Körfəzdəki bağlar

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Körfəzdəki bağlar
வளைகுடா தோட்டம்
Məlumatlar
Parkın tipi təbiət parkı
Ölkə
Yerləşməsi Dauntoun Kore, Kallanq, Şərqi Marina, Cənubi Marina, Sinqapur
Koordinatları 1°17′05″ şm. e. 103°51′54″ ş. u.
Sahəsi 101 hektar
Yaradılıb 2012
Ziyartəçi sayı 50 milyon (2018-ci ilin oktyabr ayına kimi)
Saytı gardensbythebay.com.sg
Xəritədə yeri
Xəritə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Körfəzdəki bağlar (ing. The Gardens by the Bay; Taman di Persisiran; வளைகுடா தோட்டம்) — Sinqapurun mərkəzində, Marina su anbarına bitişik 101 hektar (250 akr) ərazini əhatə edən təbiət parkı.

Park: Bay South Garden (Marinanın cənubunda), Bay East Garden (Marinanın şərqində) və Bay Central Garden (Dauntoun Kore və Kallanqda) ibarət üç sahil bağından ibarətdir. Bağların ən böyüyü Grant Associates tərəfindən hazırlanmış 54 hektar (130 akr) ərazini əhatə edən Cənub bağıdır. Onun Çiçək Qübbəsi dünyanın ən böyük şüşə istixanasıdır.[1]

Körfəzdəki bağlar, şəhərdə yaşıllıq və floranı yaxşılaşdırmaqla həyat keyfiyyətini yüksəltmək məqsədi ilə "Bağlar şəhəri"nə çevirmək planlarının bir hissəsi idi. İlk dəfə 2005-ci ildə Sinqapurun Milli Günü ilə bağlı mitinqində Baş nazir Li Syan Lun tərəfindən Körfəzdəki bağlar Sinqapurun ilk şəhər açıq istirahət məkanı və milli simvolu olmaq üçün nəzərdə tutulduğu elan edilmişdi.

Sinqapurun məşhur turistik məkanı olan park 2014-cü ildə 6,4 milyon ziyarətçi qəbul edib, 2015-ci ilin noyabrında 20 milyonu, 2018-ci ildə isə bu ziyarətçi sayı 50 milyonu keçib.[2]

Mərkəzi bağ[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mərkəzi bağ Şərq və Cənub bağları arasında əlaqə rolunu oynayacaq. Şəhər mərkəzindən Sinqapurun şərqinə qədər uzanan mənzərəli gəzintilərə imkan verən 3 kilometrlik (1,9 mil) sahil zolağı ilə 15 hektar (37 akr) ərazini əhatə edir.[3]

Şərq bağı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şərq bağının sahəsi 32 hektardır (79 akr) və Marina Su Anbarı ilə həmsərhəd olan 2 kilometrlik (1.2 mil) ərazini əhatə edən gəzinti sahəsi var. 2010-cu il Yeniyetmələrin Yay Olimpiya Oyunlarına dəstək məqsədilə Bay East Garden-da müvəqqəti park yaradılmışdır. Bağın birinci mərhələsi 2011-ci ilin oktyabrında ictimaiyyətə açıldı və bu, Marina Barajına alternativ giriş imkanı verdi.[4]

Bura hər birinin özünəməxsus landşaft dizaynı və mövzusu olan bir sıra böyük tropik yarpaq şəkilli bağlar kimi nəzərdə tutulmuşdur. Ətrafın sərin olmasına kömək etmək üçün küləyin istiqamətinə uyğunlaşdırılmış, küləyin və suyun sahəyə nüfuz etməsinə imkan verən sahil xəttini maksimuma çatdıran və genişləndirən beş su girişi olacaqdır.

Şərq bağı ziyarətçilərə şəhər siluetinin maneəsiz mənzərəsini təqdim edir. Şərq bağının gələcək inkişafı su mövzusuna əsaslanacaq.

