Maykl Cekson

Maykl Cekson
ing. Michael Jackson
Bad Dünya turunda çıxış edərkən
Ümumi məlumatlar
Doğum adı	Maykl Cozef Cekson
Ləqəbi	King of Pop (Popun Kralı)
Doğum tarixi	29 avqust 1958(1958-08-29)[…]
Doğum yeri	Qari, İndiana, ABŞ
Vəfat tarixi	25 iyun 2009(2009-06-25)[…] (50 yaşında)
Vəfat yeri	Los-Anceles, Kaliforniya, ABŞ
Vəfat səbəbi	narkotik qarışığından zəhərlənmə[d], ürək tutması
Dəfn yeri	Forest-Laun xatirə parkı[d]
Vətəndaşlığı	ABŞ
Atası	Cozef Cekson
Anası	Ketrin Cekson
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti	Müğənni, Mahnı sözü yazıçısı, Prodüser, Aranjmançı, Rəqqas, Aktyor, Xeyriyyəçi
Fəaliyyət illəri	1964-2009
Janrlar	R&B, Soul, Pop, Dans-Pop, Disko, Rok, Urban, New wave, New jack swing, Funk
Musiqi alətləri	Vokal, Perkussiya
Səs tembri	tenor
Albom şirkətləri	Steeltown, Motown, Epic, Legacy
Əlaqəsi	Cekson 5
Üzvlüyü	Cekson 5
Mükafatları
michaeljackson.com
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Maykl Cozef Cekson (Michael Joseph Jackson; 29 avqust 1958^[…], Qari, İndiana, ABŞ – 25 iyun 2009^[…], Los-Anceles, Kaliforniya, ABŞ) — "Pop'un Kralı" olaraq tanınan afroamerikalı müğənni, musiqiçi, bəstəkar, söz yazıçısı və rəqqas.

Cekson ailəsinin doqquz uşağının yeddincisi olaraq dünyaya gələn Maykl Cekson atasının qurduğu Jackson 5 qrupunda 1964-cü ildə hələ 6 yaşındaykən musiqi yaşamına atılmışdır. Daha sonra Off the Wall (1979), Thriller (1982), Bad (1987), Dangerous (1991), HIStory (1995) kimi milyonlarla satan solo albomlara imza atan Cekson böyük bir şöhrət qazanmış və "Popun Kralı" (İngiliscə: King of Pop) olaraq anılmağa başlanmışdır. Albomları bütün dünyada 140 milyon üzərində satmışdır. Maykl Cekson yalnız studiya albomları olaraq 125 milyon albom satışı ilə studiya albomları dünyada bütün zamanların ən çox satmış musiqiçisidir. Thriller albomu 55 milyon üzəri ilə dünyada ən çox satan 1-ci albomdur, həmçinin ABŞ-da ən çox satan 1-ci albomdur. Dünyanın ən çox satan albomları siyahısında beş albomu ilə siyahıya ən çox girmiş 1-ci adamdır və Thriller ilə 1 nömrədədir. Tamamilə özünə aid rəqs tərzi ilə, rəqsə yeni bir nəfəs gətirmiş, hər kəsə təsir etmiş, dünyaca məşhur R&B musiqiçilərin rəqslərində Maykl Cekson fiqurları görmək klassik hala gəlmişdir, R&B kliplərindəki bir çox rəqs hərəkətinin mənşəyi Maykl Ceksona aiddir, dünyanın ən yaxşı rəqsçilərindən biri olaraq göstərilir. Ginnesin Rekordlar Kitabına da girmişdir.

Maykl Cekson xüsusilə ölümündən əvvəlki son illərdə bəzi sağlıq problemləri və skandallarla gündəmə gəlmişdir. Üç uşaq atası olan Maykl Cekson 25 iyun 2009 günü Los-Anceles'dəki evində keçirdiyi rahatsızlıq nəticəsində koma halında xəstəxanaya qaldırılmış, lakin xilas edilə bilməmişdir. Ölüm səbəbi ürək dayanması zənn edilsə də, Los-Anceles Ədli Tibb Təşkilatı'nın etdiyi otopsi ilə ölüm nədəninin yuxusuzluq müalicəsində istifadə etdiyi çox güclü anesteziya dərmanı propofol olduğu bildirilmişdir. Propofol və sakitləşdirici lorazepam dərmanlarının Ceksonun ölümünün ən əsas səbəbindən olduğu qeyd edilən açıqlamada, Ceksonun qanında midazolam, diazepam, lidokain və efedrin dərmanlarının da tapıldığı söylənmişdir. Hadisənin cinayət olmasından şübhələnməklə birlikdə Ceksonun şəxsi həkiminə fevral 2010-da "ehtiyatsızlıqdan ölümə səbəb olma" maddəsi ilə cinayət işi açılmışdır. Bu iddia həkimin məhkəmə qərarıyla həbs cəzasına məhkum edilməsiylə nəticələndi.

Həyatı

Uşaqlıq və gənclik illəri: 1958–1978

Ceksonun uşaqlıq illərini keçirdiyi Qari, İndianadakı evi

29 avqust 1958 tarixində, Amerikanın İndiana əyalətinin, Qari şəhərində doğuldu. Doqquz uşaqlı bir ailənin yeddinci üzvü olaraq dünyaya gələn sənətçinin tam adı, Maykl Cozef Ceksondur. Müğənninin fabrik işçisi olan atası, Cozef Cekson musiqiyə ehtiras dərəcəsində bağlı idi və boş vaxtlarında gitara çalırdı. Yoldaşı Ketrin (Skruz) ilə evlənib böyük bir ailə halına gəldikdən sonra, bu marağını uşaqlarına da ötürdü.

