Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi
Central Intelligence Agency
Seal of the Central Intelligence Agency.svg
Ümumi məlumatlar
Dövlət
Yurisdiksiya ABŞ
Yaranma tarixi 18 sentyabr 1947
Tabedir ABŞ Müdafiə Nazirliyi
Ştatın sayı
  • 21.575 nəf. (2013)
Baş qərargah
Rəsmi saytı cia.gov​ (ing.)
Commons-logo.svg Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi (ing. Central Intelligence Agency) - ABŞ hökumətinə tabe olan kəşfiyyat orqanıdır. İdarənin əməkdaşlarının sayı gizlin saxlansa da, onların təxminən 21 575 nəfər olduğu təxmin edilir.[1][2][3] İdarə 1947-ci il sentyabrın 18-də qurulub.[4]

Daxili təhlükəsizlik xidməti olan Federal Təhqiqat Bürosundan fərqli olaraq Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi hüquq mühafizə funksiyasına malik deyil və əsasən xarici kəşfiyyata yönəlmişdir, lakin daxili kəşfiyyat və əks-kəşfiyyatın bəzi elementləri ilə. Xarici kəşfiyyat sahəsində ixtisaslaşan yeganə ABŞ hökumət təşkilatı olmasa da, elektron kəşfiyyatı həyata keçirən Milli Təhlükəsizlik Agentliyi də var. Bundan əlavə, CIA, Prezidentin göstərişi ilə gizli əməliyyatları qanuni şəkildə həyata keçirmək və nəzarət etmək səlahiyyətinə sahib olan yeganə orqandır. CIA xarici siyasət təsirini Xüsusi Hadisələr Bölməsi kimi taktiki bölmələri vasitəsilə həyata keçirir.

CIA, Milli Kəşfiyyat Direktorunun rəhbərlik etdiyi ABŞ Kəşfiyyat Birliyinin bir hissəsidir.

Rəhbərlər[redaktə | əsas redaktə]