2018-ci ildə Şərq bağı Təsisçilər Memorialının gələcək yeri olaraq təyin edildi.[5]

Cənub bağları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cənub bağları ictimaiyyətə 29 iyun 2012-ci ildə açıldı.[6] Bu bağ, 54 hektarda yerləşməklə (130 akr) üç bağdan ən böyüyüdür və tropik bağçılıq və bağ sənətinin ən yaxşısını göstərmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.[7]

Grant Associates tərəfindən baş planının ümumi konsepsiyası tropiklərin və Sinqapurun Sinqapur səhləbi, Sinqapur orxideyası və Şahzadə Aloha orxideyası kimi də tanınan bir hibrid orxideya növü və Sinqapurun milli gülü olan Vanda miss Coakimdən ilhamlanıb. Orxideya sahildə (oranjereyada), yarpaqları (relyefin formaları), tumurcuqları (yollar və keçidlər) və ikincil kökləri (su, enerji və kommunikasiya xətləri) kök alaraq, sonra əsas kəsişmələrdə çiçəklərlə (tema bağları və möhtəşəm ağaclar) inteqrasiya olunmuş şəbəkə yaradır.

Oranjereya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Körfəzdəki bağlar oranjereyası

Körfəz bağları oranjereya kompleksi iki soyudulmuş oranjereyadan: Çiçək Qübbəsi və Marina Su Anbarının kənarında yerləşən Bulud Meşəsindən ibarətdir. WilkinsonEyre və Grant Associates tərəfindən layihələndirilən oranjereyalar davamlı tikinti texnologiyalarının enerjiyə qənaətinin nümayişi olmaq və Bağlar daxilində bütün hava şəraitinə uyğun əyləncə məkanı təmin etmək üçün nəzərdə tutulub. Hər ikisi çox böyükdür (təxminən 1 hektar (2,5 akr)). Çiçək Qübbəsi isə dünyanın ən böyük sütunsuz istixanasıdır.[8]

Oranjereyaların tikintisi iki cəhətdən xüsusidir: hər şeydən öncə, əlavə daxili dəstək olmadan (məsələn, sütunlar) belə böyük bir şüşə damın əldə edilməsi, ikincisi, ona görə ki, tikililər ətraf mühitin təsirini minimuma endirmək məqsədi daşıyır. Yağış suyu səthdən toplanır və qeyri-adi ağaclara qoşulan soyutma sistemində dövr edir. Bu ağaclar həm isti havanı çıxarmaq, həm də dövriyyədə olan suyu soyutmaq üçün istifadə olunur.[9]

Çiçək Qübbəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çiçək Qübbəsi 2015-ci ildə Ginnesin Rekordlar Kitabına daxil edilmiş dünyanın ən böyük istixanasıdır və 1,2 hektar (3,0 akr) ərazisi ilə sərin-quru Aralıq dənizi iqlimini təkrarlayır.

Bulud meşəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bulud fəvvarəsi, dünyanın ikinci ən hündür qapalı şəlaləsi

Yüksək olan Bulud meşəsi 0,8 hektarda (2,0 akr) bir qədər kiçik ərazini əhatə edir. O, Cənub-Şərqi Asiya, Mərkəzi və Cənubi Amerikada tapılan dəniz səviyyəsindən 1000 metr (3,300 fut) və 3,000 metr (9,800 fut) yüksəklikdə olan tropik dağ bölgələrində tapılan sərin rütubətli şəraiti təkrarlayır. O, 42 metrlik (138 fut) "Bulud dağı"na malikdir. Ziyarətçilər liftlə zirvəyə qalxdıqdan sonra 35 metrlik (115 fut) şəlalənin altından bir neçə dəfə keçən dairəvi cığırla dağa enirlər.

"Bulud dağı" özü tamamilə səhləblər, qıjılar, tovuz quşu qıjıları, sünbül və çəmənliklər, bromeliyakimilər və anturiumlar kimi epifitlərlə örtülmüş mürəkkəb quruluşdur. Grant Associates Qız saçı göbələyindən ilhamlanaraq, İtirilmiş dünya, Mağara, Şəlalə mənzərəsi, Kristal dağı, Bulud meşəsi qalereyası, Bulud meşəsi teatrı və Gizli bağ da daxil olmaqla hər biri fərqli mövzuya malik bir sıra bölmələr yaratmışdır.

