Kriştiano Ronaldo

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Kristiano Ronaldo səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Bu məqalə portuqaliyalı futbolçu haqqındadır. Braziliyalı futbolçu üçün Ronaldo (braziliyalı futbolçu) səhifəsinə baxın.
Kriştiano Ronaldo
port. Cristiano Ronaldo
Ronaldo 2023-cü ildə Əl Nəsr forması ilə.
Ronaldo 2023-cü ildə Əl Nəsr forması ilə.
Ümumi məlumatlar
Tam adı Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro
Ləqəbi CR7
Doğum tarixi 5 fevral 1985(1985-02-05)[1][2][…] (39 yaş)
Doğum yeri
Vətəndaşlığı
Boyu 1.89 m [3]
Çəkisi 85 kq
Mövqeyi hücumçu
Klub haqqında məlumat
Klub Səudiyyə Ərəbistanı Əl Nəsr
Nömrəsi 7
Karyerası
Gənclik karyerası
1992—1995 Portuqaliya Andorinha
1995—1997 Portuqaliya Nasyonal FK
1997—2002 Portuqaliya Sportinq Lissabon
Klub karyerası[* 1]
2002—2003 Portuqaliya Sportinq Lissabon B 2 (0)
2002—2003 PortuqaliyaSportinq Lissabon 25 (3)
2003—2009 İngiltərəMançester Yunayted 196 (84)
2009—2018 İspaniyaReal Madrid 292 (311)
2018—2021 İtaliyaYuventus 98 (81)
2021—2022 İngiltərəMançester Yunayted 40 (19)
2023—h.h. Səudiyyə Ərəbistanı Əl Nəsr 36 (36)
Milli yığma[* 2]
2001 PortuqaliyaPortuqaliya U-15 9 (7)
2001—2002 PortuqaliyaPortuqaliya U-17 7 (5)
2003 PortuqaliyaPortuqaliya U-20 5 (1)
2002—2003 PortuqaliyaPortuqaliya U-21 10 (3)
2004 PortuqaliyaPortuqaliya U-23 3 (2)
2003—h.h.  Portuqaliya 205 (128)
İmzası
İmza
  1. ↑ Milli çempionatların müxtəlif liqalarında peşəkar klubların heyətində keçirdiyi oyunların və vurduğu qolların sayı, 15 yanvar 2024 tarixində redaktə olunub.
  2. ↑ Rəsmi oyunlarda milli yığmanın heyətində keçirdiyi oyunların və vurduğu qolların sayı, 2 yanvar 2024 tarixində redaktə olunub.
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kriştiano Ronaldo dos Santos Aveiro (port. Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro; 5 fevral 1985[1][2][…], Funşal[d], Portuqaliya) — portuqaliyalı peşəkar futbolçu. Əl-Nəsr və Portuqaliya milli komandasında hücumçu və kapitan kimi çıxış edir. Ronaldo indiyə qədərki ən yaxşı oyunçulardan biri hesab olunur. Beş dəfə "Qızıl Top" mükafatı qazanıb.

Ronaldonun "Mançester Yunayted" klubundan "Real Madrid"ə keçidi üçün 94 milyon€ (94 milyon avro) ödənilib. Bu da onu futbol tarixinin ən bahalı oyunçusuna çevirib. Real Madrid ilə bağladığı müqaviləyə əsasən ildə 12 milyon avro qazanan Ronaldo, dünyanın ən çox qazanan futbolçusu idi.[6] 2018-ci ildə İtaliyanın "Yuventus" klubuna keçib. 2021-ci ildə Mançester Yunayted klubuna geri dönüş edib. Kriştiano Ronaldo futbol karyerasında 855 qol vurub.

