Mühafizəkarlar Partiyası (Meksika)
 | Bu məqalə qaralama halındadır. |
Mühafizəkarlar Partiyası Partido Conservador | |
|---|---|
| Qurucu | Lukas Alaman |
| Quruluş tarixi | 1850 |
| Dağılma tarixi | 1867 |
| Baş qərargah | |
| İdeologiya | mühafizəkarlıq |
| Şüar |
Xristian millətçiliyi Mühafizəkarlıq Monarxiya Siyasi Katoliklik Laissez-faire Mərkəzləşmə Feodalizm Korporatizm |
Mühafizəkarlar partiyası Meksikada siyasi müstəqillikdən sonrakı illərdə meydana çıxan iki əsas fraksiyadan biri idi, digəri isə Liberallar idi. Bu, müasir mənada mütəşəkkil siyasi partiya deyil, müəyyən əsas mövzular ətrafında birləşən heterojen düşərgə idi. Yalnız 1849-cu ilə qədər Lukas Alaman seçkilərdə mühafizəkar səbəblər uğrunda kampaniya aparmaq üçün rəsmi partiya yaratdı.
Müxtəlif dövrlərdə və müxtəlif şəraitdə onlar eskoplar, mərkəzçilər, kralçılar, imperialistlər və ya mühafizəkarlar kimi tanınırdılar, lakin onlar millətin iqtisadi inkişafına və modernləşməsinə qarşı olmamaqla yanaşı, müstəmləkə İspan dəyərlərini qorumaq mövzusu ilə birləşməyə meyllidirlər. . Onların dəstək bazası ordu, hakendadolar və katolik kilsəsi idi.[1]
Meksikada monarxiya qurmaq üçün çoxsaylı səylərlə nəticələnən qeyd edilmiş monarxist elementi ehtiva edərkən, mühafizəkarlar həmişə respublikaçı idarəetmə formasına qarşı deyildilər, lakin federal respublikadan fərqli olaraq mərkəzləşdirilmiş bir respublikaya sahib olmaq hərəkatını dəstəklədilər.
Mühafizəkarlar Partiyası İkinci Meksika İmperiyasının süqutundan sonra sıradan çıxdı.[2]
İdeologiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Liberallar və mühafizəkarlar arasında əsas qarşıdurma nöqtəsi kilsə idi. Mühafizəkarlar buna sadiq qaldılar və iqtisadi və sosial güclərinin qorunub saxlanması üçün mübarizə apardılar. Onun döyüş şüarı "Din və fueros"[3] idi. Onlar həm də təhsilin monopoliyasını saxlamaq, liberal ideyaların sızmasının qarşısını almaq istəyirdilər. Eynilə onlar öz muxtariyyətlərini qoruyub saxlamaqla hərbi məhkəmələri saxlamağa çalışdılar.[4] Mühafizəkar ideyalar ailəyə, adət-ənənələrə, fərdi və ictimai mülkiyyətə hörmət kimi müxtəlif sahələrə tətbiq edilən əxlaqi və dini ideyalara əsaslanırdı. Onlar vicdanlı və ənənəvi dəyərlərin layiqli daşıyıcıları olan hökmdarlar axtarırdılar.[5] Mühafizəkarlar Habsburqlu Maksimiliana ikinci imperiyanın başçısı olmağı təklif etdilər. İmperator I Maksimilian tərəfindən həyata keçirilən qarışıq liberal-kralçı ideologiya bəzi mühafizəkarları məyus etdi, lakin siyasət mötədil mühafizəkarların əksəriyyəti tərəfindən geniş şəkildə tərifləndi.
Mühafizəkarlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Müxtəlif mərhələlərdə hakimiyyətdə olan mühafizəkar ideologiyalı[6] hökmdarlar bunlar idi:
Prezidentlər(1824–1857)
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Anastasio Bustamante
- Xose Justo Korro
- Nicolás Bravo
- Francisco Javier Echeverría
- Valentin Canalizo
- Xose Mariano Salas
- Manuel María Lombardini
- Mariano Paredes
- Martin Karrera
- Romulo Diaz de la Veqa
İslahat Müharibəsi zamanı
[redaktə | mənbəni redaktə et]İkinci Meksika İmperiyasının naibləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Juan Nepomuceno Almonte (11 iyul 1863–20 may 1864)
- Xose Mariano Salas (11 iyul 1863–20 may 1864)
- Pelagio Antonio de Labastida (11 iyul 1863–17 noyabr 1863) Tulancingo yepiskopu Juan Bautista de Ormaechea ilə əvəz olundu (17 noyabr 1863–20, 18 may)
- Xose İqnasio Pavon (11 iyul 1863–2 yanvar 1864)
Meksika İmperiyası Nazirlər Şurasının Prezidenti|İkinci Meksika İmperiyasının Birinci Naziri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Siyasi Strategiyalar
[redaktə | mənbəni redaktə et]İslahat Müharibəsi zamanı və eyni vaxtda hökumətlər Benito Juarez (Liberal Partiya) və Miguel Miramon (Mühafizəkarlar Partiyası) beynəlxalq dəstək axtaran 2 müqavilə imzaladılar:
Liberallar tərəfindən McLane-Ocampo müqaviləsi, Mühafizəkarlar tərəfindən Mon-Almonte müqaviləsi. Hər ikisi ilk dəfə 14 dekabr 1859-cu ildə Melçor Okampo və ABŞ-nin Meksikadakı səfiri Robert Makleyn tərəfindən imzalanmışdır. Eyni zamanda, mühafizəkarlar Avropadan kömək istədi. 26 sentyabr 1859-cu ildə Parisdəki Meksikalı mühafizəkar nazir Xuan Nepomuçeno Almonte İspaniyanın Fransadakı səfiri Alejandro Mon ilə müqavilə imzaladı. Almonte-Mon müqaviləsi onun keçmiş metropolisi (İspaniya) ilə əlaqələri bərpa etdi.