Aşağıda Bulud meşəsində bitən bitkilərin bəzilərinin siyahısı verilmişdir:[10]

  • Arundina
  • Coelogyne usitana
  • Dracula diana
  • Qonqora
  • Masdevallia
  • Nepenthes camban
  • Nepenthes truncata
  • Nepenthes ventricosa × singalana
  • Odontoglossum cirrhosum
  • Oncidium
  • Paphiopedilum maudiae
  • Paphiopedilum rothschildianum
  • Phalaenopsis cornu-cervi
  • Phalaenopsis schilleriana
  • Rhynchostylis gigantea
  • Sarracenia .
  • Vollemia nobilis

2022-ci ilin aprel ayında Yeni Zelandiyanın Baş naziri Casinda Ardern 2020-ci il pandemiyasından sonra xaricə ilk rəsmi səfəri zamanı Maori kuvaha heykəli Sinqapura hədiyyə edilib. Yeni Zelandiya və Sinqapur arasında möhkəm dostluğu təmsil edən bu əsər, Yeni Zelandiyanın Maori İncəsənət və Sənətkarlıq İnstitutunun usta oymaçılarının işidir.[11]

Qeyri-adi ağaclar bağı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeyri-adi ağaclar bağı, Sinqapur

Bu bağ 25 metr (82 fut) ilə 50 metr (160 fut) arasında dəyişən hündürlükləri ilə Bağların mənzərəsinə hakim olan 18 ağaca bənzər strukturdur. Bağ Atelier One və Atelier Ten-in yaradıcı mühəndisliyi ilə Grant Associates tərəfindən hazırlanmış və dizayn edilmişdir. Onlar əkin, kölgə salmaq və ətraf mühitin mühərrikləri kimi işləmək funksiyalarını yerinə yetirən şaquli bağlardır.[12]

Bu bağda bənzərsiz və ekzotik qıjıların, üzümlərin, səhləblərin anklavları, həmçinin digər bitkilər arasında Tillandsia kimi bromeliyakimilərin geniş kolleksiyası var. Onlar ağacların ekoloji funksiyasını təqlid edən; ağacların fotosintez etdiyinə bənzər, qeyri-adi ağacların bəzi funksiyaları (işıqlandırma kimi) üçün istifadə edilə bilən günəş enerjisindən istifadə edən fotovoltaik hüceyrələr, suvarma və fəvvarə nümayişlərində istifadə üçün yağış suyunun toplanması, ağacların böyümək üçün yağış suyunu necə udmasına bənzər ətraf mühit texnologiyaları ilə təchiz edilmişdirlər. Qeyri-adi ağaclar həmçinin oranjereyaların soyutma sistemlərinin bir hissəsi kimi hava qəbulu və buraxma funksiyalarını yerinə yetirir.

Hündür piyada keçidi olan super ağaclar

Ziyarətçilərin Bağların panoramik hava mənzərəsindən həzz alması üçün iki böyük ağac arasında yüksək keçid, OCBC Skyway var. Hər axşam saat 19:45 və 20:45-də Supertree Grove Garden Rhapsody kimi tanınan koordinasiya edilmiş işıq və musiqi şousu ilə canlanır. Şouya müşayiət olunan musiqi, Yura dövrü parkı və Karib dənizinin quldurları kimi filmlərdən parçalar və bu parçaları özündə əks etdirən Möcüzələr dünyası və Musiqili Teatr gecəsi kimi müəyyən mövzularla hər ay dəyişir.

27 dekabr 2019-cu ildə açılan Supertree Rəsədxanası adlı mövcud attraksion da var. Rəsədxana hündürlüyü 50 metr olan ən hündür ağacın içərisində yerləşir. O, üç mərtəbədən: birinci, Rəsədxana Məkanından və Açıq Havada Göyərtədən ibarətdir. Ziyarətçilər liftlə Rəsədxana Məkanına qalxır, daha sonra damın göyərtəsinə qədər pilləkənlərlə qalxmalıdırlar. Rəsədxana göyərtədən bir səviyyə aşağıda yerləşir və o, tam hündürlükdə şüşəli pəncərələri olan qapalı sahədən, eləcə də periferik açıq keçiddən ibarətdir. Burada ziyarətçilər rəqəmsal media vasitəsilə ötürülən iqlim dəyişikliyinin təsirləri haqqında mesajla da məlumatlanırlar. Açıq havada müşahidə göyərtəsi olan Açıq Hava Göyərtəsi, Bağların və Marina Bay körfəz sahəsinin 360 dərəcə bloklanmamış mənzərələrini təqdim edir.[13]

Expo İtaliya Pavilyonu 2015-ci ildə, Albero Della Vita (və ya italyanca "Həyat Ağacı") adlı quruluş nümayiş etdirdi ki, bu da vizual olaraq Sinqapurun Qeyri-adi ağaclarına bənzəyirdi.

Uşaq bağı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Körfəz bağlarının dizaynını da hazırlayan Grant Associates tərəfindən hazırlanan Uşaq bağı 10 milyon dollara Uzaq Şərq Təşkilatı tərəfindən tam maliyyələşdirilib. Bu attraksion 21 yanvar 2014-cü ildə açılıb. Uşaq bağı ağac evinin və macəra cığırının yaxınlığındadır. Macəra cığırı batutlardan, balanslaşdırıcı şüalardan, asma körpülərdən və s. ibarətdir.

Bağ çərşənbə axşamından cümə gününə qədər səhər 10:00-dan 19:00-a qədər, şənbə, bazar və bayram günləri səhər saat 9-dan axşam 9-a qədər açıq olur. Bazar ertəsi, yaxud bazar ertəsi dövlət bayramıdırsa, növbəti iş günü bağlı olur.[14]

Tematik bağlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sinqapurdakı müxtəlif mədəni qrupların bağçılıq irsinə, bağların və meşələrin biologiyasına və ekologiyasına əsaslanan iki fərqli bağçılıq temalı bağlar var. Onlar ictimaiyyətə bitkilərlə bağlı bilikləri çatdırmaq məqsədi daşıyan Gardens-ın təhsil proqramının mühüm hissəsidir.

"İrs bağları" mövzusu Sinqapurdakı müxtəlif mədəniyyət qruplarını və bitkilərin öz mədəniyyətlərində, eləcə də ölkənin müstəmləkə tarixində oynadığı mühüm rolu vurğulayan bağları əks etdirir. O, həmçinin Sinqapur və Cənub-Şərqi Asiyada iqtisadi cəhətdən əhəmiyyətli zavodlara diqqət yetirir. Bu dörd bağ; Hindistan bağı, Çin bağı, Malay bağı və Müstəmləkə bağlarıdır.[15]

"Bitkilər dünyası" mövzusu meşə şəraitində müxtəlif bitkilər arasında əlaqələr şəbəkəsini vurğulayaraq, planetdəki bitki həyatının biomüxtəlifliyini nümayiş etdirir. Kəşf, Həyat şəbəkəsi, Meyvələr və Çiçəklər, Alt mərtəbə, Xurma dünyası və Ağacların gizli həyatı adlanan altı "bağ" tərəfindən təsvir edilmiş altı alt mövzudan ibarətdir.[16]

Beyfront Plaza və Çiçək fantaziyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cənub Marinasındakı gələcək bağın Şəhər Yenidənqurma idarəsi tərəfindən hazırlanmış bir model

Beyfront Plaza Beyfront MRT stansiyasından Bağlara əsas giriş məntəqəsidir. Buraya çiçək sənətinin dörd bağ mənzərəsindən və 4D gəzinti təcrübəsindən ibarət Çiçək fantaziyası (ing. Floral Fantasy) adlı attraksion daxildir. 1500 kvadratmetr (16 000 sq fut) Çiçək fantaziyası çiçək sənəti ilə yanaşı, Körfəzdəki bağlar vasitəsilə cırcırama uçuş yolunu simulyasiya edən 4D multimedia gəzintisinə malikdir. Buraya həmçinin qapalı tədbirlər sahəsi, Beyfront pavilyonu, kafe və həftə sonları pop-up market daxildir.[17]

Büdcəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Torpağın qiyməti də daxil olmaqla, giriş yolu, drenaj işləri və torpağın yaxşılaşdırılması və nəticədə layihənin yekun tikinti dəyəri ayrılmış 1,035 milyard dollarlıq büdcə daxilində idi.[18] İllik əməliyyat xərclərinin təqribən 58 milyon dollar olacağı gözlənilir ki, bunun da 28 milyon dolları oranjereya binalarının istismarı üçün nəzərdə tutulub. Layihə 2012-ci ilin iyun-oktyabr ayları arasında parkın əksər hissələrinə pulsuz giriş imkanına malik olan, lakin oranjereyalara daxil olmaq üçün bilet almalı olan 1,7 milyon ziyarətçini qəbul edib.[19]

2006-cı ildə parkın dizaynı üçün 24 ölkədən 170 firmanın təqdim etdiyi 70-dən çox müraciəti qəbul edən beynəlxalq müsabiqə keçirildi. İki ingilis firması - Grant Associates[20] və Gustafson Porter - müvafiq olaraq Cənub və Şərq bağları üçün müqavilələri imzaladılar.

Aparıcı dizaynerlər Grant Associates ilə yanaşı, Cənub bağı üçün dizayn komandasına WilkinsonEyre, Atelier Ten (ekoloji dizayn üzrə məsləhətçilər) və Atelier One (struktur mühəndisləri) daxil idi. Aparıcı dizaynerlər Grant Associates ilə yanaşı, Bay South üçün dizayn komandasına WilkinsonEyre, Atelier Ten (ekoloji dizayn üzrə məsləhətçilər) və Atelier One (struktur mühəndisləri) daxildir. Onlar CPG Məsləhətçiləri (memarlıq, mülki və struktur, mexaniki və elektrik), Meinhardt İnfrastructure (mülki və struktur), Langdon & Seah (maliyyə məsləhətçiləri) və PMLink (layihənin idarə edilməsi) daxil olmaqla bir sıra Sinqapur firmaları tərəfindən dəstəkləniblər.

Nəqliyyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ən yaxın Sinqapur metro stansiyası Tomson-Şərq sahil metro xəttidir, Bay MRT stansiyası tərəfindən Gardens və Bayfront MRT stansiyasıdır (Dairə və Downtown Lines).[21]

Avtobus servisi 400 də Bağlara xidmət göstərir.[22]

Populyar mədəniyyətdə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Qalaktikanın Mühafizəçiləri filminin uyğunlaşdırılmasında Xandar planeti bu yerdən ilhamlanıb. [23]
  • Planet Earth II sənədli seriyası "Möcüzələr dünyası" 7-ci epizodda Qeyri-adi ağaclar bağını təqdim edir.
  • Bağlar 2015-ci ildə "Hitman: Agent 47" filmində nümayiş etdirilib.[24][25][26]
  • 2015-ci ildə Call of Duty: Black Ops III video oyununda bütöv tapşırıqlar bağlarda qurulmuşdur.[27]
  • Plastic Memories anime seriyasında bağlardakı Qeyri-adi ağaclardan ilhamlanan yerlər vardır.[28]
  • Qeyri-adi ağaclar bağı 2018-ci ildə çəkilmiş Şıtaq zəngin asiyalılar filmində nümayiş etdirilib.[29]

Hadisələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mərkəz il boyu tədbirlərə ev sahibliyi edir.[30] Dye-nosaur bağları 2017-ci ildə illik Uşaq Festivalı çərçivəsində Körfəzdəki bağlarında keçirilən immersiv və maarifləndirici tədbir idi. Bu hadisə eksponatlarda tapılan bir neçə dinozavrdan ilham almış personajları əhatə edirdi.

Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • İtirilmiş dünya
    İtirilmiş dünya
  • Bulud dağı
    Bulud dağı
  • Qeyri-adi ağaclar bağı
    Qeyri-adi ağaclar bağı
  • İnteryeri
    İnteryeri
  • Çiçək qübbəsi
    Çiçək qübbəsi
  • Eksteryeri
    Eksteryeri

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Gardens by the Bay sets Guinness record for world's largest glass greenhouse". AsiaOne. 2019-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-07.
  2. ↑ Vimita Mohandas. "Gardens by the Bay received 6.4m visitors last year". Today. Singapore. 22 November 2015. 15 January 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 December 2015.
  3. ↑ "Interesting Facts about Gardens by the bay that will blow your mind". 13 May 2016. 8 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 November 2016.
  4. ↑ "Bay East Garden". Gardens by the Bay. 6 October 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 October 2013.
  5. ↑ "Road to Founders' Memorial". foundersmemorial.sg. 2023-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-08.
  6. ↑ "Gardens by the Bay opens to the public". Channel NewsAsia. 29 June 2012. 18 August 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2012.
  7. ↑ "Gardens by the Bay". National Parks Board. 8 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 November 2019.
  8. ↑ "Flower Dome". Gardens by the Bay. 17 November 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 October 2013.
  9. ↑ "Sustainability Efforts". Gardens by the Bay. 25 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 February 2017.
  10. ↑ "Cloud Forest, April 2014". Independent Travellers. independent-travellers.com. 29 December 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 June 2018.
  11. ↑ "New Zealand PM Jacinda Ardern unveils Maori carving at Gardens by the Bay's Cloud Forest". CNA. 19 April 2022. 13 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 February 2023.
  12. ↑ "Supertree Grove". Gardens by the Bay. 16 October 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 October 2013.
  13. ↑ "Supertree Observatory - New!". gardensbythebay.com.sg (ingilis). 23 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 January 2020.
  14. ↑ "New children's garden opens at Gardens by the Bay". Yahoo! News. 20 January 2014. 24 January 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 January 2014.
  15. ↑ "Gardens & Plant Collections". 2019-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-10.
  16. ↑ "Gardens & Plant Collections". 2020-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-10.
  17. ↑ "8 Things To Know About Gardens by the Bay's Bayfront Plaza". 2022-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-13.
  18. ↑ "This is how huge it costs for Gardens by the Bay to keep operating". Singapore Business Review. 16 October 2012. 3 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 August 2019.
  19. ↑ "Final cost for Gardens by the Bay within budget: Khaw". AsiaOne. 15 October 2012. 4 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 October 2013.
  20. ↑ "Bath architects help design Singapore's City in a Garden". BBC News. 10 July 2012. 26 September 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 October 2013.
  21. ↑ "Speech by Mr Lui Tuck Yew, Minister for Transport, at the Inspection of Downtown Line 1 Station and Announcement of Thomson Line alignment, 29 August 2012, 10.00am at Telok Ayer Station". Ministry of Transport. 29 August 2012. 8 September 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2012.
  22. ↑ "Getting here and parking". 23 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 February 2017.
  23. ↑ Failes, Ian (13 August 2014). "The VFX of Guardians of the Galaxy". Fxguide. Archived from the original on 16 August 2014. Retrieved 16 August 2014.
  24. ↑ Treyarch. Call of Duty: Black Ops III. Microsoft Windows, Xbox One, PlayStation 4. Activision. 6 November 2015. Səviyyə/ərazi: Mission 4: Provocation.
  25. ↑ "Call of Duty: Black Ops 3 Mission 4 – Provocation". Prima Games. 8 November 2015. 28 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 February 2023.
  26. ↑ "Game preview: COD: Black Ops 3 is a break from tradition". 12 October 2015. 28 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 February 2023.
  27. ↑ "Iconic S'porean landmarks & locations featured in Japanese anime series Plastic Memories". Mothership.sg. 27 December 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 March 2018.
  28. ↑ hermesauto. "Crazy Rich Asians trailer shows off Singapore's CBD and Gardens by the Bay skylines". The Straits Times (ingilis). 23 April 2018. 28 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 May 2018.
  29. ↑ hermesauto. "Crazy Rich Asians trailer shows off Singapore's CBD and Gardens by the Bay skylines". The Straits Times (ingilis). 23 April 2018. 28 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 May 2018.
  30. ↑ "Gardens by the Bay Events". Gardens by the Bay. 2023-02-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-15.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vikianbarda Körfəzdəki bağlar ilə əlaqəli mediafayllar var.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Körfəzdəki_bağlar&oldid=7133955"