60-cı illərin əvvəllərində böyük qardaşları, Ceki, Tito və Cermeyn, ataları tərəfindən təşkil edilən "The Jacksons" adında bir qrup quraraq, klublarda mahnı oxumağa və yarışmalara qatılmağa başladılar. Ceksonun sahib olduğu səs və rəqs bacarığı, qısa zamanda nəzərə çarpdı. Hələ yaşı kiçik olmasına baxmayaraq, xüsusilə solo mahnılardakı performansına görə, 1963-cü ildə, digər qardaşı Marlonla birlikdə qrupa daxil edildi. Artıq beş üzvdən ibarət olan qardaşlar, qrupun adını "Cekson 5" olaraq dəyişdirdi.

1968-ə qədər keçən müddətdə, həvəskar işlərinə gecə klublarında və barlarda davam edən qrup, Harlem, Nyu-Yorkda yerləşən Apollo Teatrında təşkil edilən bir yarışmada birinci yeri tutaraq, dönəmin ən məşhur R&B albom şirkəti Motown-un qurucusu Berri Qordinin diqqətini çəkdi. 1968-ci ildə Motown-la imzaladıqları müqavilədən sonra Kaliforniyaya köçən qrupun ulduzu sürətlə parlamağa başladı.

Sözü gedən şirkətdən Syuzan de Passın menecerliyində çıxan ilk dörd sinql, "I Want You Back", "ABC", "The Love You Save", "I'll Be There" listlərdə bir nömrə oldu. O'Jays qrupu və Ceyms Braun kimi soul musiqinin öndərlərinin izindən gedən Cekson 5, 70-ci illərin əvvəlində zənci pop və soul vokal qruplarının dünya səviyyəsində bir nömrəli təmsilçisi halına gəlmişdi… Maykl Cekson isə, bu yeni musiqi tərzini öz içərisində, rəqsiylə birlikdə qarışdıraraq, xüsusi bir tərzə çevirəcək, öz yolunda yalnız irəliləyəcəkdi. Qrupun bu sürətli yüksəlişindən sonra, güclü səsiylə, fərqli rəqsiylə olduqca seçilən və önə çıxan Maykl Cekson 1971–1976 illəri arasında hələ də Cekson 5-ə bağlı olaraq, yenə Motown'dan, "Got to Be There", "Ben", "Music & Me" və "Forever, Michael" adlı ilk solo albomlarını çıxardı. Artıq Cekson üçün fərdi karyeranın önü açılmışdı.

Walt Disney Pictures tərəfindən, 1971-ci ildə qrupun cizgi filmi yaradıldı və yayıma verildi. Şöhrətini bütün dünyaya eşitdirən Cekson qardaşlar, beynəlxalq konsertlər seriyasına 1972-ci ildə İngiltərədən başladılar və getdikləri hər yerdə bütün biletlər satıldı. Bu dünya turlarında Kommodors və Layonel Riçi, Cekson 5-in alt qrupları olaraq səhnəyə çıxmışdı. 1973-cü ildən etibarən qrupun satış rəqəmlərinin düşmə meyli göstərməsiylə birlikdə, Motown idarəni ələ alaraq, bundan belə şirkət tərəfindən seçiləcək mahnıların səsləndirilməsi mövzusunda Ceksonların üstünə düşməyə başladı. Sıxıntılı günlər keçirən qrup, 1976-da şirkətdən ayrılma qərarı alaraq, "Epic Records" ilə müqavilə imzaladı.

Şirkətin sahibi Berri Qordinin qızıyla evli olan Cermeyn Cekson, tərəflər arasındakı bu ixtilafdan dolayı, qrupdan ayrılaraq Motown-da qaldı. Ad haqqını itirən Cekson qardaşlar isə, Cermeyn-in yerinə ən kiçik qardaşları Rendini qrupa daxil edərək, Ceksonlar olaraq adını dəyişdirdi. Yenilənən qrup üçün artıq yeni bir dönəm başlıyır; Maykl isə zirvəyə doğru iri addımlarla irəliləyirdi. Ceksonlar qısa zamanda toparlandı və 1976–1984 illəri arasında, ağırlıqlı öz parçalarından meydana gətirdikləri albomlar və sinqllarla karyeralarında yüksəlməyə davam etti. Yeni şirkətlərindən altı yeni albom çıxaran qrupun, 1978-ci ildəki Destiny çalışması az qala partlayış etdi və Cekson qardaşların ən uğurlu albomları arasında yer aldı.

Cekson 5 qrupu ilə birlikdə Maykl 1972-ci ildə

Bu albomun Maykl üçün də ayrı bir önəmi oldu. Çünki öz bəstələdiyi mahnılar, dünya səviyyəsində böyük bəyəni qazandı və qrupun klassikləri arasına girməyi bacardı. Beləcə Mayklın "bəstə yazmaq" kimi başqa bir bacarığı daha ortaya çıxmış oldu. Sözü gedən albom iki milyondan çox sataraq, qrupun və xüsusilə də Mayklın şöhrətinə ün qatdı.

