Məçkəy
Məçkəy - türk, anadolu və altay xalq inancında, qərb dillərindəki qarşılığı ilə birə-bir üst-üstə düşən bir mənala vampir deməkdir. Məçik də deyilir. Türk xalq mədəniyyətində və xalq inancında özünə xas bir vampir növüdür. Bəzi istiqamətləri tamamilə türk mədəniyyətinə xas olsa da qərb cəmiyyətlərinin inanclarına çox bənzəyən bəzi xüsusiyyətləri də mövcuddur. Məsələn eynilə Nosferatu nümunəsində olduğu kimi, "tağun" (yəni vəba) xəstəliyi daşıdığına inanılır. İnsanların qanını əmər, içlərində böyüyər. Ölüm saçan donqar bir yaşlı qadın (və ya bəzən yaşlı bir kişi) şəklində düşünülər. Söz, biçmək (kəsmək) feli ilə əlaqəlidir. Məç monqolcada meymun, Məs isə silah deməkdir.
Anadoluda Məçik anlayışı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məçik, Anadolu xalq inancında məzardan çıxan ölü deməkdir. Ölüb yenidən dirilən varlıqdır. İnanışa görə yaşayarkən pislik edənlərin ölüncə hortlayacağına inanılar. Daha basdırıldığı gecə məzarından qalxar. Məçik sözü eyni zamanda tokmak, çubuq, uzun saqqal, zift kimi mənalar da ehtiva edər və bu aktivin xüsusiyyətləriylə də əlaqəlidir. Mənfi mənaları olan bu söz bəzən təhqir məqsədi ilə (Məçik gəlin, Məçik qaynana, Məçik adam vs.), kimi zamanda qarğış olaraq (Məçik yesin, önünə Məçik çıxsın kimi) istifadə edilir.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)