Hər şeyi bilmə

Hər şeyi bilmə (ing. Omniscience) — hər şeyi sonsuz olaraq bilmək və ya ən azından xarakter (o cümlədən düşüncələr), hisslər, həyat, kainat və s. haqqında bilinə bilən hər şeyi bilmək qabiliyyəti.

Monoteizmdə hər şeyi bilmək ilahi atributlardan biri kimi Tanrıya aid edilir. Müqəddəs Kitabın Tanrını tez-tez digər adlar arasında "Mən Mənəm" kimi xatırlanır ki, bu da Onun hər yerdə mövcudluğunu və hər şeyə qadir olduğunu bildirir. Bu məfhum Quranda da yer alır ki, burada Allah Əl-Alim adlanır. Bu, "bilmək" mənasını verən "alema" felinin məsdər formasıdır. Hinduizmdə "hər şeyi bilən" (sanskr. सर्वग्य), "qüdrətli" və ya "hər şeyə qadir" (sanskr. सर्व समर्थ) və "hər yerdə olan" və ya "hər şeyi əhatə edən" (sanskr. सर्व व्यापि), ilahiliyin və ya mənəvi kamilliyin atributlarıdır.

Tərifi

• İnherent hər şeyi bilmə — istədiyin hər şeyi və mümkün olan hər şeyi bilmək qabiliyyəti.
• Tam hər şeyi bilmək — bilinə bilən hər şeyin həqiqi biliyi.

Ziddiyyətlər

Hər şeyə qadirlik (qeyri-məhdud güc) baş verəcək hər şeyi bilmək qabiliyyətini nəzərdə tutur.

Nonteizm tez-tez hər şeyi bilmək anlayışının mahiyyətcə ziddiyyətli olduğunu iddia edir. Hər şeyi bilmək və insanın azad iradəsinin uyğunluğu məsələsi tez-tez teistlər və filosoflar tərəfindən müzakirə olunur. İlahi provideniyanın (qabaqcadan xəbər) insanın azad iradəsi ilə bir araya sığmadığına dair arqument teoloji fatalizm kimi tanınır.

Ümumiyyətlə, insanlar müxtəlif alternativlər arasında həqiqətən seçim edə bilirlərsə, Tanrının bu seçimlərin nə olacağını necə bildiyini anlamaq çox çətindir. Bu suala müxtəlif cavablar var.

Esxatoloji hər şeyi bilmə

• "Suların dənizi bürüməsi kimi yer də Rəbbin biliyi ilə dolacaq" (Ис 11:9).
• "Pislik yox olacaq, şər yox olacaq; iman çiçəklənəcək, pozğunluq məğlub olacaq, Həqiqət zühur edəcək " (3Езд 6:25)

Xarici keçidlər

• Omniscience and Divine Foreknowledge article in the Internet Encyclopedia of Philosophy
• Is God All-Knowing?