Həyatı

Kriştiano Ronaldo 5 fevral 1985-ci ildə Portuqaliyada anadan olub.[7][8] O, Maria Dolores və Xose Dinis Aveirodan dünyaya gələn dörd uşağın ən kiçiyidir. Anası aşpaz və xadiməçi kimi, atası isə həm bağban, həm də Andorinha futbol klubunda part-taym olaraq çalışıb.[9][10][11][12][13] Ata tərəfdən ulu nənəsi afrikalı olub.[14][15] Ronaldonun Hüqo adında bir böyük qardaşı, Elma və Liliana adlı iki böyük bacısı var.[16] Atası ABŞ prezidenti Ronald Reyqana heyran olduğu üçün ona bu adı verib.[17] Anası hamilə ikən imkansızlıq və ərinin içki problemi səbəbindən onu abort etdirməyi planlaşdırırdı.[18][19] Ancaq o vaxt Portuqaliyada abort qanuna zidd olduğu üçün həkimlər bunu etməkdən imtina etmişdir.[20] Ronaldo az təminatlı ailədə böyüyüb, evlərində qalmağa yer məhdud olduğu üçün qardaş-bacıları ilə eyni yataq otağını bölüşməli olub.[21]

Ronaldo kiçik yaşlarında, 1992–1995-ci illərdə atasının işlədiyi Andorinha klubunda futbol oynamağa başlamışdı.[22][11] Daha sonra iki il Nasional klubunda çıxış etmişdir. 1997-ci ildə, 12 yaşında olan Ronaldo Portuqaliyanın Sportinq futbol klubu ilə sınaq keçirdi. O, üç günlük sınaq zamanı məşqçiləri heyran etmişdi. Klub onu 1500 funt sterlinq müqabilində oyunçu kimi almağa qərar verdi. O, istedad və bacarıqlarını inkişaf etdirmək məqsədi ilə klubun təlim proqramına qoşulmaq üçün doğma şəhəri Madeyradan Lissabona köçmüşdür. Ronaldo 14 yaşında olanda futbola o qədər bağlı idi ki, təhsilini davam etdirmək əvəzinə idmanda karyera qurmağı üstün tutmuşdu.[23][24][25] O, məktəbə 6-cı sinifə qədər getmiş, ona hörmətsizlik edən müəllimə stul atdığı üçün məktəbdən qovulmuşdur.[26][27] Ronaldoya gənc yaşında taxikardiya diaqnozu qoyulub — bu ürəyin normaldan daha sürətli döyünməsinə səbəb olan ürək xəstəliyi idi.[28] Bundan sonra Ronaldo ürəyindən əməliyyat olunmuş və qısa müddət sonra xəstəxananı tərk etmişdir. O, bir neçə gün sonra yenidən məşqlərə qayıtmışdır.[29]

2021-ci ildə Kriştiano Ronaldonun anası Dolores Aveiro "Sporting FK"nın rəsmi telekanalına verdiyi müsahibəsində oğlunun futbolçu olmasaydı, çox güman ki, usta olacağını demişdir.[30]

Fəaliyyəti

Ronaldon Sporting FK-da oyandığı oyun Mançester Yunaytedin məşqçisi olan Aleks Ferqyusonun diqqətindən yayınmadı, elə 2003-cü ildə Kriştiano £12.24 milyon funt-sterlinqə (€15 milyon) Mançesterə transfer olundu. Növbəti mövsümlərdə o ilk mükafatını FA Kubokunu qazandı.