Off The Wall: 1978–1982

1978-ci ildə Maykl üçün fərqli təcrübələr söz mövzusu olacaqdı. Cekson qorxuluğu canlandırdığı "Sehirbaz" adlı müziklda, aralarında eşq söz-söhbətinin çıxdığı Dayana Ross ilə birlikdə rol aldı. Tam da bu dönəmdə, müziklda istifadə ediləcək olan mahnıları aranjman edən Kuinsi Cons'la Mayklın yolları kəsişdi. Cons, məşhur pop ulduzun gələcəkdəki uğurunun ortaqlarından biri olacaqdı. Çünki, film istehsal mərhələsindəykən, Ceksonla Cons olduqca uyumlu bir ortaqlıq qurdular və Mayklın müstəqil ilk solo albomunu birlikdə hazırlamaq üçün anlaşdılar. Beləcə 1979-da, məşhur müğənninin ilk müstəqil solo albomu olan "Off the Wall", Consun prodüserliyində Epic Records-dan çıxdı. "Don't Stop 'Til You Get Enough", "She's Out Of My Life", "Off The Wall", "Rock With You" kimi dünya səviyyəsində səs gətirən bir çox hit parçanı içində barındıran bu albom, inanılmaz satış rəqəmlərinə çataraq, Mayklı pop musiqi və əyləncə dünyasının idolu halına gətirəcək; sənətçiyə ilk önəmli mükafatlarını qazandırmağa başlayacaqdı. 1980-ci ildə, Amerikan Musiqi Mükafatları tərəfindən 3 kateqoriyada mükafata layiq görülən albom (Ən Yaxşı Soul/R&B Albomu — Off the Wall, Ən Yaxşı Soul/R&B Kişi Müğənni, Ən Yaxşı Soul/R&B Mahnı — Don't Stop 'Til You Get Enough), bir çox list müvəffəqiyyət mükafatının da sahibi oldu. Eyni ilin fevral ayına gəlindiyində, Maykl yenə "Don't Stop 'Til You Get Enough"la "Ən Yaxşı R&B Kişi Vokal" kateqoriyasında ilk Qremmi mükafatını aldı.

Bir caz musiqiçisi olan Consun, albomdakı parçalarda bu musiqi növünü infrastruktura yerləşdirməsi təbii qarşılanarkən, bununla kifayətlənilməyib disko və funky tərzi ritmlərə də yer vermiş olması, sadəcə Maykla xas yeni bir musiqi növünün ortaya çıxmasına səbəb oldu. Əlbəttə bu da, Ceksona bənzərsiz və universal bir şöhrət gətirdi. İlk olaraq yaxın dostu, Elizabet Teylor tərəfindən özünə həsr edilən və sonraları məşhur bir ifadə şəklini alan "pop idolu" bənzətməsi, xüsusilə bu dönəmlərdə anılmağa başlandı.

İlk solo albomunun gətirdiyi uğurların yanında, Cekson qardaşlarla da işə davam edən Maykl, 1980-cı ildə qrupla birlikdə "Triumph" albomunu çıxardı. Bəstələdiyi mahnılar və bunlara yazdığı sözlərlə Triumph'a damğasını vuran yenə Maykl oldu. "Can You Feel It"ə çəkilən fərqli klip də böyük səs gətirdi və sənətçinin rəqs bacarığı milyonlarla musiqisevər tərəfindən xoş qarşılandı. 1982-ci ildə isə, məşhur pop ulduzuna, Ən Yaxşı Uşaq Albomu kateqoriyasında Qremmi mükafatı qazandıracaq olan Yadplanetli filminin orijinal saundtreki "Someone in the Dark" mahnısını səsləndirdi.

Thriller: 1982–1987

1982-ci il, məşhur pop ulduzu üçün haradasa bir dönüş nöqtəsi oldu. Ceksonu az qala bu gün olduğu nöqtəyə gətirən və əfsanələşdirən albom, "Thriller", Epic Records'dan yenə Kuinsi Cons prodüserliyində musiqisevərlərin bəyənisinə təqdim edildi. Ümumiyyətlə arxa arxaya, sinql halında bazara çıxarılan albomun "Wanna Be Startin' Somethin'", "Billie Jean", "Beat It"i də içərən hər mahnısı hit oldu və musiqi tarixində bütün zamanların ən yüksək satış rəqəminə çataraq rekord qırdı.

Mahnıların yanında, dörd hit parça üçün qısa film növündə çəkilən, güclü və geniş büdcəli istehsal tələb edən maraqlı kliplər də böyük əks-səda oyandırdı. MTV, Billie Jeanlə, ilk dəfə zənci bir müğənninin video klipini yayımlamış oldu. Fantastik bir mövzuyla hazırlanmış və rəqslərlə vizual bir şənliyə çevrilmiş Thriller mahnısının 13 dəqiqəlik klipi isə, partlayış etdi və gələn tələblər üzərinə VHS formatında bazara təqdim edilərək, yenə çatıla bilməyəcək bir satış rekorduna imza atdı.

Cekson Ağ Ev-in həyətində prezident Ronald Reyqan və yoldaşı birinci xanım Nensi Reyqan ilə birlikdə

Klipdə Mayklın sərgilədiyi xüsusi rəqs xoreoqrafiyaları, bir çox gəncə ilham qaynağı oldu. Xüsusilə Cekson qardaşlar olaraq qatıldıqları Motown-un 25-ci quruluş ildönümündə, Billie Jean-i səsləndirərkən sərgilədiyi ay yerişi deyilən ayaq sürüşdürmə hərəkəti, Ceksonun imzasıyla tarixə keçdi.

37 həftə zirvədə qalan və Billboard albom listində 122 həftə keçirən Thriller, əlbəttə bir çox mükafatı da özü ilə gətirdi. 1984-cü ildə, 12 kateqoriyada namizəd göstərildiyi Qremmidən 8 mükafatla ayrılan Cekson bir gecədə ən çox mükafat alan sənətçi ünvanını, 2000-ci ildə Karlos Santana yeniləyənə qədər əlində tutmağı bacardı (Mükafatların yeddisi Thriller-ə gedərkən, biri də, 1982-ci ildə səsləndirdiyi "Someone in the Dark"a verildi). Albom eyni il, 8 Amerikan Musiqi Mükafatı, 4 Amerikan Video Mükafatı, 3 MTV Video Musiqi Mükafatı və Üstün Müvəffəqiyyət Mükafatı almağa haqq qazandı.

Bu sırada, "Pepsi-Cola" ilə sponsorluq anlaşması imzalayan və qardaşlarıyla birlikdə şirkətin reklam filmlərində rol alan Ceksonun başına talehsiz bir hadisə gəldi. Reklam çəkilişində, havai fişəng nümayişi əsnasında saçları alov alaraq dərisində ciddi ziyan meydana gəldi. Cekson gördüyü fiziki zərərdən şirkəti məsul tutdu və təzminat davası açdı. Lehinə nəticələnən davadan qazandığı astronomik məbləği isə, müalicəsini yeridən xəstəxanaya bağışladı.

1984-cü ildə, Thriller yuxusu davam edərkən, qardaşlarıyla təkrar bir araya gələrək "Victory" albomunu çıxardılar. Bu albomda da Maykl tərəfindən yazılmış və bəstələnmiş hit parçalar vardı. Cekson qardaşların ən uğurlu albomu olan Victory üçün 5 aylıq beynəlxalq nəhəng bir tur təşkil edildi. Tur gəlirinin bütününü bağışlayacaqlarını eşitdirməsi üzərinə, Ceksonun adı, jest olaraq Hollivud ulduzlar keçidinə əlavə olundu. Turdan 5 milyon $ gəlir əldə edildi. 1985-ci ildə, "Beat It" adlı mahnısını, spirtli avtomobil istifadə etməyə qarşı televiziyalarda və digər mətbuat-yayım orqanlarında yeridilən kampaniyalarda istifadə edilmək üzrə bağışlaması nədəniylə, dönəmin dövlət başçısı Ronald Reyqan tərəfindən, təşəkkür məqsədiylə Ağ Evə dəvət edildi.

Cekson irəlidəki illərdə, məşhur bir dünya ulduzu olaraq, daha çox səs gətirəcək sosial sorumluluq və insani yardım proyektlərini həyata keçirəcəkdi. Bunlardan ən önəmlisi, USA for Africa kampaniyası çərçivəsində, xüsusilə Şərqi Afrika'da aclıq sərhədində və yardıma möhtac bir şəkildə yaşayan insanlar üçün, Layonel Riçi ilə birlikdə yazdığı "We Are the World" parçası idi. Dünya səviyyəsində ən çox satış rəqəminə sahib sinql olma özəlliyini hələ daşıyan mahnı, Stivi Uander, Tina Törner, Dayana Ross, Rey Çarlz, Sindi Loper, Bob Dilan, Brüs Sprinqstin kimi məşhurların da aralarında olduğu 40-dan çox məşhur sənətçi tərəfindən səsləndirildi. Bu uğurun ardından, We Are the World'la Riçi və Cekson İlin Mahnısı kateqoriyasında Qremmi Mükafatını almağa haqq qazandı.

1985-ci il ulduz müğənni üçün yalnızca təriflərlə keçmədi. Cekson içində bir çox məşhur sənətçi tərəfindən səsləndirilmiş parçanın yanında, xüsusilə Bitlza aid 200-dən çox mahnının təlif haqqını saxlayan ATV Musiqinin ən böyük hissəsini satın alaraq, bir çox mübahisəyə səbəb oldu. Ən sərt reaksiya da hərracı təşkil edən yaxın dostu, söz yazıçısı Pol Makkartnidən gəldi. Bu hadisə, dostluqlarının və xüsusilə ortaq söz yazıçılığı çalışmalarının sonu oldu.

Sözü gedən mübahisələrin ardından, bəzi mətbuat və media orqanları, uzun müddət yaşamaq üçün Fil Adamın sümüklərini satın almağa cəhd etdiyindən, maraqlı davranışlarına qədər bir çox mövzuda sənətçiyə qarşı istehzalı bir üslub istifadə etməyə və adından "Wacko Jacko" kimi qıcıqlandırıcı şəkildə bəhs etməyə başladı.

1986-da, Corc Lukasın prodüserliyində və Frensis Ford Koppolanın rejissorluğunda çəkilən "Kapitan EO" adlı qısa filmdə Cekson Kapitan EO roluyla ekranların qarşısına keçdi. 17 dəqiqə olmasına baxmayaraq təxminən 17 milyon dollara başa gələn film, o günə qədər çevrilmiş, dəqiqə başına ən böyük xərcə sahib film idi. Disneyland'da nümayişə girən film üçün Cekson "Another Part Of Me" (sonradan "Bad" albomunda da yer aldı) və "We Are Here To Change The World" adlı iki yeni parça səsləndirdi.

Bad: 1987–1990

1987-ci ildə pop ulduzu "Bad" albomuyla musiqisevərlərin qarşısına çıxdı. Kuinsi Consun prodüserliyini üstləndiyi son Maykl Cekson albomu idi və yenə Epic Records etiketi daşıyırdı. "I Just Can't Stop Loving You", "Bad", "The Way You Make Me Feel", "Man in the Mirror" və "Dirty Diana" kimi sinqllar listlərdə bir nömrə olaraq, Bad amerikan musiqi tarixində beş mahnısı Amerikan musiqi siyahısının zirvəsinə yerləşən ilk albom oldu. 2008 etibarilə, albom, ABŞ-da səkkiz milyon göndəriləri də daxil olmaq üzrə dünya səviyyəsində 30 milyon kopiya satmışdır.

