Klov sarayı

Klov sarayı Кловський палац

Ölkə	Ukrayna
Şəhər	Kiyev
İnşaatçı	Kiyev-Peçora lavrası
Memarları	İohann Şedel Qotfrid Pyotr Neyelov
Memarlıq quruluşu	barokko
İnşası	1753—1762-ci illər

Klov sarayı (ukr. Кловський палац) — Kiyevdə Ukrayna Ali Məhkəməsinin yerləşdiyi bina. Bina adını Peçersk rayonunun Klov məhəlləsindən almışdır.

Barok üslublu iqamətgah 1752-1756-cı illər arasında Kiyev-Peçora lavrası tərəfindən ayrılmış vəsait hesabına inşa edilmişdir. Rus kral ailəsinin monastıra səfərləri zamanı ondan əvvəlki taxta sarayda olduğu kimi sarayda qalması gözlənilirdi.^[1] Memarlarının İohann Şedel Qotfrid və Pyotr Neyelov olduğu güman edilir..^[2] Faktiki tikintiyə Stepan Kovnir nəzarət edirdi. Əsas zalda 1760-cı ildə fresk edilmiş plafond vardır. Sarayın ətrafında bağ da salınmışdı.

Saray kral ailəsi tərəfindən ziyarət edilmədiyindən, yararsız vəziyyətə düşmüşdü. 1787-ci ildə Kiyevdən keçən Rusiya imperatriçası II Yekaterina iqamətgahı üçün Mariinski sarayına üstünlük verdi.^[2] 1858-ci ildə yanğın nəticəsində saray dağılsa da, qısa müddətdən sonra yuxarı mərtəbə və yan əlavələri ilə yenidən quruldu. Rusiya inqilabından sonra saray yandı. 1970-ci illərdə sarayda bərpa prosesləri aparılıb.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1756-cı ildə saray memarlar İohann Şedel Qotfrid və Pyotr Neyelovun layihəsinə əsasən tikilmişdir. İnşaatı sarayın kompozisiyasına və dizaynına Ukrayna xalq memarlığının elementlərinə uyğun olaraq S.D.Kovnir tamamlayıb. Saray qədim zamanlarda Kiyev-Peçora lavrasına məxsus olub, qədim Klov rayonunda yerləşirdi (buna görə də belə adlanır). Əvvəlcə saray ikimərtəbəli idi. 1863-cü ildə üçüncü mərtəbəsi də əlavə edilib. Sarayın interyeri 1757-ci ildə ukraynalı rəssamlar tərəfindən çəkilmişdir. Sarayın tikintisi ilə eyni vaxtda dekorativ bağ da salınıb.

Sarayın mövcud olduğu dövrdə burada müxtəlif müəssisələr yerləşirdi. Əvvəlcə burada Kiyev-Peçora lavrası mətbəəsi yerləşirdi, sonra uzun müddət burada hərbi hospital fəaliyyət göstərib. Vətəndaş müharibəsi zamanı saray dağıdılıb. 1930-cu ildə bina qismən bərpa edilib.

Sarayın tikintisi ilə eyni vaxtda geniş miqyasda cökə ağacları əkilmişdir, buna görə də Klov traktının Lipki adlandırılmasına başlanılmış, lakin Kiyevin böyüməsi ilə əyalətin əhəmiyyətli bir hissəsi olduğu üçün bu ad kök salmamışdır. Yeni tikililərin tikintisi ilə əlaqədar olaraq ağaclar kəsilmişdir.

2003-cü ildən Klov sarayında Ukrayna Ali Məhkəməsi yerləşir.

Saray binası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kiyev Peçersk monastırının nəşriyyatı (1760-cı illər)
Hərbi xəstəxana (1770-1811)
Birinci Kiyev Gimnaziyası (1811-1857)
Qızlar üçün yeparxiya məktəbi (19-cu əsrin sonu)
Ukrayna Böyük Vətən Müharibəsi Muzeyi (1974-81)
Kiyev Tarix Muzeyi (1980-1990-cı illər)

Memarlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Saray əvvəlcə iki mərtəbəli idi. 1863-cü ildə üçüncü mərtəbəsi də əlavə edildi. İnteryeri 1757-ci ildə boyanmışdır. Sarayın tikintisi ilə eyni vaxtda dekorativ bağ da salınıb.

Abidənin dövlət mülkiyyətinə verilməsindən və Ukrayna Ali Məhkəməsinin ehtiyacları üçün 2003-2009-cu illərdə aparılmış uzunmüddətli rekonstruksiyadan sonra saray binalarının orijinal interyeri və xarakterik planı itirilib, fasadı dəyişdirilib.