Klassik dixotomiya
Klassik dixotomiya makroiqtisadiyyat — klassik və Keynsdən əvvəlki iqtisadiyyata aid edilən, həqiqi və nominal dəyişənlərin ayrı-ayrılıqda təhlil edilə biləcəyi fikridir. Daha doğrusu, iqtisadiyyat nominal həmkarları ilə nə baş verdiyini, məhsulun pul dəyəri və faiz dərəcəsini nəzərə almadan məhsul və real faiz dərəcələri kimi real dəyişənlərin tam təhlil edilə biləcəyi klassik bir ikitirəlik nümayiş etdirir. Xüsusilə, bu, nominal pul kütləsinin səviyyəsini və ya inflyasiya səviyyəsini bilmədən həqiqi ÜDM və digər real dəyişənlərin müəyyən edilə bilməsi deməkdir. Pul neytral olduqda və real dəyişənləri deyil, yalnız qiymət səviyyəsini təsir edərsə, iqtisadiyyat klassik ikiqatlığı nümayiş etdirir. Beləliklə, klassik dixotomiya mövcuddursa, pul mallar arasındakı nisbi qiymətləri deyil, yalnız mütləq qiymətləri təsir edir.
Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Klassik dixotomiya bəzi Precainsian iqtisadçılarının (“pul örtük kimi”) uzunmüddətli iddia kimi düşünməsinin ayrılmaz bir hissəsi idi və bu gün yeni klassik makroiqtisadi nəzəriyyələrdə tapılmışdır. Yeni klassik makroiqtisadiyyatda daima yenidən işlənmiş rasional gözləntilərə uyğun olaraq şaquli olaraq dəyişdirilə bilən qısamüddətli Fillips əyrisi vardır. Qəti mənada pul qısa müddətdə neytral deyil, yəni klassik dixotomiya mövcud deyil, çünki agentlər təklif qərarlarını dəyişdirərək qiymətlərdəki dəyişikliklərə və pul miqdarına reaksiya göstərməyə meyllidirlər. Bununla birlikdə, pul uzun müddətdə neytral olmalıdır və klassik dixotomiya uzun müddətə bərpa edilməlidir, çünki məlumat səviyyəsində qiymətlərlə real makroiqtisadi göstəricilər arasında heç bir əlaqəsi yoxdur. Bu baxışın iqtisadi siyasət üçün ciddi təsiri vardır. Uzunmüddətli dövrdə dixotomiya səbəbindən pul makroiqtisadi göstəricilərə nəzarət etmək üçün təsirli bir vasitə sayılmır, qısa müddətdə qiymətlər və məhsul (və ya işsizlik) arasında qarşılıqlı əlaqə mövcuddur, lakin rasional gözləntilər səbəbindən hökumət bundan sistematik əskiklik yaratmaq üçün istifadə edə bilməz iqtisadi siyasət[1].
Keynsçilər və monetaristlər qiymətlərin sərt olduğunu iddia etdikləri üçün klassik ikiliyi rədd edirlər. Yəni qiymətlərin qısa müddətdə tənzimlənə bilməyəcəyinə inanırlar, buna görə pul təklifindəki artım məcmu tələbi artırır və beləliklə real makroiqtisadi dəyişənləri dəyişdirir. Post Keynsiyalılar da müxtəlif səbəblərə görə klassik ikiqatlığı rədd edərək, pul dövriyyəsi nəzəriyyəsində olduğu kimi bankların pul yaradılmasında rolunu vurğuladılar.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Galbács, Peter. The Theory of New Classical Macroeconomics. A Positive Critique. Contributions to Economics. Heidelberg/New York/Dordrecht/London: Springer. 2015. doi:10.1007/978-3-319-17578-2. ISBN 978-3-319-17578-2.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Roy Green (1987). "Classical theory of money," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 1, p. 449.
- Don Patinkin, (1987). "Neutrality of money," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, pp. 639–644.
- Huw Dixon, Of Coconuts, decomposition and a Jackass: the genealogy of the Natural Rate, Surfing Economics, Chapter 3.