Konstantinopol qətliamı (1821)
| Konstantinopol qətliamı | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Yeri | |
1821-ci il Konstantinopol qətliamı — Osmanlı imperiyasının səlahiyyətliləri tərəfindən Yunanıstan İstiqlaliyyət müharibəsinin (1821–1830) başlanmasına cavab olaraq Konstantinopolun yunan icmasına qarşı təşkil edilmiş qətliam. Yunan qiyamının ilk xəbəri Osmanlı paytaxtına çatan kimi kütləvi edamlar, poqrom tipli hücumlar,[1] kilsələrin dağıdılması, şəhərin yunan əhalisinin əmlakının talan edilməsi halları baş tutmuşdur.[2][3] Hadisələr Ümumdünya Patriarx V Qriqorinin asılması və böyük draqoman Konstantinos Muruzisin başının kəsilməsi ilə yekunlaşmışdır.
Motivləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qətliamlar mərkəzi Yunanıstanın cənubunda olan Yunanıstan İstiqlaliyyət müharibəsinin başlanmasına reaksiya olaraq Osmanlı hakimiyyət orqanları tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu hadisələrin qurbanlarının inqilabla heç bir əlaqəsi yox idi, lakin Osmanlı hakimiyyəti tərəfindən öldürülən əhalinin burada hər hansı bir iştirakının olduğunu sübut etmək üçün ciddi araşdırmalar aparılmamışdı.[4]
Nəticəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Patriarxın edam edilməsinə reaksiya olaraq Britaniya və Rusiya səfirləri Osmanlı imperiyasına sərt etiraz etmişdilər.[5] Xüsusilə Rusiya səfiri Baron Stroqanov pravoslav xristianlara qarşı bu cür rəftara etiraz etmiş, onun etirazı isə patriarxın ölümündən sonra pik həddə çatmışdır.[6] 1821-ci ilin iyulunda Stroqanov elan etmişdir ki, yunanlara qarşı qətliam davam edərsə, bu, Osmanlı sultanı tərəfindən bütün xristian dövlətlərinə qarşı müharibə aktı hesab ediləcək.[7] Avropa ölkələrində, xüsusən də Rusiyada ictimai rəy də təsirlənmişdir.[8]
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Moltke, Helmuth. Unter dem Halbmond: Erlebnisse in der alten Türkei 1835-1839. Thienemann Edition Erdmann. 1984. səh. 17. ISBN 9783522603102. 2023-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-30.
- ↑ Seewald, Berthold. Karl Wilhelm v. Heideck: ein bayerischer General im befreiten Griechenland (1826-1835). Oldenbourg Verlag. 1994. səh. 40. ISBN 9783486560589.[daimi ölü keçid]
- ↑ Kluge, Alexander. Tur an Tur mit einem anderen Leben. Suhrkamp. 2006. səh. 321. ISBN 9783518418239. 2023-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-30.
- ↑ Clair, 2008: 4
- ↑ Frazee, 1969: 32
- ↑ Frazee, 1969: 36
- ↑ Webster, Daniel. Great speeches. Teddington, U.K.: Echo Library. 2006. səh. 54. ISBN 9781846375798.
- ↑ Cycon, Dieter. Die glücklichen Jahre : Deutschland und Russland. Herford: Busse Seewald. 1991. səh. 373. ISBN 9783512030376.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Clair, William St. That Greece might still be free (New ed., rev., corr., and with additional ill. and updated bibliography.). Cambridge: Open Book Publ. 2008. səh. 7. ISBN 9781906924003.
massacred+1821+constantinople+greeks.
- Frazee, Charles A. The Orthodox church and independent Greece: 1821-1852. Campridge University Press. 1969.
Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Runciman, Steven. The Great Church in captivity : a study of the Patriarchate of Constantinople from the eve of the Turkish conquest to the Greek War of Independence (1st pbk.). Cambridge [Cambridgeshire]: Cambridge University Press. 1985. ISBN 9780521313100.
- C. Prousis, Theophilus. "Eastern Orthodoxy Under Siege in the Ottoman Levant: A View from Constantinople in 1821". History Faculty Publications. University of North Florida (13). 2008. İstifadə tarixi: 23 June 2013.