Ronaldo 2007-ci ildə 4 ümumi PFA və FWA mükafatını alan ilk futbolçu oldu. 2008,2013,2014,2016-cı illərdə Qızıl top mükafatını qazandı.[31] Ronaldo həmçinin bu mükafatın 2007, 2009, 2011.2012 və 2015-ci illərdə keçirilən müsabiqələrində ikinci yeri almışdır. Kriştiano həmçinin 2008,2011,2014,2015-ci ildə Avropa Qızıl Butsi Mükafatının sahibi oldu və bu mükafatı 4 dəfə qazanan ilk və hələki tək futbolçudur. Ronaldo 2008-ci ildə dörd əsas PFA and FWA kuboklarından hesab olunan FIFPro İlin Futbolçusu, World Soccer İlin Futbolçusu, Onze d'Or və FİFA Dünyada İlin Futbolçusu mükafatlarına layiq görülüb. 2008,2013 və 2014-cü illərdə isə FYA İlin Futbolçusu adını qazandı. Ronaldo 2009-cu ildə FİFA Puskas Mükafatının ilk qalibi olmuşdur. Ronaldo Real Madrid tarixinin ən qolçu oyunçusudur. O həmçinin UEFA Çempionlar Liqası tarixindədə ən çox qol vurmuş futbolçudur. Potuqaliya yığmasında 132 oyunda 61 qol vuran Ronaldo yığma tarixində ən çox oyun keçirmiş və ən çox qol vurmuş oyunçudur. Kriştiano Ronaldo çıxış etdiyi Real Madrid klubunun heyətində 2011–12 mövsümündə bütün klubların qapısına yol taparaq, bir mövsüm ərzində bütün komandalara qol vuran ilk futbolçu olmuşdur. Ronaldo hələ 23 yaşındaykən çıxış etdiyi Mançester Yunayted klubunun heyətində çempionatın bombardiri olmuşdur və dünya futbol tarixində 31 qolla bombardir olan ilk və tək sol cinah yarımmüdafiəçisi kimi də adını tarixə yazdırmışdır. Kriştiano futbol tarixində 4 fərqli Avropa Çempionatında qol vuran yeganə futbolçudur, həmçinin 9 qolla Avropa Çempionatı tarixində ən çox qol vurmuş oyunçudur. Portuqaliyalı 2004, 2006, 2008, 2010, 2012, 2014, 2016-cı illərdə keçirilmiş Dünya və Avropa çempionatlarında qol vurmaqla, 7 fərqli böyük turnirdə qol vurmuş tək futbolçu olmuşdur. Kriştiano Ronaldo 21-ci əsrin bombardiridir. Belə ki, müasir futbolda bütün futbolçular qol sayına görə portuqaliyalı "futbol kralı"ndan geridə qalır.

Ronaldo hal-hazırda əksər futbol mütəxəssisləri tərəfindən dünyanın ən yaxşı futbolçusu kimi qiymətləndirilir və bir çox futbol şərhçiləri, idman yazarları və mütəxəssislər tərəfindən futbol tarixinin gəlmiş keçmiş ən nəhəng oyunçularından biri kimi qəbul edilir. Kriştiano təkcə hələ Real Madriddə 450 qol vurub.

