Muzeyi
| Gürcüstanın Simon Canaşia Muzeyi | |
|---|---|
| სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმი | |
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 10 may 1852 |
| Açılış tarixi | 1852 |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Tbilisi |
| 41°41′45″ şm. e. 44°48′00″ ş. u.HGYO | |
| museum.ge | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Simon Canaşia Gürcüstan Muzeyi (gürc. სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმი) əvvəllər Gürcüstanın Dövlət Tarixi Muzeyi kimi tanınan, ölkənin əsas arxeoloji tapıntılarını nümayiş etdirən Gürcüstanın paytaxtı Tiflisdəki əsas tarix muzeylərindən biridir.
Muzey Rusiya İmperiya Coğrafiya Cəmiyyətinin Qafqaz Bölməsinin Muzeyindən yaranaraq, 10 may 1852-ci ildə qurulmuş və 1865-ci ildə Alman tədqiqatçısı Qustav Raddenin təşəbbüsü ilə Qafqaz Muzeyinə çevrilmişdir. Gürcüstan Rusiyadan müstəqillik qazandıqdan sonra (1918), muzeyin adı 1919-cu ildə Gürcüstan Muzeyi olaraq dəyişdirildi. Noe Kipiani muzeyin ilk direktoru idi. Kolleksiyanın böyük bir hissəsi 1921-ci ildə Bolşeviklərin ölkəni ələ keçirilməsindən sonra Gürcüstan hökuməti tərəfindən Avropaya təxliyə edildi və 1945-ci ildə gürcü mühacir alimi Ekvtime Takaishvilinin səyləri ilə Sovet Gürcüstanına qaytarıldı. 1947-ci ildə muzeyə mərhum gürcü tarixçisi Simon Canaşianın adı verildi. 1990-cı illərin əvvəllərində Gürcüstanda postsovet qarışıqlıqları dövründə muzey xeyli zərər gördü. Əvvəlcə 1991-1992-ci illərdə baş verən hərbi çevriliş zamanı döyüşlərdə ziyan gördü və sonra kolleksiyasının bir hissəsi atəşlə məhv edildi. 2004-cü ildə Canaşiya Muzeyi Gürcüstan Milli Muzeyinin birgə idarəetmə sistemi altında digər aparıcı gürcü muzeyləri ilə birləşdirildi.
Muzey xronoloji və stilistik cəhətdən müxtəlif binaları Tblisi şəhər mərkəzində, əsas sərgisi isə Rustaveli prospektində yerləşir. Bu sonuncu bina 1910-cu ildə memar Nikolay Severov tərəfindən A.Zaltsmanın müəllifi olduğu köhnə bir bina yerində tərtib edilmiş və orta əsr gürcü dekorasiyasının elementlərindən istifadə edilmişdir.
Muzeydə Gürcüstan və Qafqazın arxeologiyası və etnoqrafiyası ilə əlaqəli yüz minlərlə əsər var. Daimi ekspozisiya xronoloji olaraq Gürcüstanın maddi mədəniyyətinin tunc dövründən XX əsrin əvvəllərinə qədər inkişafını izləyir. Muzeyin ən qiymətli eksponatlarına Dmanisidə aşkar edilmiş Homo Ergaster fosilləri daxildir; Axalqori dəfinə qarışdırma zərgərlik unikal nümunələri var e.ə 5-ci əsr Əhəmənilərə aid təxminən 80.000 sikkədən ibarət kolleksiya, əsasən gürcü sikkələrindən; Gürcüstandakı müxtəlif arxeoloji yerlərdən buraya gətirilən orta əsr nişanlar və zərgər əşyaları; Şuxutinin mozaikası, 4-5-ci əsrlərə aid Şuxuti kəndindən olan hamam mozaikası ; Urartu kitabələrinin dünyanın ən zəngin kolleksiyalarından birini özündə cəmləşdirən bir daş səlnaməsindən ibarətdir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Gürcüstanın Canaşiya Muzeyi . Gürcüstan Milli Muzeyinin veb saytı
- Gürcüstan Milli Muzeyi: Gürcüstanın Canaşiya Muzeyi[ölü keçid] . Gürcüstan Mədəniyyət, İdman və Abidələrin Mühafizəsi Nazirliyinin saytı
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Gürcüstan
- Gürcüstan Milli Əlyazmalar Mərkəzi
- Gürcüstan mədəniyyəti
- Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyası