Nora B-52

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Nora B-52
Ölkə
İstehsal tarixçəsi
Konstruktor Serbiya[1]
Konstruksiya tarixi 2006
İstehsalçı Yugoimport SDPR
Xüsusiyyətləri
Ağırlığı 34 t
Uzunluğu
  • 11 m
Eni 2,95 m
Hündürlüyü 3,45 m
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

NORA B-52 — Belqrad Hərbi Texniki İnstitutu tərəfindən hazırlanmış və əsasən Serbiya ordusu üçün "Yugoimport SDPR" tərəfindən Serbiyanın Velika Plana şəhərində istehsal olunan 155 mm-lik, 52 çaplı ÖAQ-dır. NORA B-52-nin ilk prototipi 2003-cü ildə tamamlanıb. Sistemin inkişafı isə 2004-cü ildə tamamlanıb və ilk 12 haubitsa 2007-ci ildə Serbiya ordusunda xidmətə daxil olub.[2]

Dizaynı və xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

NORA B-52 haubitsasının çəkisi 28.000 kq-dır. İlk ÖAQ FAP 2832 yük maşını şassisinə quraşdırılıb, ən son versiyalar "KamAZ" 8×8 yük maşını şassisinə quraşdırılıb. FAP 2832 yük maşını hər tərəfində qapısı olan irəli əyilən kabinə ilə təchiz edilib. Kabinədə heyətin bir hissəsi yerləşir, kabinənin arxasında yerləşən tamamilə qapalı bölmə qalan ekipajı daşıyır.

Haubitsa yüksək atəş gücünə və mobil hərəkət qabiliyyətinə malikdir. Həm birbaşa, həm də dolayı atəş dəstəyi təklif edir və atəş mövqeyini dəyişmədən yüksək və aşağı bucaqlı atəş təmin edir.[2]

NORA B-52 Özüyeriyən Artilleriya Qurğusu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Haubitsa əsas silah kimi 155 mm-lik, 52 çaplıq silahla quraşdırılan bir çarpaz qülləni birləşdirir. Qapalı podun arxa tərəfində yerləşən sursat anbarı 36 mərmiyə qədər yükləyə bilər. Avtomatik yükləmə sistemi 12 atışa hazır mərmi saxlayır və qalan 24-ü yenidən yükləmə üçün yuvaya yerləşdirilir. O, NATO standartlarına müvafiq gələn 155 mm-lik döyüş sursatı ata bilir.

Silah adi bir mərmini ən çox 20 km mənzilə və "Bore-Base Bleed" (ERFB-BB) mərmisini 41 km məsafəyə qədər ata bilər. Haubitsa təkmil komanda məlumat sistemi ilə təchiz olunub.

Mərmi 20 m/s sürətlə −3° ilə +51° arasında bir bucaqla atılır, travers bucağı (travers açısı) isə 100 m/s-də 60°-dir. Qüllə istəyə bağlı olaraq 12,7 mm-lik pulemyot və ya 12,7 mm-lik uzaqdan idarə olunan silah stansiyası (RCWS) ilə yaxın döyüş əməliyyatlarında ikinci dərəcəli silah kimi xidmət edir.[2]

Mühərrik və hərəkətlilik[redaktə | mənbəni redaktə et]

FAP 2832 yük maşını 360 at gücünə malik "Mercedes-Benz" OM 501 LA dizel mühərriki ilə təchiz edilib. Vasitə 0,6 m-lik şaquli maneəni və 1,8 m-lik xəndəyi aşa bilər. Vasitə yolda maksimum 90 km/saat sürətə və təxminən 1000 km mənzilə çata bilir.[2]

Əsas missiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

1) Artilleriya sistemlərinin, YARS-ların və minaatanların zərərsizləşdirilməsi,

2) Raket və radar sistemlərinin zərərsizləşdirilməsi,

3) Təchizat bazalarının və xətlərinin zərərsizləşdirilməsi,

4) Düşmənin mühafizə edilən və ya nəzarətsiz canlı qüvvəsinin məhv edilməsi,

5) Düşmənin zirehli döyüş vasitələrinin cəmləşməsinin zərərsizləşdirilməsi,

6) Müqavimət nöqtələrinin dağıdılması,

7) Rabitə mərkəzlərinin və komanda mərkəzlərinin məhv edilməsi.[2]

Döyüş yükü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Döyüş yükü aşağıdakılardan ibarətdir

1) Təkmil 155 mm HE ERFB-BB, "MC Zone" 10-la birlikdə istifadə olunur

2) Təkmil 155 mm HE ERFB-BT mərmisi, "MC – Zone 9", "Zone 8" və "Zone 10"

3) "MC Zone 8" və M4А2 standartlarına sahib bütün standart 155 mm-lik М107 mərmilər