Maraqlı faktlar

  • Kriştiano Ronaldo tez-tez qan verdiyinə görə bədənində döymə yoxdur.
  • Futbolçunun adını atası Ronald Reyqanın şərəfinə ABŞ-nin keçmiş prezidentinin adına uyğunlaşdırıb.
  • Peşəkar olmamışdan əvvəl "Andorinha", "CD Nacional" və son olaraq, "Sportinq Lissabon" klublarının gənc komandalarında oynayan K. Ronaldo, U17 Portuqaliya milli komandasında da diqqəti çəkib.
  • Ronaldonun uşaqlıqdan pərəstiş etdiyi komanda "Benfika" olub.
  • 15 yaşındaykən Ronaldonun ürəyində problem aşkarlanıbmış. Bu səbəbdən də futbolçunun oynadığı "Sportinq" klubu bu vəziyyətdən xəbərdar edilib və oyunçunun anasına Ronaldonun xəstəxanada yatmasının vacib olduğu bildirilib. Ronaldo ürəyindəki həmin problem səbəbindən əməliyyat olunub. Aylar sonra isə futbolçu yenidən təlim-məşqlərə başlayıb.
  • 16 yaşında olarkən "Liverpul"un o zamankı baş məşqçisi Jerar Ule tərəfindən kəşf edilib, amma "Liverpul" rəhbərliyi, Ronaldonun hələ çox gənc və özünü daha da inkişaf etdirməli olduğuna qərar verərək onu kluba almağı rədd etmişdi.
  • O, 2003-cü ilin yayında "Mançester Yunayted"in baş məşqçi Aleks Fergyusonun diqqətini çəkib və bu komandaya transfer edilib.
  • Ronaldo "Mançester Yunayted"in ilk portuqaliyalı oyunçusu olub.
  • Ronaldo üçün 2007–2008 mövsümü, "Portsmut"lu oyunçu Riçard Hyuza kəllə vurduğu matçda qırmızı kart görməsiylə yadda qalıb. Çünki həmin dövrdə o, 3 oyunluq cəza almışdı. Ronaldo bu təcrübədən sonra çox şey öyrəndiyini və gələcəkdə rəqib oyunçuların onu matç zamanı əsəbləşdirməsinə imkan verməyəcəyini bildirmişdi.
  • 2008-ci ilin mart ayının 19-da "Mançester Yunayted"in İngiltərə və Avropa kuboklarında oynadığı cəmi 37 matçda 35 qola vurmaqla, ilk dəfə 2007–08 Avropa Qızıl Ayaqqabı Mükafatına layiq görülüb.
  • Ronaldo Portuqaliya milli komandasının heyətində ilk dəfə 2003-cü ilin avqust ayında çıxış edib. Portuqaliyalılar həmin oyunda Qazaxıstanı 1:0 hesabı ilə məğlub etmişdilər. Daha sonra 2004-cü ilin Avropa Çempionatı üçün heyətə dəvət olunmuşdu.
  • "Mançester Yunayted"dən "Real Madrid"ə 96 milyon dollara transfer olunub. Beləliklə də ən bahalı futbolçu statusu qazanmışdı. Bundan əlavə, klub futbolçunun özünə hər il 12 milyon avro ödəyir.
  • "Forbes"ə görə, K. Ronaldo 2008-ci ildə dünyanın ən çox qazanan 5-ci futbolçusu olub (21 milyon dollarlıq gəlirinin 12 milyon dollarını "Real Madrid"dən, 9 milyon dollarını isə Nike və Coca Cola kimi şirkətlərin etdiyi sponsorluqdan əldə edib).
  • Ronaldo, 2007-ci ildə döş xərçəngi olan anasının müalicə edildiyi xəstəxanaya, 2009-cu ilin mart ayında 123.000 avro bağışlayıb. Bununla da anasının həyatını qurtaran həkimlərə və tibb bacılarına çox minnətdar olduğunu bildirib.
  • "Mançester Yunayted"in şərəfini qoruduğu zamanlarda, 2008-ci ildə Ronaldo "Qızıl Top" mükafatına sahib olub və 2008–2011-ci illərdə 2 dəfə "Qızıl Butsi" mükafatına layiq görülüb.
  • Dünyanın məşhur futbol ulduzu, portuqaliyalı K. Ronaldo müsəlman dünyasının da ürəyini fəth edib. İsrailin Fələstini bombardman etməsinə etiraz edən Ronaldo Fələstin dövlətinə 1.5 milyon avro yardım edib. Ronaldo aldığı "Qızıl Ayaqqabı"nı satışa çıxardıb. Və satışdan əldə olunan pulu fələstinli uşaqlara bağışlayıb.
  • Kriştiano Ronaldo eyni zamanda "FİFA 18","FIFA 19","PES 2008","PES 2012" VƏ "PES 2013" futbol oyunlarının üz qapağında yer almışdır.