Ceksonun Madam Tüsso Muzeyindəki fiquru, London

Ceksonun Bad erasında geyindiyi qızıl örtüklü hərbi tərzdəki pencək

Albomun təqdimatından sonra Cekson yenə Pepsi sponsorluğunda, on altı ay kimi olduqca uzun bir zaman alacaq ilk solo dünya turuna çıxaraq pərəstişkarlarıyla görüşdü; 123 konsert verdi. Bu arada Pepsi reklamlarıyla ekranlarda boy göstərdi. Dönüşündəysə, Bad mahnısına, Martin Scorsese rejissorluğunda 18 dəqiqəlik, yenə qısa film nitəliyində bir klip çəkildi. Ancaq klipdəki yeni Maykl Cekson görüntüsü, az qala mahnıdan daha çox danışılar hala gəldi. Çünki məşhur müğənninin həm üzündə, həm də dəri rəngində çox diqqətə çarpan və təəccübləndirən dəyişikliklər vardı. Media, sənətçinin, zənci olmaqdan utandığı üçün dəri rəngini ağartmağa çalışdığı, burun estetikası, alın qaldırma və dodaq naziltmə əməliyyatı kimi bir çox əməliyyat keçirdiyi iddialarını ortaya atdı.

Ancaq müğənni, 1988-ci ildə öz yazmış olduğu Ay yerişi adlı avtobioqrafiyasında, yalnız iki dənə estetik əməliyyat etdirdiyini və çənəsindəki yaralardan ötəri də dərisi üçün cərrahi əməliyyat tətbiq olunduğunu yazdı. Bad-in klipi də bütün bu sensasiyalara baxmayaraq, olduqca yaxşı satış rəqəminə çatdı.

Cerri Kramer və Kolin Çilvers tərəfindən yönədilən; Kelli Parker, Şon Lennon və Brendon Adams'ın Ceksonla birgə rol aldığı "Ay yerişi" adlı müzikl, 1988-ci ildə nümayişə girdi və izləyicilər tərəfindən böyük maraqla qarşılandı. Filmin VHS buraxılışı bir milyon satış ədədiylə yeni bir rekorda imza atdı. Artıq ulduz sənətçi, pop, rok və soul musiqisinin kralı elan ediləcək və Elvis Presley, The Beatles, Frank Sinatra kimi dünya səviyyəsində şöhrətə qovuşaraq zirvəyə oturmuş idol halına gələcəkdi.

Filmin uğurundan sonra, paparazzilərdən və haqqında törədilən söz-söhbətlərdən bezən Maykl, Heyvinhörst'də ailəsiylə birlikdə yaşadığı evi tərk edərək, 2700 hektarlıq nəhəng bir sahəyə qurulu Neverland rançosunu satın aldı və orada gözlərdən uzaq yaşamağa başladı. Çox kiçik yaşda həyata atılmaq məcburiyyətində qaldığı üçün, özləmini qurduğu uşaqlıq günlərini yaşaya bilmək adına, lunaparkdan zooparkına, böyükcə bir gölə qədər özünə tamam ayrı bir dünya qurdu bu rançoda.

Dangerous: 1991–1994

1991-ci ildə, Cekson musiqi şirkətini dəyişdirərək astronomik bir rəqəmlə Sony'lə müqavilə imzaladı. 15 illik bir müddətə və altı albom ilə bir film çalışmasına dayanan kontrakt, Maykla sağladığı ekonomik gəlirlə, adından çox söz etdirdi. Eyni ilin noyabr ayında, sənətçinin yeni albomu Dangerous bazara çıxdı.

Mən yalnızca dürüst olmaq istəyən, insanları xoşbəxt etməyə çalışan biriyəm. Tanrının mənə lütf etdiyi yetənəyim vasitəsilə onlara bir az olsun 'qaçış duyğusu' verməkdir məqsədim. Budur mənim ürəyim. Bütün etmək istədiyim budur... Maykl Cekson

Albomun hit parçası olan "Black Or White"a Con Lendis rejissorluğunda çəkilən klip, hadisə yaratdı. Klip, şiddət, cinsilik və irqçilik kimi elementlərə çağırış edir; xüsusilə sonlarına doğru görülən bəzi səhnələrlə şimşəkləri üzərinə çəkirdi. Sözü gedən klipin, media və ictimaiyyətdə yaratdığı mübahisələr nədəniylə, Cekson bir mətbuat açıqlaması yayımlayaraq üzüntüsünü ifadə etdi və ixtilafa yol açan hissələri qaldırtdı. Sensasiyalara baxmayaraq, "Remember the Time", "In The Closet", "Jam" kimi hit parçalar daha çıxaran albom, sonrakı albom HIStory'nin yayımlanmasına qədər dünya səviyyəsində iyirmi iki milyon ədəd satmışdı. Sənətçinin çıxdığı ikinci dünya turu, dərhal hər ölkənin mətbuat-yayım orqanları tərəfindən birə-bir izlənildi.

1992-ci ildə, MTV tərəfindən kanalın ilk beynəlxalq yarışması yayımlanmağa başladı. Dünya səviyyəsində bir çox insanın qatıla bildiyi yarışmanın mükafatı isə, Mayklla bir axşam yeməyi idi. Olduqca böyük maraq oyandıran yarışmanın talehliləri, məşhur sənətçinin "In the Closet" adlı sinqlının klip çəkilişlərində bir araya gəldi. Ertəsi il isə, ABC kanalı tərəfindən Cekson qardaşların gerçək həyat hekayələrinə dayanan vizual bioqrafiyaları "Ceksonlar: Amerikan Arzusu" yayıma təqdim edildi. Həqiqətən də, az qala bir yuxunun dünyanın gerçək faktlarıyla yaxın təmasa keçdiyi bir hekayəyə sahib olan Maykl və qardaşlarının, universal məşhurluğunun altında yatan səbəb bəlkə də bu idi.