4) Mərmi uçuşunun terminal mərhələsində lazer şüası ilə idarə olunan mərmi (istəyə görə)

NORA-B52 K1 yük maşınına quraşdırılmış artilleriya sistemi NORA-B52 KE-nin təkmilləşdirilmiş versiyasıdır:

1) Daha təkmil döyüş sahəsi naviqasiyası, tam avtomatik atəş məlumatlarının hesablanmasını təmin edən aparat,

2) Yenidən dizayn edilmiş və gücləndirilmiş kabinə ballistik mühafizə tələblərinə cavab verir,

3) Həm yolda, həm də yoldan kənarda daha yaxşı hərəkətliliyi təmin edən daha təkmil yük maşını şassisi,

4) 155 mm-lik əsas lülə uzunluğu. O, 155 mm-lik NATO Müqaviləsi tələblərinə tam uyğundur.[2]

Fəaliyyət sahələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

1) Əsas fəaliyyət sahəsi – vasitənin kabinəsi ilə üzbəüz atəş sektoru,

2) Fövqəladə hallar sahəsi – vasitənin kabinəsinin üzərində atəş sektoru.

Avtomatik yükləyici isə atəş sürətini artırır və komanda işini minimuma endirir.[2]

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

MGS-25 Aleksandar

İlk özüyeriyən Nora B (Nora C əsasında hazırlanmışdır) 1984-cü ildə Belqrad Hərbi Texniki İnstitutu tərəfindən FAP 8x8 yük maşınına modifikasiya edilərək quraşdırılmış 152 mm-lik Nora M-84 haubitsasının yeni bir dizayn edilmiş versiyası təchiz edilmiş və bu özüyeriyən haubitsa üçüncü nəsil artilleriya sistemlərindən hesab edilirdi. Daha sonra, 2000-ci illərdə Belqrad Hərbi Texniki İnstitutu Nora ailəsinin B-52 adlı yeni bir sistemə quraşdırılmaq üçün 4-cü nəsil artilleriya sistemlərinin 52 kalibrli 155 mm top ilə təchiz edilmiş olan yeni versiyalarını hazırlamışdır.[3]

Əməliyyat tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Serbiya Nora B-52 artilleriya sistemlərini (B-52 özüyeriyən haubitsa K1, KE, KI-nin seçilmiş versiyaları), kəşfiyyat BOV M11, komandanlıq (BOV M10) və batareya atəşinə nəzarət və meteoroloji maşınlar, sursat yükləmə maşınları, artilleriya sistemləri ilə bərabər Myanma, Keniya və Banqladeşin silahlı qüvvələrinə taqım, batareya və bölmə səviyyəsində döyüş proqramları ilə bərabər çatdırmışdır.[4][5] Tam təchiz olunmuş bir batareya adətən 6–12 ədəd arası özüyeriyən haubitsa, kəşfiyyat üçün 1–2 ədəd BOV M11 maşını, 3 ədəd komanda BOV M10 (hər taqım üçün 1 və batareya komandanlığı üçün 1 ədəd olmaqla) maşını, 3–6 ədəd döyüş sursatı maşını, 2 ədəd rabitə və atelye maşını, 3 ədəd ümumi təchizat maşını (yanacaq, qida, su və s.) və radar və səs diapazonlu 1–2 ədəd atışı istiqamətləndirmə və atış lokatorundan ibarət olur. Kipr üçün son sifarişlə çatdırılmış olan partiyada BOV M11 əvəzinə yeni BOV M16 Miloš artilleriya kəşfiyyatı və artilleriya batareyası komanda maşını kimi təhvil verilmişdir.[6][7]

Banqladeş Silahlı Qüvvələrinin arsenalında olan Nora B-52 K1

İstifadəçilər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mövcud istifadəçilər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  •  Banqladeş: 36-54 (mənbələrdə fərqli rəqəmlər göstərilir) ədəd arasında Banqladeş Ordusunun xidmətindədir. (avtonom naviqasiya və işarələmə üçün SAGEM Sigma 30 inertial naviqasiya platforması sistemi ilə təchiz olunmuşdurlar)[8][9][10]
  •  Kipr: 24 ədədi Kipr Milli Qvardiyasının xidmətindədir.[11]
  •  Keniya: 18 ədədi xidmətdədir, daha 12 ədəd sifariş edilmişdir.[12][13]
  •  Serbiya: 18 ədədi xidmətdədir + 8 ədədi Serbiya Ordusu üçün sifarişlə edilmişdir.[14][15][16][17]
  •  Myanma: 30 ədədi Myanma Ordusunun xidmətindədir.[18]

Gələcək istifadəçilər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  •  Azərbaycan: 2024-cü ilin fevral ayında 48 ədəd sistemin sifariş verildiyi təsdiqləmişdir.[20]

