Kemahın mühasirəsi
| Kemahın mühasirəsi | |||
|---|---|---|---|
| Səfəvi-Osmanlı müharibələri | |||
 Mühasirənin Tacü't-Tevarihdəki miniatürü. | |||
| Tarix | Qış - 19 may 1515 | ||
| Yeri | Kəmax, Ərzincan | ||
| Səbəbi | Səfəvi dövləti ilə Osmanlı arasında olan ziddiyətlər | ||
| Nəticəsi | Osmanlı İmperiyası qalib gəldi. | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|
|||
|
|
|||
.svg){kind=small}
Kəmaxın mühasirəsi — Osmanlı ordusunun Səfəvi dövlətinin əlində olan Kəmax qalasını mühasirəyə alması nəzərdə tutulur.
Arxa plan
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çox önəmli bir mövqeyi olan Kəmax qalası Anadolunun şimal qoluna nəzərat etmək üçün önəmli istehkam idi. Buna görə də, İldırım Bəyazid zamanında bu qala Osmanlı ordusu tərəfindən ələ keçirilmişdi. Teymurun Anadolunu fəth etməsindən sonra isə, bəzi türk bəylikləri bu qalaya hakim olmuşdur. XVI əsrin əvvəlində isə sürətlə böyüyən Səfəvi dövlətinin himayəsinə girən qala Osmanlının Səfəvilər üzərinə etdikləri səfərlərində əsas hədəflərdən biri halına gəldi. Bir çox hücum edilsə də, qalanın ələ keçirilməsi mümkün olmadı. Əksinə, buradan hərəkət edən Səfəvi ordusu davamlı olaraq yaxınlıqdakı Osmanlı mülklərinə yağma yürüşləri təşkil edirdilər. Bu yağma yürüşləri qalanın ələ keçirilməsini Osmanlı üçün daha da vacib hala gətirmişdi.
Çaldıran döyüşündən sonra qışlamaq üçün Amasyaya gələn Osmanlı sultanı bu işi yaza qədər ertələmək qərarına gəldi. Yürüşə komandan kimi isə sevimlisi olan Bıyıklı Mehmed Paşanı təyin etdi.
Mühasirə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sultan yürüş qərarını verərkən Ərzincan valisi olan Bıyıklı Mehmed paşa əmri alan kimi ordusunu topladı və Kəmax qalasına gələrək onu mühasirəyə aldı.
Bütün qış mühasirədə olan qalaya nə top atışı edildi, nə də piyada hücumu gerçəkləşdirildi. Ağır hava şəraiti və durmadan yağan qar bütün bunları qeyri-mümkün etmişdi. Mühasirənin iki hədəfi var idi: 1. qaladakı qızılbaş döyüşçülərinin kəndlərə olan hücumlarını dayandırmaq, 2. qaladakıların ərzaq və silah-sursat ehtiyyatlarını tükəndirmək.
Yaz gəldikdən sonra isə, Səlim mühasirə toplaı ilə birlikdə qalanın mühasirəsinə qatıldı. Mülayimləşən hava şəraitinə görə də, artıq qalaya piyada hücumları etmək də mümkünləşmişdi. Sultan və mühasirə toplarının da gəlməsi ilə qalanın köhnə müdafiə divarları artıq dayanması mümkün görünmürdü. 19 may günü divarlarda yaranmış uçuqlara edilən ümumi hücumla qala ələ keçirildi.[1]
Nəticə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qalanın ələ keçirilməsi ilə Səfəvi dövləti Anadoludakı istinaq nöqtələrindən daha birini də itirdilər. Qalanı ələ keçirən Osmanlı qalaya Qaraçinoğlu Əhməd bəyi təyin etdi. Qalanın itirildiyi xəbərini eşidən Şah İsmayıl mühasirə zamanı vilayətdə olmayan Kemah canişini Nurəli Xəlifəni ordusu ilə birlikdə Ərzincana göndərdi.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Hoca Sadeddin Efendi, Tacü't-Tevarih, Cilt IV, s. 231-235
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- TDV İslam Ensiklopediyası, Bıyıklı Mehmed Paşa maddəsi.
- TDV İslam Ensiklopediyası, Kemah maddəsi.