Eyni il, Cekson sosial sorumluluq çərçivəsində, humanist proyektlərə imza atmağa davam etdi və "Heal the World Vəqfi" adı altında bir fond qurdu. Fondun məqsədi, uşaqların daha yaxşı və bərabər həyat şərtlərinə sahib şəkildə böyüməsini, yaşadıqları cəmiyyətə faydalı hala gəlməsini sağlamaqdı. Quruluşun fəaliyyət mərkəzi Kaliforniya ətrafında, Santa İnez'di və yardıma möhtac uşaqlar, məşhur ulduzun Neverland rançosundakı oyun sahələrindən faydalanırdı. Cekson bu fond üçün 3.5 milyon adama 67 dənə konsert verdi. Konsertlərin bütün gəlirləri bu fonda yatırıldı. O, bir rekord daha qırmaq üçün hələ də ayaqda olan HBO ilə etdiyi anlaşmayla Dangerous dünya turu üçün yayım haqqlarını 20 milyon $'a satdı.

Hollivud Şöhrət Xiyabanı'nda Ceksonun ulduzu

1993'də 27. Superboul matçının dövrə arasında mini bir konsert verən Maykl, Amerikan televiziyalarında o zamana qədər əldə edilmiş ən böyük izlənilmə payına sahib oldu və təxminən 100 milyon adamı ekranları başına yığdı. Fevral ayında təşkil olunan 35. Qremmi Mükafat mərasimində, Ceksona "Yaşayan Əfsanə" mükafatı verildi. Mart ayında isə, Soul Train tərəfindən İlin Humanisti mükafatına layiq görüldü.

HIStory, Blood On The Dance Floor: 1995–2000

1995'də Cekson öz ATV Musiqi kataloqunu Sony'nin musiqi yayımı bölümü ilə birləşdirərək, Sony/ATV Musiqi Yayımı'nı yaratdı. O, 95 milyon $ avans, həm də daha çox mahnı haqqları qazanaraq şirkətin yarısının sahibkarlığını əlində tutdu. İyunda o, "HIStory: Past, Present and Future, Book I" adlı iki diskli albomunu çıxardı. HIStory Begins albom seriyasının başlanğıcıydı və 15 köhnə hit parçadan təşkil olunurdu. Seriyanın ikinci hissəsi, HIStory Continues isə 15 yeni parçayla bazara çıxarılmışdı. Albomun ilk sinqlı, böyük list uğuru sağlayan "Scream" oldu. Bacısı Janet Jackson'la birlikdə səsləndirdiyi bu parçaya çəkilən klip isə, bütün zamanların ən bahalı videosu oldu.

Cekson bacı-qardaşlar "Scream"lə, MTV Video Musiqi Mükafatları gecəsindən, fərqli kateqoriyada 3 ayrı mükafatla ayrıldı. Antisemit ifadələr içərdiyi üçün Yəhudi cəmiyyətinin reaksiyasını çəkən "They Don't Care About Us" mahnısı, HIStory albomundan çıxan dördüncü sinql oldu. Parçanın antisemit sözləri sonrakı düzəlişlərdə melodiyaya uyğun bir şəkildə dəyişdirildi. Bu arada Maykl; Elvis Presley'nin qızı olan Lisa Marie Presley ilə evləndi. Ancaq evlilik 18 ay kimi qısa bir zaman sürdü.

Albomun uğuru üzərinə 1996-cı ildə yenə bir dünya turuna çıxan Maykl, hələ konsertlər davam edərkən Debora Cin Rou ilə evləndi. Ancaq bu evliliyini də sürdürəməyən Cekson ilə Rou 1999-cu ildə hadisəli bir şəkildə boşandı.

Sensasiyaya səbəb olan şey, uşaqların vəlayət davasıydı. Popun kralı haqqında edilən mübahisələr bununla da məhdud qalmadı. 1996'da Brit Mükafatları gecəsində "Earth Song" adlı parçasını, ağlara bürünmüş və ətrafını sarmış bir çox kiçik uşaqla səsləndirən Cekson iki ağac arasında qollarını açdığı fiquru nədəniylə, özünü məsih kimi gördüyü iddiaları ilə qarşı-qarşıya qaldı.

1997-ci ildə məşhur pop müğənni, HIStory albomunun hit parçalarının remikslərindən ibarət "Blood on the Dance Floor: HIStory in the Mix" i bazara çıxardı. Albomun çıxış parçası "Blood On The Dance Floor", "Is It Scary" və "Ghosts" böyük maraq gördü və yaxşı bir list uğuru qazandı.

Maykl, bu albomunu, böyük yardımını gördüyü Elton Cona ithaf etdi. "Is It Scary" və "Ghosts"a, Cekson ilə Stiven Kinq tərəfindən yazılan, Stenli Vinston tərəfindən yönədilən 35 dəqiqəlik bir klip çəkildi. Hələ də dünyanın ən uzun musiqi videosu olma özəlliyini qoruyan klip, yenə beynəlxalq bir uğur qazandı.

Invincible: 2001–2002

2001-ci ildə Cekson 13 ölkənin pop musiqi siyahısında bir nömrəyə oturacaq olan Invincible albomunu yayımladı. You Rock My World, Cry və Butterflies kimi hit olmuş sinqllarla dünya bazarlarında fırtına kimi əsdi. Ancaq, albom yayımlanmadan əvvəl, tanınmış ulduzun, Sony Musiqi Şirkətinin sahibi Tommy Mottola'yı, vaxtı bitmək üzrə olan müqavilələrini yeniləyəməyəcəyi doğrultusunda xəbərdar etməsinə baxmayaraq, Ceksonla şirkətin arası pozuldu.

Qanuni prosedurlar səbəbiylə, albomla bağlı bütün promosyonlar və sinql satışları ləğv edildi. Mottola'nın, afroamerikan sənətçilərə hörmətsiz davrandığını və təhqir xarakterli çıxışlar etdiyini iddia edən Maykl, şirkətin zənci artistlərin mənfəətlərindən istifadə istiqamətində bir şərh etdi. Sony isə, sənətçinin iddialarında düzgünlük payı olmadığını müdafiə etdi.