Potensial istifadəçilər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  •  Braziliya[21]
  •  Pakistan: 2017-ci ildə Pakistan Ordusu tərəfindən sınaqlardan keçirilmişdir.[22][23][24]
  •  BƏƏ: 2017-ci ildə BƏƏ Ordusu tərəfindən sınaqlardan keçirilmişdir.
  •  ABŞ: MAN şassisi üzərinə quraşdırılmış olan bir ədəd haubitsa 2021-ci ildə ABŞ Ordusu tərəfindən Archer Artilleriya Sistemi, CAESAR özüyeriyən haubitsa və ATMOS 2000 ilə birlikdə atış iştirakçısı kimi sınaq atışlarında iştirak etmişdir.[25][26][27]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 http://www.vs.rs/index.php?content=afa87448-0320-102c-8859-e480d5acdc4a.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Azərbaycanın yeni "Alov Canavarı"". 19 fevral 2024. 2024-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 mart 2024.
  3. ↑ "TOP 152 MM HOWITZER M84 NORA A". 2015-07-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-09.
  4. ↑ Serbian robots go to war Arxivləşdirilib 2009-06-10 at the Wayback Machine (in English)
  5. ↑ "Kenya to receive Serbian armoured vehicles". defenceweb.co.za. 5 December 2012. 11 July 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 April 2013.
  6. ↑ "Cyprus: Serb-made Nora-B52 and BOV M16 MILOS vehicles ready for delivery". defence-point.com. September 2, 2019. September 29, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 2, 2024.
  7. ↑ "Serbian made Nora-B52 self-propelled howitzers and Milos armored vehicles parade in Cyprus | October 2019 Global Defense Security army news industry | Defense Security global news industry army 2019 | Archive News year". www.armyrecognition.com. 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-02.
  8. ↑ "Trade-Register-1971-2019.rft". Stockholm International Peace Research Institute. 2010-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-11.
  9. ↑ "UNROCA original report Serbia 2013". 6 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 July 2020.
  10. ↑ "Nora B-52 155mm/52-calibre Wheeled self-propelled howitzer". 2013-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-16.
  11. ↑ "Σέρβικα αυτοκινούμενα πυροβόλα NORA B-52 παραδίδονται στην Κύπρο". August 25, 2019. October 8, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 2, 2024.
  12. ↑ "Kenya Purchases Sh2.6bn weapons from East Europe". www.businessdailyafrica.com. 23 December 2020. 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-14.
  13. ↑ "Kenya Land Forces military equipment and vehicles of Kenyan army". 2013-03-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  14. ↑ "Стефановић о набавци "корнета": Србија сада има убојито оружје". 2022-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-02.
  15. ↑ "Počinje proizvodnja moćne haubice za Vojsku Srbije: Naša "nora" jača od hrvatskih "pancera"!". 2023-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-02.
  16. ↑ "Ministarstvo odbrane poručilo nove". Ministarstvo odbrane Republike Srbije. 2022-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-02.
  17. ↑ "Samohodne haubice "nora" uvedene u Vojsku Srbije (FOTO)". 2019-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-30.
  18. ↑ "NORA B-52 Self-Propelled Gun-Howitzer | Military-Today.com". www.military-today.com. 2015-01-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-11.
  19. ↑ tim, Urednički. "Alžir kupuje 50 srpskih Nora B-52". Balkansec.net (bosniya). 2023-03-03. 2023-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-03.
  20. ↑ "Azerbaijan to acquire 48 Serbian Nora B-52 self-propelled howitzers". armyrecognition.com. Army Recognition. 28 February 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 February 2024.
  21. ↑ "Srpske haubice za Brazil". Balkansec.net (bosniya). 2023-08-18. 2023-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-22.
  22. ↑ "Pakistan army KH179 155mm howitzer South Korea trial tests 12106173 | June 2017 Global Defense Security news industry | Defense Security global news industry army 2017 | Archive News year". 2018-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-04.
  23. ↑ "Janes | Latest defence and security news". 2018-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-04.
  24. ↑ "NORA B-52 from Serbia 155mm howitzer demonstrated in UAE | November 2017 Global Defense Security news industry | Defense Security global news industry army 2017 | Archive News year". 2018-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-04.
  25. ↑ "Global Ordnance, LLC is awarded contract for supplying NORA Wheeled Howitzer for the US Army 155 mm Mobile Gun System" (Press-reliz). 2022-10-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-02.
  26. ↑ "US Army mobile howitzer shoot-off participants emerge". 18 December 2020.
  27. ↑ "Набавка нових "Лазара 3" за Војску Србије, вредност уговора 3,7 милијарди динара". 2021-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-02.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Nora_B-52&oldid=7515691"