Manya Şoxat
| Manya Şoxat | |
|---|---|
| ivr. מניה שוחט | |
 | |
| Doğum tarixi | 11 oktyabr 1879[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 17 fevral 1961[1] (81 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Partiyası | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Manya Vilbuşevitz Şoxat (ivr. מניה שוחט; 11 oktyabr 1879[1], Qrodno, Qrodno quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 17 fevral 1961[1], Tel-Əviv) – rus və yəhudi siyasətçi. İsraildə kommuna məskunlaşmanın anası və kibbutz hərəkatının qabaqcılı olmuşdur.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]İlk illəri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Manya Şoxat 1880-ci ildə Qərbi Rusiyada yerləşən Losona ərazisində doğulmuşdur. O, 10 uşaqlı ailənin 8-ci uşağı idi. 15 yaşı olanda evindən qaçaraq qardaşının Minskdə yerləşən dülgərlik emalatxanasında işləməyə başlamışdır. Minskdə idiş dilini öyrənmiş, yəhudi işçilərlə əlaqələr qurmuşdur. Manyanın anası sekulyar şəxs olmuş, ərinin oğullarını ravvin kimi yetişdirmək ideyasına qarşı çıxmışdır.[2]
Manya Minskdə rus və yəhudi inqilabçı qruplaşmalara qoşulmuş, fəhlələrə oxuma, yazma, ədəbiyyat öyrədən gizli təhsil qrupları yaratmışdır. Onun Minskdəki fəaliyyəti həbs olunmasına gətirib çıxarmışdır. Həbsxanada olarkən Moskva gizli polisinin rəisi Sergey Zubatov ilə əməkdaşlıq etməyə başlamışdır. 1901-ci ilin iyununda onun dəstəyi ilə Yəhudi Müstəqil Əmək Partiyasını yaratmışdır. Lakin Rusiya daxili işlər naziri Vyaçeslav Pleve onların bu addımlarını bəyənməmiş, Zubatovu sürgün etmiş və 1903-cü ildə Kişinyov qırğınının baş verməsinə səbəb olmuşdur. Bu hadisədən sonra Manya zorakılıqdan istifadəni dəstəkləməyə başlamışdır.[2]
Fələstin
[redaktə | mənbəni redaktə et]Manya əvvəlcə Berlinə getsə də, 1904-cü ilin yanvarında Fələstinə səfər etmişdir. Rusiyadakı qruplaşmasının üzvlərinin edam olunduğunu öyrənəndən sonra Fələstindəki məsələlərə köklənməyə başlamışdır. Bir ilini Fələstini səyahət etməklə keçirmiş, yəhudilərin burada nə formada məskunlaşdığını müşahidə etmişdir. O, mühəndis olan qardaşı Nahumun köməkliyi ilə öz nəzəriyyələrini tətbiq etməyə və sionizmi mənimsəməyə başlamışdır.[2]
Həm sionist, həm də sosialist olan Manya bir neçə il kənd təsərrüfatı kommunası modellərini araşdırmaqla keçirmişdir. O, bu tədqiqatlarını 1907-ci ildəki ABŞ səfəri zamanı davam etdirmiş, bir müddət Nyu-Yorkdakı bir kommunada yaşamışdır. O, ərəblərlə yəhudilər arasında sülh münasibətlərini dəstəkləmişdir. 29 sentyabr 1907-ci ildə yəhudilər üçün "Bar-Qiora" adlı gizli özünümüdafiə xidmətinin yaradılmasında iştirak etmişdir. Eyni zamanda İsrael Şoxat ilə birlikdə Seyeradakı bir fermada ilk moşavın əsasını qoymuşdur. O, 1908-ci ildə İsrael Şoxat ilə evlənmişdir.[2]
Birinci Dünya müharibəsi zamanı o və əri həbs olunmuş, 1919-cu ildə qədər Anadoluda sürgün həyatı yaşamışdırlar. Onların qızı Anna 1916-cı ildə Anadoluda doğulmuşdur. Manya 1921-ci ildə Histadrut nümayəndəsi kimi ABŞ-yə səfər etmişdir. 1930-cu ildə Yəhudi-Ərəb Dostluq Liqasının qurucularından biri olmuşdur.[2]
Ölümü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Manya İkinci Dünya müharibəsindən sonra Tel-Əvivdə məskunlaşmış və 1961-ci ildə orada ölmüşdür. Kefar Qiladi kibbutzunda yerləşən qəbiristanlığın Ha-Şomer bölməsində dəfn olunmuşdur.[2]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 "Mania Wilbushewitch Shochat". Jewish Women Archive (ingiliscə). 4 avqust 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 avqust 2024.