Maksimilian İtaliyanın Triest şəhərindəki Miramar qəsrində Meksika nümayəndə heyətini qəbul edir.
Meksikada İslahat Müharibəsi zamanı (1858–1861) Zuloaqa mühafizəkarlar tərəfindən dəfələrlə müvəqqəti prezident seçildi və Konstitusiyanı və kilsənin imtiyazlarına təsir edən liberal qanunları və lerdo qanununu ləğv etdi. 1860-cı ildə o, Mühafizəkarlar hökumətinin tənəzzülünə başladı. Mayın 10-da general Migel Miramon Zuloaqanı əvəz etdi və liberalları məğlub etməyə çalışdı, lakin onlar ondan çox idi, çünki şəhərdə yalnız mövcudluğu olan mühafizəkarlardan fərqli olaraq, Meksikalı kəndlilərin də dəstəyi var idi. Nəhayət, 22 dekabr 1860-cı ildə Kapulalpan döyüşündə məğlub oldular. Bu döyüş İslahat Müharibəsini bitirdi, nəticədə Migel Miramon Kubaya köçdü və Benito Xuaresi yeganə prezident olaraq tərk etdi.
1861-ci ildə İspaniya, Fransa və Böyük Britaniya hökumətləri London müqaviləsindən sonra müflis olmaq üçün müraciət edən Xuarez hökuməti ilə qarşılaşdılar. Liberallar İspaniya və İngiltərəni sülh yolu ilə ölkəni tərk etməyə inandıra bildilər, digər tərəfdən fransızlar III Napoleonun əmri ilə qoşun göndərdilər və Amerika protestantizminin irəliləməsini və onun artan ekspansionizmini dayandırmaq üçün Meksikada katolik imperiyası qurmaq məqsədi güdürdülər. Mühafizəkarlar monarxiya qurmaq üçün onların maraqlarına uyğun gələn bu siyasət və strategiyanı dəstəklədilər.
10 iyun 1863-cü ildə Fransız ordusu Meksika şəhərini ələ keçirdi. Elə həmin il Mühafizəkarlar Habsburqlu Maksimilianı Meksika imperiyasının tacını qəbul etməyə inandırdılar. Hakimiyyətdə olduqdan sonra mühafizəkarlar Maksimilyanın reqalist təcrübələrinin mühafizəkar siyasətdən daha çox liberala bənzədiyini gördülər və beləliklə, o, dəstəyinin əhəmiyyətli bir hissəsini itirdi. Bu, 1867-ci ildə Fransa-Prussiya müharibəsi yaxınlaşdıqda fransız qoşunlarının çıxarılması, habelə Meksika ərazisində monarxiyanı öz maraqları üçün təhlükə kimi qəbul edən liberal Xuares hökumətinə Amerikanın döyüşçü dəstəyi ilə birləşdi. bölgə, Maximiliano və Migel Miramon və Tomas Mejia kimi bir çox mühafizəkarı güllələməyi əmr edən liberalların qələbəsi ilə nəticələndi. Liberallar hakimiyyəti ələ keçirdilər və Benito Juarezlə birlikdə federativ respublikanı bərpa etdilər.[7]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Fehrenbach, T.R. Fire and Blood: A History of Mexico. Da Capo Press. 1995. səh. 229. ISBN 9781497609730. 2022-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-05.
- ↑ Figueroa Esquer Raúl; "El tiempo eje de México, 1855–1867." En Estudios. Filosofía, historia, letras, México ITAM, 2012. pp 23–49
- ↑ García Ugarte, Marta Eugenia; Poder político y religioso. México siglo XIX. México, Cámara de Diputados-UNAM-Asoc. Mexicana de Promoción y Cultura Social-Instituto Mexicano de Doctrina Social Cristiana-Miguel Ángel Porrúa, 2010. Dos tomos.
- ↑ Mijangos Pablo; El pensamiento religioso de Lucas Alamán, ITAM.
- ↑ Alvear Acevedo, Carlos; Historia de México 2ª edición, Limusa Noriega Editores, 2004
- ↑ Silva Ortiz, Luz María; "Gobernantes de México ordenados con la cronología presidencial de EUA." En •Material exclusivo• Luz María Silva.com http://luzmariasilva.com Arxivləşdirilib 2020-11-14 at the Wayback Machine
- ↑ McPherson, Edward. The Political History of the United States of America During the Great Rebellion: From November 6, 1860, to July 4, 1864; Including a Classified Summary of the Legislation of the Second Session of the Thirty-sixth Congress, the Three Sessions of the Thirty-seventh Congress, the First Session of the Thirty-eighth Congress, with the Votes Thereon, and the Important Executive, Judicial, and Politico-military Facts of that Eventful Period; Together with the Organization, Legislation, and General Proceedings of the Rebel Administration. Philip & Solomons. 1864. səh. 349.