Kerx döyüşü
 | Bu məqalə qaralama halındadır. |
| Səfəvi-Osmanlı müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
| Səfəvi-Osmanlı münasibətləri | |||
 Tacü't-Tevarih'də kitabında Osmanlılarla Səfəvilər arasındakı mübarizənin təsviri | |||
| Tarix | 1516 Aprel | ||
| Yeri | Bismil,Diyarbəkir,Türkiyə | ||
| Nəticəsi | Səfəvi İmperiyasının qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|
|||
Kerx döyüşü — Çərkəz Hüseyn bəyin komandanlıq etdiyi Osmanlı əsgərlərinin, Səfəvi qüvvələrinin pusğusu ilə təqribən Osmanlı əsgərlərinin məhv olması ilə nəticələnmişdir.
Döyüş[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qaraman və İstanbuldan kömək gözləyən Bığlı Mehmet Paşa, getdikcə güclənən Ustacalı Qaraxanı bir oyunla məğlub etmək istəyirdi. Bunun nəticəsində iki min nəfərlik süvari ilə saxta bir hücum ediləcək, Səfəvi qüvvələri yığışdıqdan sonra bu qoşunlar geri çəkilərək Səfəvi ordusunu Bığlı Mehmet Paşanın komandanlığı altında əsas ordunun tələsinə salacaqlar. Mövlana İdris isə bu qərara qarşı çıxdı. Səbəb isə mövsümün təsiriylə yolların palçıqlı olması və Kerx mövqeyi ilə əsas ordunun gözlədiyi Qantara arasında uzun bir məsafənin olması idi. Bığlı Mehmet Paşa etirazları qəbul etmədi və Harpud sancaqbəyi Çərkəz Hüseynin komandanlığı altında adı çəkilən qüvvələri verərək yola düşdü.
Kəşfiyyatçılar vasitəsilə basqının olacağını eşidən Qaraxan düşərgəni boşaltdı və ətrafına gizləndi. Osmanlı ordusu düşərgənin boş olduğunu düşünərək, oranı talan etməyə başladılar. Əsas ordunun arxadan gəldiyini düşünən Səfəvi ordusu Osmanlı ordusunun düşərgələrini ciddi şəkildə məhv etmələrinə imkan verdi. Əsas ordunun gəlməyəcəyini və bu qüvvələrin tək olduqlarını biləndə gizləndikləri yerdən çıxıb hücuma keçdilər. Bir an içində məzlum olan Osmanlı süvariləri daha çox müqavimət göstərə bilmədiklərinə görə, qaçmağa başladılar. Mövlan İdris haqlı çıxdı yollar palçıqlı olduğundan süvarilər qaça bilmədilər. Nizaməddin adlı bir müxbir Bığlı Mehmet Paşaya Osmanlı ordusunun parçalanıb qaçdığını söylədikdə Paşa Diyarbəkirə qayıtdı. Dəclə'yə çatmağı bacaran bəzi Osmanlı əsgərləri ətrafındakı mehriban əsgərləri görmədilər və çaydan keçməyə çalışdılar. Daşqın çayında boğuldu əksəriyyəti, ya da Səfəvi qüvvələri tərəfindən öldürüldü və ya tutuldu.
Xoca Sadəttin Əfəndi isə "Tacüt-Tevarih" adlı kitabında döyüş haqqında bu misraları yazmışdır.
Köprü başı ardtan önden ele geçmişti
Düşman baskısından hiç kes erişmemişti
Meğer o kimse ki kendüsin suya sala
Ya da çaresiz kalınca artuk canın vire.