Obeliya hidroidi
| Obeliya hidroidi | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Obeliya Hidroidi (lat. obelia geniculata ) — Bağırsaqboşluqlular tipinə aid olan dəstə.
Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hidroid poliplərinin yalnız qismi hidra kimi tək yaşayır. Əksəriyyəti isə ağac və kolşəkilli koloniya əmələ gətirir. Koloniyanın budaqları üzərində fərdlər — hidrantlar yerləşir. Hər bir fərd sanki hidranı xatırladır. Koloniya bir ümumi qastral boşluğa malikdir. Bunlarda ektodermal epiteli bədən səthi üzərinə xüsusi üzvi maddə tərkibli örtük ifraz edir, bu koloniyanın davamlılığını artırır və teka adlanır. Tekanın hesabına hər bir hidrantın üzərinə qədəhşəkilli örtük əmələ gəlir. Qıcıqlanma zamanın hidrant hidrotekanın içərisinə çəkilir. Ayrı – ayrı hidrantlar tərəfindən hazırlanan həzm məhsulları qastrovoskulyar sistemin boşluğuna daxil olur və oradan bütün koloniyanın üzvlərinə paylanır . Hidrantlar koloniyada tumurcuqlanma yolu ilə çoxalırlar. Koloniyanın yeni nəslini meduz əmələ gətirir. Meduz , koloniyanın xüsusi çıxıntısı – blastostil üzərində formalaşır. Blastostil üzərində tumurcuqlanma yolu ilə rüşeymlər formalaşır. Onlar tədricən cavan meduza çevrilərək blastostildən qopub suya düşüb üzürlər. O, böyüyür cinsi hüceyrələr inkişaf edir. Onlar yetişdikdən sonra bədən çatları vasitəsilə xaricə — suya tökülür və mayalanma gedir. Mayalanmış yumurtadan parenximulaya oxşar sürfə çıxır, sonra qastral boşluğun başlanğıcı qoyulur. Bu mərhələdə bağırsaqboşluqlular üçün xarakter olan planula sürfəsi formalaşır. Sürfə bir qədər suda üzdükdən sonra enli hissəsi ilə suyun dibində subastrata yapışır, əks tərəfdə ağız açılır, onun kənarında qolcuqlar inkişaf edir. Beləliklə, planula kiçik polipe çevrilir. Axırıncı tumurcuqlanma yolu ilə hidroid polipinin koloniyasını əmələ gətirir və tsikl yenidən başlayır. Beləliklə, həyat tərzi və çoxalma xüsusiyyətlərinə görə müxtəlif olan iki nəslin düzgün növbələşməsi baş verir, bu metogenez adlanır.
Ədəbiyyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
F. Q. AĞAMALIYEV , E. Ə. MURADOVA Onurğasızlar zoologiyasından praktikum. Bakı, " Maarif nəşriyyatı, 2004. 204 səh., şəkilli.