Paraelm

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin

Paraelm (q.yun. παρα – «yaxınlığında») — elmi metodologiyanın qeyri-elmi xarakter daşıyan mövzulara tətbiqinə meylli ideoloji-hipotetik, nəzəri və psevdonəzəri anlayış və təlimlər qrupu. Bunun ən gözəçarpan nümunəsi parapsixologiyadır. Bu, psixoloji metodologiyanı özünəməxsus mövzuda – qeyri-adi, bəzən təkrarlana bilməyən psixi hadisələrlə bağlı tədqiqatlarda yaymağa çalışır. Paraelmi biliklər mövcud elmi bilik növlərinə alternativ kimi yaranır, elmi nəzəriyyələrin qurulması və əsaslandırılması meyarlarına cavab vermir və tədqiq olunan faktların rasional şərhini verə bilmir.[1] Aksiolojiideoloji cəhətdən paraelmi konsepsiyalar çox vaxt antisientist cərəyanları ilə əlaqələndirilir.[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Александров, Евгений Борисович. Чем занимается комиссия РАН Arxivləşdirilib 2008-06-06 at the Wayback Machine // «Точка отсчёта», радио «Петербург» 19.03.2007.
  2. Касавин И. Т. Паранаука Arxivləşdirilib 2011-11-11 at the Wayback Machine // Новая философская энциклопедия / Ин-т философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин, заместители предс.: А. А. Гусейнов, Г. Ю. Семигин, уч. секр. А. П. Огурцов. — 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.

Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Алябьева, Зоя Сергеевна. Глава 15. Вненаучное познание. Паранаука // Философия и методология познания: Учебник для магистров и аспирантов (PDF). Мир философии (3000 nüs.). СПб.: Фонд поддержки науки и образования в области правоохранительной деятельности «Университет». Кол. авт. Фонд "Университет", Санкт-Петербургский университет МВД России; Академия права, экономики и безопасности жизнедеятельности, Санкт-Петербургский государственный университет. 2003. 254–271. ISBN 5-935980-86-X.
  • Бессонова, Людмила Александровна. Наука и паранаука // Вестник Казанского государственного университета культуры и искусств. № 2. 2012. 4–7.
  • Волькенштейн, Михаил Владимирович. О феномене псевдонауки // Природа (журнал). № 11. 1983.
  • Головин, Денис Витальевич. К дефиниции паранауки (PDF) // Среднерусский вестник общественных наук. № 4. 2011. 14–21. ISSN 2071-2367. 2013-08-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  • Де Ягер, Корнелис. Наука, околонаука и псевдонаука // Земля и Вселенная. № 2. 1992. 98–103.
  • Кезин, Анатолий Владимирович. http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000056/index.shtml (#bare_url_missing_title) // Идеалы научности и паранаука: симозиум (Москва, 4-9 апреля 1995 г.) (Научные и вненаучные формы мышления). М. Институт философии РАН Кильский университет (ФРГ) Центр по изучению немецкой философии и социологии. 1996.
  • Конопкин, Алексей Михайлович. Особенности структурирования околонаучного знания // Известия высших учебных заведений. Поволжский регион. Гуманитарные науки. № 3 (11). 2009. 39–47.
  • Леглер, Виктор Альбертович. Идеология и квазинаука // Философские исследования (журнал). № 3. 1993. 68–82.
  • Леглер, Виктор Альбертович. Наука, квазинаука, лженаука // Вопросы философии. № 2. 1993. 49—55.
  • Мартишина, Наталья Ивановна. Когнитивные основания паранауки. Омск: Омский государственный университет. 1996.
  • Мартишина, Наталья Ивановна. Наука и паранаука в духовной жизни современного человека. Омск: Омский государственный технический университет. 1997.
  • Медведев, Леонид Нестерович. Паранаука как феномен культуры XX века: Монография. Красноярск: Красноярский государственный педагогический университет. 1998.
  • Медведев, Леонид Нестерович. Психология заблуждения: паранаука как форма институционализации ложного знания // Науковедение: фундаментальные и прикладные проблемы. Сб. науч. тр (1). Красноярск: НИИ СУВПТ. 2002. 41—47.
  • Медведев, Леонид Нестерович. Феномен паранаучного знания. Красноярск: КГПУ имени В. П. Астафьева. 2007. ISBN 978-5-85981-285-1.
  • Медведев, Леонид Нестерович. Паранаучность: от шутовского колпака до академической шапочки (2-ое изд., доп. и перераб.). Красноярск: КГПУ имени В. П. Астафьева. 2015. ISBN 978-5-85981-930-0.
  • Митрофанова, Анастасия Владимировна. Национализм и паранаука // Русский национализм. Социальный и культурный контекст. М.: Новое литературное обозрение (издательство). сост. Ларюэль, Марлен. 2008. 87–103.
  • Санников, Д. В. Социокультурные основания паранаучной мифологии // Гуманитарные исследования, 2005. - №4 (16). - С. 22-28.
  • Сердюков, Юрий Михайлович. Альтернатива паранауке. М.: Academia. 2005.
  • Сердюков, Юрий Михайлович. Критический анализ паранауки: Учебное пособие по курсу «История и философия науки». Хабаровск: Изд-во ДВГУПС. 2005.
  • Тришин Виталий Николаевич. Наука и квазинаука. Экономика. Оценка (метод ДДП) (PDF) // Вопросы оценки. № 2. 2010. 10—28. 2017-02-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  • Шмакин, Борис Матвеевич. Наука и паранаука: динамика коэволюции и конфронтации // Здравый смысл (журнал). № 4. 1997. 34—41.
  • Шоркин, Алексей Давыдович. Особенности современных констелляций научного и паранаучного знания (PDF) // Учёные записки Таврического национального университета имени В. И. Вернадского. Серия «Философия. Культурология. Политология. Социология» . 22 (61). № 1. 2009. 35–46.
  • Щавелёв, Сергей Павлович|Щавелёв С. П. Паранаука, её социально-психологическиеи когнитивные основы // Материалы пленарных и секционных заседаний учебно-методической и научной конференций, посвященных 70-летию Курского государственного медицинского университета. - Курск, изд-во Курского гос. мед. ун-та, 2005. - С. 14–20.
  • Юревич, Андрей Владиславович. Паранаука в современной России // Альманах «Наука. Инновации. Образование» (6). 2008. 97–116.
  • Boy, D., Michelat, G. Croyances aux parasciences: dimensions sociales et culturelles // Revue française de sociologie (fr.), 1986. - 27-2. - Pp. 175-204.
  • Chevalier, G. Parasciences et procédés de légitimation // Revue française de sociologie (fr.), 1986. - 27-2. - Pp. 205-219.
  • Eberlein G. L. (alm.). Mainstream Sciences vs. Parascience. Тoward an Old Dualism // Journal of Scientific Exploration . 7. № 1. 1993. 39–48.
  • Eberlein G. L. (alm.). Schulwissenschaft, Parawissenschaft, Pseudowissenschaft. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft. 1997. ISBN 3804711685.
  • Frazier K. Science and the Parascience Cults // Science News (ing.), May 1976. 109, 22, pp. 346—348, 350.
  • Inglis B. (ing.) Science and Parascience: A History of the Paranormal, 1914—1939. — London: Hodder & Stoughton (ing.), 1984.
  • Oepen I., Federspiel K., Sarma A. Lexikon der Parawissenschaften.— Münster: Lit-Verlag, 1999. ISBN 3825842770.
  • Wunder E. Parawissenschaft — was ist das? // Skeptiker, 1997. 10 (4), 125—130.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]