2001-ci ilin sentyabr ayında, ulduz müğənni, solo karierinin otuzuncu ilini doldurması şərəfinə, Madison Square Stansiyadanda bir qeyd etmə partiyası təşkil etdi. Partiyada Mayklın yaxın dostlarından əfsanə aktrisa Elizabeth Taylor, bir zamanların məşhur uşaq ulduzu Macaulay Culkin və Chris Tucker da iştirak etmişdir. Bu xüsusi gecədə, Usher, Dionne Warwick, Whitney Houston, Destiny's Child, James Ingram, Gloria Estefan, Liza Minelli, Marc Anthony, Shaggy kimi məşhurlardan bəziləri Mayklın yaddaşlara həkk mahnılarını oxuyarkən, bəziləri də öz parçalarını səsləndirərək gecəyə rəng qatdılar. N'sync və Britney Spears Mayklla duet etmə şansını əldə etmişdilər. Maykl qardaşlarıyla da xüsusi bir performans sərgilədi. Bu gecə ilə illərcə axtar versə belə Mayklın ən üstün səhnə sənətçisi olduğu və King Of Pop ləqəbini layiqincə almış olduğu ağıllara bir dəfə daha qazındı.

Number Ones, Visionary: 2003–2007

2003-cü ildə Cekson "Ressurrection" adında albom çıxaracağını dedi və albomun tanıtım videosunu qısa bir filmlə göstərdi. Eyni il mart ayında, "Xscape" sinqılının çıxacağını demişdi, ancaq bəzi səbəblərdən dolayı ləğv edildi. Bunun yerinə ilin sonlarına doğru Ceksonun zirvəyə çıxıb hit olmuş bütün sinqllarını özündə cəmləşdirən "Number Ones" 8 milyondan çox satış rəqəminə çatdı. Uşaq istismarı haqqında bunları söylədi:

Məni həqiqətən tanıyan hər kəs bunu çox yaxşı bilir ki, uşaqlar mənim həyatımda hər şeydən əvvəl gəlir və mən bir uşağa heç vaxt zərər verə bilmərəm. Maykl Cekson

Eyni il, Maykl Ceksonun dinini dəyişdirərək islam dinini seçdiyi və müsəlman olduğu yönündə xəbərlər çıxdı. Sonrasında isə, 2005-ci ildə, bir məscid tikdirdiyi xəbərləri də çıxdı.

Yatağımı oğlan uşaqları ilə bölüşdüm ancaq burda cinsi yön olmadı. Maykl Cekson

2004-cü ilin avqust ayında, VH1 kanalında "Man In The Mirror: The Michael Jackson Story" adında, sənətçinin həyat hekayəsini göstərən vizual bir biyoqrafiya yayımlandı. Gavin Arviso tərəfindən Cekson əleyhinə təkrar gündəmə gətirilən cinsi uşaq istismarı ittiham qarşılıq, məşhur rep müğənnisi Eminem "Just Lose It" mahnısıyla göndərmələr etdi. Müzakirələrin böyüməsi üzərinə Maykl, şərh etmək məcburiyyətində qaldı.

2005-ci ilin iyun ayında, haqqında açılan on iddianın hamısından bəraət edən Cekson Bəhreynə yerləşdi. Müğənninin həddindən artıq kilo itirməsi və stress-zərərli vərdişləri ona pis təsir edirdi. Məşhur sənətçi Kaliforniya, Santa Maria`daki məhkəmədə haqqında qarşıya qoyulan uşaqlara təcavüz günahlandırmasından bəraət edəndən dərhal sonra Şahzadə Şeyx Salman bin Hamed Halife`nin dəvəti olaraq Bəhreyn`ə uçmuşdu. `Movie Database` saytının xəbərinə görə, Ceksonun vəkili Thomas Mesereau, müğənninin Neverland`dakı malikanəsini satıb həyati bir qərar alaraq Bəhreyn`i iş mərkəzi və iqamətgahı olaraq seçəcəyini təsdiqlədi. Mesereau, Cekson həyatının seçimini edərək ən çətin anında özünü tək buraxmayan sadiq dostlarının yanına yerləşir. Həm də, Bəhreyn Maykl`a səhiyyə baxımından olduqca yaxşı gəldi` dedi. Burada zamanını yeni bəstələr edərək və Katrina qasırğası qurbanlarına ithafən "I Have This Dream" mahnısını yazaraq keçirdi. Bu mahnının səsləndirilməsinə Ciara, Snoop Dogg, Keyshia Cole, James Ingram, Jermaine Jackson, Shanice, Shirley Caesar və The O'Jays kimi məşhurlar iştirak etdi. Ancaq, mahnı bilinməyən səbəblərdən dolayı yayımlanmadı.

2006-cı ilin fevral ayında, Ceksonla köhnə yoldaşı Deborah Rowe-un vəlayət iddiası nəticələndi. Məhkəmə, köhnə yoldaşların uşaqları üzərindəki haqqlarını bölüşdürərək ixtilafa açıq bir qərar verdi. Mart ayında isə, Kaliforniya İşçi Dairəsi, sığorta ödənişlərini ödəmədiyi səbəbiylə Neverland cütlüyündə bağlayaraq, sənətçini, 69 nəfərdən ibarət hər bir işçi başına 1000 dollar olmaqla, cəmdə 69.000 dollar təzminat ödəməyə məhkum etdi.