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 Cristiano Ronaldo // Transfermarkt (çd.). 2000.
  2. ↑ 1 2 Cristiano Ronaldo // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  3. ↑ "Cristiano Ronaldo" (portuqal). Portuqaliya Futbol Federasiyası. 2021-09-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-15.
  4. ↑ 1 2 http://www.futhead.com/fifa/squads/7158678/.
  5. ↑ 1 2 http://www.futhead.com/fifa/squads/12846588/.
  6. ↑ "Ronaldo agrees six-year Real deal". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 26 June 2009. 12 January 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 June 2009.
  7. ↑ Script xətası: "cite news" modulu mövcud deyil.
  8. ↑ Jimenez, Ruben. "Cristiano turns 32". Marca. Spain. 5 February 2017. 15 July 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 July 2017.
  9. ↑ "Família de Cristiano Ronaldo inaugura restaurante em Gramado: 'Me apaixonei pela cidade', diz irmã". G1 (portuqal). 6 July 2018. 20 November 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 November 2023.
  10. ↑ DIA, BOM. "Cristiano Ronaldo, do início humilde à grandeza no futebol". BOM DIA Suíça (portuqal). 26 April 2023. 20 November 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 November 2023.
  11. ↑ 1 2 Hayward, Ben. "The 'little bee' who always cried – the story of young Ronaldo's path to greatness in Madeira". Goal. 23 June 2017. 30 August 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 August 2017.
  12. ↑ "José Dinis: "O meu filho é uma força da natureza"". www.record.pt (portuqal). 20 November 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 November 2023.
  13. ↑ "Deixou a Madeira em lágrimas e chegou ao topo do Mundo". www.dn.pt (portuqal). 18 June 2011. 20 November 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 November 2023.
  14. ↑ Script xətası: "cite web" modulu mövcud deyil.
  15. ↑ Sousa, Hugo Daniel. "O que mais distingue Cristiano Ronaldo dos outros? A potência". PÚBLICO (portuqal). 12 January 2015. 16 January 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 January 2024.
  16. ↑ Script xətası: "cite web" modulu mövcud deyil.
  17. ↑ Payne, Marissa. "Cristiano Ronaldo was named after Ronald Reagan. No, really". Washington Post. 19 January 2016. 6 March 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 June 2023 – GQ vasitəsilə. My parents named me after [Ronald Reagan] because they both liked this name and thought it sounded strong. [...] I know that my father admired him.
  18. ↑ Script xətası: "cite web" modulu mövcud deyil.
  19. ↑ "Ronaldo's mother reveals she tried to abort her son". Irish independent. 18 July 2014. 30 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 June 2022.
  20. ↑ "Lei n.º 6/84, de 11 de maio". dre.pt (Portuguese). 3 May 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 May 2023.
  21. ↑ Script xətası: "cite news" modulu mövcud deyil.
  22. ↑ Script xətası: "cite news" modulu mövcud deyil.
  23. ↑ Roseiro, Bruno. "Leonel, o homem que faz a Ponte(s): tutor de Ronaldo, aluno de 17,5 valores, uma década com Bento e o (extinto?) Jumilla". Observador (portuqal). 7 December 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 December 2023.
  24. ↑ "Cristiano Ronaldo: I was expelled from school for throwing a chair at the teacher". Now Magazine. 6 July 2011. 29 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 August 2017.
  25. ↑ Castello Branco, Igor. "Uma década de CR7: atacante vira profissional e logo se torna 'diabólico'". globoesporte.com. 14 August 2012. 16 August 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 December 2023.
  26. ↑ "Ronaldo tells judge: "I never had this problem in England, that's why I want to go back there"". Diario AS. EFE. 4 August 2017. 18 December 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 December 2022.
  27. ↑ "Ronaldo em tribunal: "Só tenho o sexto ano de escolaridade"". www.dn.pt (portuqal). 4 August 2017. 18 December 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 December 2022.
  28. ↑ "Cristiano Ronaldo". Encyclopedia Britannica. 12 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 August 2018.
  29. ↑ Script xətası: "cite news" modulu mövcud deyil.
  30. ↑ ADN de Leão | Episódio 37: Dolores Aveiro (ingilis), 28 September 2023 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 28 September 2023
  31. ↑ "Cristiano Ronaldo" (French). France Football. 2 December 2008. 28 February 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 July 2016.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kriştiano_Ronaldo&oldid=7584644"