Rəhbər Təs. Başlanğıc Bitmə İstinad
Mərkəzi Kəşfiyyatın direktorları
kontr-admiral
Sidni Soyers
(ing. Sidney Souers) 		Sidney W. Souers.jpg 23 yanvar 1946 10 iyun 1946
general-leytenant
Xoyt Vandenberq
(ing. Hoyt Vandenberg) 		Hoyt Vandenberg.jpg 10 iyun 1946 1 may 1947
kontr-admiral
Roskou Xillenkotter
(ing. Roscoe Hillenkoetter) 		Roscoe H. Hillenkoetter (1957).jpg 1 may 1947 7 oktyabr 1950
general-leytenant
Uolter Bedell Smit
(ing. Walter Bedell Smith) 		Lieutenant General Walter Bedell Smith, three-quarter length portrait, seated, facing front, in uniform.jpg 7 oktyabr 1950 9 fevral 1953
Allen Dalles
(ing. Allen Dulles) 		Allen w dulles.jpg 9 fevral 1953 29 noyabr 1961 9—26 fevral 1953 —
fəaliyyət göstərir
Con Mak-Koun
(ing. John Alex McCone) 		John McCone.jpg 29 noyabr 1961 28 aprel 1965
vitse-admiral
Uilyam Reyborn
(ing. William Francis Raborn) 		William Francis Raborn.jpg 29 aprel 1965 30 iyun 1966
Riçard Helms
(ing. Richard Helms) 		Richard M Helms.jpg 30 iyun 1966 2 fevral 1973
Ceyms Şlezinger
(ing. James Rodney Schlesinger) 		SecretarySchlesinger.jpg 2 fevral 1973 2 iyul 1973
general-leytenant
Vernon Entoni Uolters
(ing. Vernon Anthony Walters) 		Vernon A Walters.jpg 2 iyul 1973 4 sentyabr 1973 fəaliyyət göstərir
Uilyam Kolbi
(ing. William Egan Colby) 		William Colby.jpg 4 sentyabr 1973 30 yanvar 1976
Corc Herbert Uoker Buş
(ing. George Herbert Walker Bush) 		George H. W. Bush, President of the United States, 1989 official portrait.jpg 30 yanvar 1976 20 yanvar 1977
İnno Henri Nouç[en]
(ing. Enno Henry Knoche) 		20 yanvar 1977 9 mart 1977 fəaliyyət göstərir
admiral Stensfild Tyorner
(ing. Stansfield Turner) 		Admiral Stansfield Turner, official Navy photo, 1983.JPEG 9 mart 1977 20 yanvar 1981
Uilyam Keysi
(ing. William Joseph Casey) 		William Casey.jpg 20 yanvar 1981 29 yanvar 1987
Robert Maykl Qeyts
(ing. Robert Michael Gates) 		Robert Gates, official DoD photo portrait, 2006.jpg 18 dekabr 1986 26 may 1987 fəaliyyət göstərir
Uilyam Uebster
(ing. William Hedgcock Webster) 		Williamwebster.jpg 26 may 1987 31 avqust 1991
en[Richard James Kerr]
(ing. Richard James Kerr) 		1 sentyabr 1991 6 noyabr 1991 fəaliyyət göstərir
Robert Maykl Qeyts
(ing. Robert Michael Gates) 		Robert Gates, official DoD photo portrait, 2006.jpg 6 noyabr 1991 20 yanvar 1993
admiral
Uilyam Stadmen
(ing. William Studeman) 		Vice Admiral William Studeman (NSA), 1988.jpg 21 yanvar 1993 5 fevral 1993 fəaliyyət göstərir
Robert Vulsi
(ing. R. James Woolsey) 		R James Woolsey.jpg 5 fevral 1993 10 yanvar 1995
admiral
Uilyam Stadmen
(ing. William Studeman) 		Vice Admiral William Studeman (NSA), 1988.jpg 11 yanvar 1995 9 may 1995 fəaliyyət göstərir
Con Deyç
(ing. John Mark Deutch) 		John Deutch, Undersecretary of Defense, 1993 official photo.JPEG 9 may 1995 15 dekabr 1996
Corc Tenet
(ing. George John Tenet) 		George Tenet portrait headshot.jpg 16 dekabr 1996 11 iyul 2004 11 iyuldan 1997 —
fəaliyyət göstərir
Porter Qoss
(ing. Porter J. Goss) 		Porter goss.jpg 24 sentyabr 2004 20 aprel 2005
MKİ-nin direktorları
Porter Qoss
(ing. Porter J. Goss) 		Porter goss.jpg 21 aprel 2005 26 may 2006
general
Maykl Hayden
(ing. Michael Hayden) 		Michael Hayden, CIA official portrait.jpg 26 may 2006 12 fevral 2009
Leon Panetta
(ing. Leon Panetta) 		Leon Panetta official portrait.jpg 12 fevral 2009[5] 30 iyun 2011
general
Devid Houell Petreus
(ing. David Howell Petraeus) 		General David Petraeus.jpg 1 iyul 2011[6] 9 noyabr 2012[7]
Con Ouen Brennan
(ing. John Owen Brennan) 		John Brennan CIA official portrait.jpg 8 mart 2013[8] 20 yanvar 2017
Mayk Pompeo
(ing. Michael Richard Pompeo) 		Mike Pompeo official CIA portrait.jpg 23 yanvar 2017[8] 13 mart 2018
Cina Xaspel
(ing. Gina Cheri Haspel) 		Gina Haspel official CIA portrait.jpg 26 aprel 2018-ci ildən 17 may 2018-ci ilə qədər —
fəaliyyət göstərir

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ Gellman, Barton; Miller, Greg (August 29, 2013). "U.S. spy network's successes, failures and objectives detailed in 'black budget' summary". The Washington Post. İstifadə tarixi: August 29, 2013.
  2. ↑ Kopel, Dave (July 28, 1997). "CIA Budget: An Unnecessary Secret". Cato Institute. İstifadə tarixi: April 15, 2007.
  3. ↑ "Cloak Over the CIA Budget". The Washington Post. November 29, 1999. İstifadə tarixi: July 4, 2008 – Federation of American Scientists vasitəsilə.
  4. ↑ "History of the CIA". Central Intelligence Agency. İstifadə tarixi: March 28, 2014.
  5. ↑ Зорин О. ЦРУ получило нового директора // Газета «Коммерсантъ» № 27 от 14.02.2009, стр. 3
  6. ↑ Сенат утвердил главой ЦРУ генерала Петреуса // РИА Новости, 30.06.2011
  7. ↑ Подал в отставку признавшись в супружеской измене Arxivləşdirilib 2012-11-11 at the Wayback Machine // РБК, 10.11.2012
  8. ↑ 1 2 Сенат США утвердил Джона Бреннана новым главой ЦРУ // Газета.ру, 08.03.2013


ABŞ bayrağı  Amerika Birləşmiş Ştatları ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Mərkəzi_Kəşfiyyat_İdarəsi&oldid=5484103"