Cekson aprel ayında, Two Seas adlı musiqi şirkətinin baş icraçı direktoru olan ingilis musiqi prodüseri Guy Holmes ilə, 2007-ci ildə çıxması planlaşdırılan tək albomluq bir müqavilə etdi. May 2006-cı ildə isə Tokioda, MTV-nin Yaponiya lokasyonu tərəfindən təşkil edilən Video Musiqi Mükafatlarında Yaşayan Əfsanə mükafatını aldı. Uzun bir aradan sonra Mayklın ekranlarda göründüyü ilk gecə idi bu. Noyabr ayında, məşhur pop ulduzunun, "Visionary: The Video Singles" adında, iyirmidən çox hit mahnısını ehtiva edən bir çalışması, yenə Sony Musiqi etiketiylə nəşr olundu. Guiness Dünya Rekordlarının London ofisində 8 budaqda layiq görüldüyü mükafatlar alan Cekson Dünya Musiqi Mükafatlarında, 100 miyondan çox satış rəqəminə çatdığı üçün Almaz mükafatın da sahibi oldu.

Thriller 25, This Is It: 2008–2009

2008-ci ilin fevral ayında Maykl Cekson Thriller albomunun 25. ili şərəfinə "Thriller 25" i yayımladı. Thriller 25, Amerika 'da 2, Birləşmiş Krallıq' da 3. sıraya çatdı. 25.il xüsusi versiyası; orijinal albom və səkkiz bonus mahnı məzmunuyla bazara təqdim edildi. Həm də, Maykl Ceksonun yayımlandığı anda pop dünyasını yerindən oynadan videoları; Thriller, Beat It və Billie Jeandən qısa filmlər də albomla birlikdə bir DVD ilə təqdim edildi. Maykl Ceksonun Emmy namizədi unudulmaz "Billie Jean" performansının olduğu "Motown 25: Yesterday, Today, Forever" xüsusi televiziya şousunun görüntüləri də bu DVD-də yer alır.

2009-cu ilin mart ayında Londonda etdiyi mətbuat şərhində Maykl Cekson Londonda 8 iyul etibarı ilə 50 konsert verəcəyini açıqladı. Həm də, Maykl Cekson bu konsertlərin London üçün son konsertləri olacağını ifadə etdi.

This Is It turu sınaqları zamanı həyatını itirdikdən sonra, sınaqlar zamanı qeyd edilmiş görüntülər AEG Live tərəfindən Sony Musicə 60 milyon dollara satıldı. Sınaqların da rejissoru olan Kenny Ortega və qrupunun hazırladığı Michael Jackson's This Is It adlı sənəd 27 oktyabr 2009 tarixindən etibarən yalnız 2 həftəliyinə kinolarda göstərildi və ilk həftəsində 101 milyon dollar (ABŞ üçün) hasilat etməyi bacardı. Sonradan hazırlanan və filmdə özünü əks etdirməyən mini-sənədli filmləri, yayımlanmamış görüntülər və reportajları da ehtiva edən VCD / DVD və BluRay formatlarında 26 yanvar 2010-cu ildə satışa təqdim edildi.

Fiziki görünüşdəki dəyişikliklər

Maykl Ceksonda 1980-ci illərdən bəri fiziki dəyişikliklər görülmüşdür. Qara olan teni açılaraq regional olaraq ağarmış və 1987-ci ilə qədər makiyajla ağ bölgələr qara makiyaj ilə bağlanıb. Ancaq 1987-ci ildə bədəndəki ağ bölgə miqdarı sıxlığı ələ keçirincə qara bölgələr ağ makiyajla bağlanıb lakin 1998-ci ilin ətrafında makiyajlar bütün bədənin ağ olmasından ötəri sonlanmışdır. Maykl Ceksonun bədəninin açılması vitiliqo xəstəliyinə görədir. Özü 1993-cü ildə bir reportajda bu xəstəliyin Thriller albomundan bir müddət sonra olduğunu söyləməkdədir. Bu xəstəlik ən çox onun üzünə və qaval sümüyü bölgəsinə vurmuşdur. Üzü ağarmış, burnunun üstündə bir ləkə meydana gəlmişdir. Qaval sümüyündə böyük yaralar meydana gəlmişdir.

Cekson etdiyi bir şərhdə bu xəstəliyin atasının ailəsində də olduğunu söyləmişdir. Ancaq həkimlər vitiliqo xəstəliyinin heç vaxt genlərlə insana bulaşmadığını demişdilər. Bir söz-söhbətə görə bəzi kəslər Ceksona 1982-ci il etibarilə verilən dərmanlara görə rənginin ağardığını demişlərdir.

Qeydlər

• Maykl Cekson karyerasına 11 yaşındaykən atasının qurduğu Cekson 5 qrupuyla başlamışdır.
• Maykl Cekson Thriller albomunun 25. il şərəfinə 2008-ci ildə "Thriller 25"i yayımladı.

Turlar

• Triumph Tour (1980–81)
• Victory Tour (1984–85)
• Bad World Tour (1987–89)
• Dangerous World Tour (1992–93)
• HIStory World Tour (1996–97)
• This Is It (2009–10)

Solo Albomları

1. 1979 — Off The Wall
2. 1984 — Thriller
3. 1987 — Bad
4. 1991 — Dangerous
5. 1995 — HIStory
6. 1997 — Blood on the Dance Floor: HIStory in the Mix
7. 2001 — Invincible
8. 2010 — Michael
9. 2014 — Xscape

Filmoqrafiya

• The Wiz — 1978
• Michael Jackson's Thriller — 1982
• Captain EO — 1986
• Moonwalker — 1988
• Michael Jackson's Ghosts — 1997
• Men in Black II — 2002
• Miss Cast Away and the Island Girls — 2004
• Michael Jackson's This Is It — 2009

Xarici keçidlər

• Video saytı (ingilisçə)
• Türk dilin də heyranlar saytı Arxivləşdirilib 2007-01-14 at the Wayback Machine
• Rəsmi saytı (ingilisçə)
• Tərcümeyi-halı (ingilisçə) Arxivləşdirilib 2007-11-15 at the Wayback Machine
• Mahnı sözləri Arxivləşdirilib 2007-01-25 at the Wayback Machine