Kiyev Sofiyası Milli Qoruğu
 | Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
| Kiyev Sofiyası Milli Qoruğu | |
|---|---|
| uk/Національний заповідник «Софія Київська» | |
.jpg) | |
| BTMB kateqoriyası — | |
| Yaradılma tarixi | 1934 |
| Yerləşməsi | |
| 50°27′ şm. e. 30°31′ ş. u. | |
| Ölkə |
 Ukrayna |
| Yaxın şəhər | Kiyev |
| st-sophia.org.ua | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kiyev Sofiyası Milli Qoruğu — Ukraynanın tarixi və memarlıq əhəmiyyətli milli qoruğu. Qoruğun tərkibinə bir sıra Kiyev abidələri daxildir: monastır binaları kompleksi olan Müqəddəs Sofiya Katedrali, Qızıl Qapı, Müqəddəs Kiril və Müqəddəs Endryu kilsəsi. Formal olaraq qoruğa Ceneviz qalası da daxildir (Krım).
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qoruq 1011–1018-ci illərdə Müqəddəs Sofiya monastırının ərazisində qurulmuşdur. Qoruq 1994-cü ildən milli status alıb.
1990-cı ildə Müqəddəs Sofiya Katedrali YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil edilib. 1994-cü ildən "Sofiya" Muzeyi qoruğuna milli status verilmiş və Sofiya Kiyev Milli Qoruğu kimi tanınmağa başlamışdır[1].
2009-cu ildə Yaroslav Müdrik sarkofaqında iki qadının qalıqları aşkar edilmişdir — biri Müdrik Yaroslavın dövründə, ikincisi isə eramızdan əvvəl 7-ci əsrdə yaşayıb[2].
2014-cü ildə Kiyevin Müqəddəs Sofiya ərazisində kötüklərdən hazırlanmış məzarın altında əllə qazılmış mağara aşkar edilmişdir[3].
18 oktyabr 2014-cü ildə Kiyev Sofiyasının 5 metrlik kərpic hasarının bir hissəsi çökür[4].
Qoruğun kolleksiyaları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Arxeologiya
- Memarlıq qrafikası — kolleksiya XIX əsrin əvvəllərindən 1970-ci illərə qədərki dövrü əhatə edir. Kolleksiyaya Kiyev Sofiyasının abidələrinin ölçüləri və sovet memarlarının bir sıra layihələri daxildir[5].
- Memarlıq keramika
- Elmi arxiv Sofiya Qoruğunun bərpa və təmir işlərinin tarixinə dair bərpa hesabatlarını, arxiv sənədlərini saxlayan arxivdir. Tədqiqatçıların şəxsi arxivləri və gündəlikləri də vardır[6].
- Neqativlər — daimi saxlamada 12 mindən çox neqativ var. Kolleksiyaya şüşə neqativlər, ağ-qara fotoplyonka, rəngli fotoplyonka, həmçinin ağ-qara və rəngli diapozitivlər daxildir[7].
Konfranslar[redaktə | mənbəni redaktə et]
2002-ci ildən etibarən Sofiya Kiyev Milli Qoruğunda hər il beynəlxalq elmi konfranslar keçirilir. Cəmi yeddi konfrans keçirilmişdir[8]:
- 2002 — "Memarlıq irsinin öyrənilməsi, mühafizəsi, qorunması, istifadəsində problemlər və təcrübə" adlı ilk elmi və praktiki dinləmələri.
- 2003 — İkinci Sofiya dinləmələri "Cəmiyyətin həyatında müqəddəs binalar: tarix və bu gün";
- 2005 — Üçüncü Sofiya dinləmələri "Kiyev Sofiya Milli Qoruğunun abidələri və muzey elminin müasir tendensiyaları";
- 2007 — Dördüncü Sofiya dinləmələri "Cəmiyyətin mənəvi oriyentasiyasında "Kiyev Sofiya" Milli Qoruğunun abidələri: nəsillərin dialoqu";
- 2009 — Beşinci Sofiya dinləmələri "Xristian sənətinin mənəvi potensialı və tarixi konteksti";
- 2011 — Altıncı Sofiya dinləmələri "Xristian ziyarətgahları — Əbədiyyət, Hikmət və Gözəllik lövhələri: biliyin yeni aspektləri";
- 2013 — "Sofiya Kiyev" Milli Qoruğunun abidələrinin məşhur tədqiqatçısı, tarix elmləri doktoru S. A. Vısotskinin anadan olmasının 90 illiyinə həsr olunmuş Yeddinci Sofiya dinləmələri.
Qoruğun direktorları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- İvan Mixayloviç Skulenko, qoruğun ilk direktoru (1934–1937)
- Aleksey İvanoviç Povstenko (1941–1943)
- Georgi İqnatyeviç Govdenko (1944–1949)
- Nikolay İosifoviç Kresalnı (1949–1966)
- Valentina Nikiforovna Açkasova (1967–2000)
- Nelya Mixaylovna Kukovalskaya (2000–2012)
- Yelena Mixaylovna Serdyuk (2012–2015)
- Nelya Mixaylovna Kukovalskaya (2015-)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Указ Президента України № 587/94 «Про національні заклади культури» від 11 жовтня 1994 року". 2016-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-22.
- ↑ "В саркофаге Ярослава Мудрого покоились останки двух женщин" Arxivləşdirilib 2018-12-16 at the Wayback Machine, 5 апреля 2011
- ↑ На территории Софии Киевской археологи обнаружили древнюю рукотворную пещеру Arxivləşdirilib 2018-12-16 at the Wayback Machine, 2 декабря 2014
- ↑ З легкої руки міністра "Софія Київська" "осиротіла" Arxivləşdirilib 2015-01-21 at the Wayback Machine (ukr.)
- ↑ Національний заповідник "Софія Київська" Arxivləşdirilib 2015-02-11 at the Wayback Machine (ukr.)
- ↑ Національний заповідник "Софія Київська" Arxivləşdirilib 2015-02-11 at the Wayback Machine (ukr.)
- ↑ Національний заповідник "Софія Київська" Arxivləşdirilib 2015-02-11 at the Wayback Machine (ukr.)
- ↑ "Національний заповідник «Софія Київська»". 2015-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-19.
