Kapitalizmin emosional məntiqi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Kapitalizmin emosional məntiqi
ing. The Emotional Logic of Capitalism: What Progressives Have Missed
Orijinalın dili ingilis dili
Ölkə
Orijinalın nəşr ili 2015

"Kapitalizmin emosional məntiqi: mütərəqqi tərəf nəyi qaçırdı" (ing. The Emotional Logic of Capitalism: What Progressives Have Missed) — Sidney Universitetində siyasi [К 1] iqtisad tədqiqatçısı Marteyn Koninqsin kitabı. Stanford University Press tərəfindən 2015-ci ildə nəşr edilmişdir.

Kitab pul və kapitalizm haqqında akademik tənqidi (solda) düşüncələrin ölü nöqtələrini aradan qaldırmaq, iqtisadiyyata dair müəyyən fikirləri yenidən nəzərdən keçirmək üçün bir cəhddir. Müəllif, Karl Polaninin "Böyük transformasiya " əsərinə qayıdan "yıxma anlatısını" və ikili hərəkət konsepsiyasını tənqid edir, kapitalizmin sol tənqidinə ayrılmazdır. Bu konsepsiyalara görə bazar iqtisadiyyatı cəmiyyətlə əlaqəli olaraq xarici bir xarakter qazanır, sərbəst bazarın muxtariyyəti hökumətin iqtisadiyyata müdaxiləsi şəklində müxalifətə səbəb olur. Koninqsə görə, kapitalizm "insan topluluğunun fərqli xüsusiyyətləri" - əxlaq, inam, güc və duyğunu iqtisadi məntiqə daxil edən özünəməxsus bir emosional və ya təsirli məntiqə malikdir. Amerikanın mütərəqqi düşüncəsinin intellektual tarixini və XX əsrdə ABŞ-nin iqtisadi siyasət tarixini araşdırdıqdan sonra Koninqs kapitalizmi tənqid edənlərin iqtisadiyyatın emosional məzmununu, terapevtik, travmatik, qurtuluş və teoloji aspektlərini nəzərə almadıqlarına və bu səbəbdən neoliberalizmin yüksəlişini izah edə bilmədi. Məşhur konstruktivist yanaşmaların əksinə olaraq, müəllif, Çarlz Sanders Pirsin praqmatik semiotikası baxımından pulu müasir şəbəkə kapitalizmində performans gücünə sahib ikonik bir işarə olaraq təyin etdi. Koninqs, konsepsiyasını qurmaq üçün müxtəlif fəlsəfi, sosioloji, psixoloji və siyasi-iqtisadi mənbələrdən, o cümlədən Maks Veberin kapitalizm təhlilini, Cudit Batlerin "icraedici agentlik" modelini və Bruno Laturun aktyor şəbəkəsi nəzəriyyəsini istifadə etdi.

Məzmunu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitab müasir vəziyyəti öz paradiqması daxilində izah edə bilməyən müasir tənqidi və ya mütərəqqi (sol-liberal) düşüncə problemləri və problemləri kontekstində yazılmışdır: kapitalizmin güclənməsi və aşkar uğursuzluqlarla cəmiyyətdə neoliberalizmin artan təsiri maliyyə kapitalizmi; insanların sol düşüncə, nəticələr baxımından fəlakətli olduğunu görə bilməmələri [1]. Koninqs üçün mütərəqqi tənqidçilərin bütün ictimai münasibətləri dağıdan və atomlaşmış bir çox insan tərk edən pis kapitalizm düşüncələri, mexanizmlərini görməyimizə, neoliberal nizama güclü emosional və əxlaqi bağlamaları izah etməyimizə imkan vermir[2].

Kapitalizmin sabitliyini izah edən mütərəqqi (sol liberal) müəlliflər ümumiyyətlə üç klassik marksist konstruksiyanın varyasyonlarından istifadə etdilər: saxta şüur ​​(ideologiya), yadlaşma və əmtəə fetişizmi. Bu povestdə üç fenomen bazar qüvvələrinin dağıdıcı hərəkətlərinin simptomları kimi başa düşüldü: insanlar "burada və indi" emosional olaraq boş yerə qapanıblar, bir ölçülü alətliyi, emosional cansıxıcılığı və tamamilə xəyal qırıqlığına düşüncəsiz istehlakçılığa uğramış dünyadan çıxa bilmirlər[2].

Kitabın icmalçısı Maykl Kininin qeyd etdiyi kimi, neoliberalizmin mənfi nəticələri ilə bağlı bir çox tənqidi ictimai düşüncənin yalanları neoliberalizmin qurbanlarına müraciət etməsini təmin edə bilmədi. [3] Koninqsin yanaşması sosial tənqid tərəfindən “yalançı şüur” paradiqmasının tədricən rədd edilməsinə zidd deyil — Kiniyə görə bu anlayışın uyğunsuzluğu, ideoloji sosial tətbiqlərə yerləşdirən Lui Altüsser (1970) tərəfindən ortaya qoyuldu. Daha sonra, Stüart Hollun hegemonluq konsepsiyası (1985) mübahisəni "saxta şüurdan" daha da uzaqlaşdırdı. XXI əsr yazıları, maliyyələşmə təcrübələrini sosial olaraq qəbul edilmiş kimi qiymətləndirdi və kapitalizmin cəlbediciliyini izah etmək üçün psixoanalizə müraciət etdi. Bununla birlikdə, akademik danışıq xaricində, yalançı şüura və qurbanların günahlandırılmasına müraciət geniş yayılmışdır (məsələn, Hillari Klintonun fikirləri) [4]. Koniqsin kitabı semiotikadan və sosial psixologiyadan[5]istifadə edərək daha dərin bir izahat vermək və tənqidi düşüncənin ölü nöqtələrini aşmaq üçün bir cəhddir[1].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeydlər
  1. ↑ Professor of Political Economy and Social Theory, Associate Dean (International) (Professor Martijn Konings Arxivləşdirilib 2022-01-28 at the Wayback Machine)
İstinadlar
  1. ↑ 1 2 Roscoe, 2016. səh. 149
  2. ↑ 1 2 Kutzik, 2017. səh. 325
  3. ↑ Keaney, 2018. səh. 602
  4. ↑ Keaney, 2018. səh. 601—602
  5. ↑ Stilwell, 2016. səh. 153

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "The Emotional Logic of Capitalism: What Progressives Have Missed. Martijn Konings. (Description)" (ingilis). Stanford University Press. Jan 12, 2018. İstifadə tarixi: 2019-11-21.
  • "Book on emotions and capitalism wins transdisciplinary award: 2016" (ingilis). Institute for Humanities Research, Arizona State University. 2016. İstifadə tarixi: 2019-11-21.
  • "IHR Transdisciplinary Humanities Book Award: Martijn Konings" (ingilis). Ihr Videos. Oct 19, 2016. İstifadə tarixi: 2019-11-21.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kapitalizmin_emosional_məntiqi&oldid=7025985"