Phrynocephalus
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
| Phrynocephalus | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Phrynocephalus |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Girdəbaşlar (lat. Phrynocephalus) — Orta və kiçik ölçülü kərtənkələlər, uzunluğu quyruğu ilə birlikdə 25 sm təşkil edir.
Xariçi görünüş[redaktə | mənbəni redaktə et]
Başları qısa, ön hissədən yumru olur. Boğaz hissədə kisəcik olmur.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Avropanın cənub-şərq arid iqlimi olan ərazilərdə, Orta Asiya, Şimal-qərb Çin, İran, Əfqanıstan, Pakistan, Şimali Afrika və Ərəbistan yarımadası ərazisində yayılmışdır.
Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Onlar əsasən açıq səhra sahələrində yayılırlar. Qumsallığın ortasında gizlənir. Günlük, aktiv olur. Əsasən Cücülər və digər Onurğasızlarla qidalanır.
Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu cinsə daxil olan növlərin böyük əksəriyyəti yumurta qoymaqla çoxalır. 4 növ isə diri bala doğur (P. forsithii, P. theobalcli, P. vlangalii, P. zetangensis), onların arealı Tibet platosu ilə məhdudlaşır.
Təsnifat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu cinsə hazirda 40 növ daxildir. Ancaq bunu hələ tam say hesab etmək olmaz. Səbəb isə yeni növlərin müəyyənləşə bilməsidir[2][3].
- Phrynocephalus albolineatus (Zhao, 1979)
- Phrynocephalus alticola Peters, 1984 — Yüksəkdağlıq girdəbaşı
- Phrynocephalus arabicus (Anderson, 1894) — Ərəb girdəbaşı
- Phrynocephalus arcellazzii (Bedriaga, 1909)
- Phrynocephalus axillaris (Blanford, 1875)
- Phrynocephalus birulai (Tzarevsk, 1927)
- Phrynocephalus clarkorum (Anderson & Leviton, 1967) — Klarkov girdəbaşı
- Phrynocephalus elegans (Tzarevsk, 1927)
- Phrynocephalus euptilopus (Alcock & Finn, 1897)
- Phrynocephalus forsythii (Anderson, 1872)
- Phrynocephalus geckoides (Bedriaga, 1909)
- Phrynocephalus golubewii (Shenbrot & Semyonov, 1990)
- Phrynocephalus guinanensis (Ji, Wang & Wang, 2009) Zootaxa
- Phrynocephalus guttatus (Gmelin, 1789) — Dikquyruğ girdəbaş
- Phrynocephalus helioscopus (Pallas, 1773) — Yovşanlıq girdəbaşı
- Phrynocephalus hongyuanensis (Zhao, Jiang & Huang, 1980)
- Phrynocephalus interscapularis (Lichtenstein, 1856) — Qum girdəbaşı
- Phrynocephalus laungwalaensis (Prakash, 1980)
- Phrynocephalus lidskii (Bedriaga, 1909)
- Phrynocephalus luteoguttatus (Boulenger, 1887) — Sarıləkəli girdəbaşı
- Phrynocephalus maculatus (Anderson, 1872) — Ləkəli girdəbaş
- Phrynocephalus melanurus (Eichwald, 1831)
- Phrynocephalus moltschanowi (Nikolsky, 1913) — Malçov girdəbaşı
- Phrynocephalus mystaceus (Pallas, 1776) — Qulaqı girdəbaş
- Phrynocephalus nasatus (Golubev & Dunayev, 1995)
- Phrynocephalus ornatus (Boulenger, 1887) — Bəzəkli girdəbaş
- Phrynocephalus parvulus (Tzarevsky, 1927)
- Phrynocephalus parvus (Bedriaga, 1909)
- Phrynocephalus persicus (De Filippi, 1863)
- Phrynocephalus przewalskii (Strauch, 1876) — Prejevalski girdəbaşı
- Phrynocephalus pylzowi (Bedriaga, 1909)
- Phrynocephalus raddei (Boettger, 1888) — Xəzərönü girdəbaşı
- Phrynocephalus reticulatus (Eichwald, 1831) — Damalı girdəbaş
- Phrynocephalus roborowskii (Bedriaga, 1909) — Roborov girdəbaşı
- Phrynocephalus rossikowi (Nikolsky, 1898) — Hentaun girdəbaşı
- Phrynocephalus salenskyi (Bedriaga, 1909) — Zalen girdəbaşı
- Phrynocephalus scutellatus (Olivier, 1807)
- Phrynocephalus sogdianus (Chernov, 1959) — Soqdian girdəbaşı
- Phrynocephalus steindachneri (Bedriaga, 1909)
- Phrynocephalus strauchi (Nikolsky, 1899) — Ştraux girdəbaşı
- Phrynocephalus theobaldi (Blyth, 1963) — Tibet girdəbaşı
- Phrynocephalus versicolor (Strauch, 1876) — Rəngarən girdəbaş
- Phrynocephalus vlangalii (Strauch, 1876)
- Phrynocephalus zetanensis Wang et al.., 1996
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Pyron R. A., Burbrink F. T., Wiens J. J. A phylogeny and revised classification of Squamata, including 4161 species of lizards and snakes (ing.). // BMC Evol. Biol. BMC, Springer Science+Business Media, 2013. Vol. 13, Iss. 1. P. 93. ISSN 1471-2148 doi:10.1186/1471-2148-13-93 PMID:23627680
- ↑ Е. А. Дунаев "Филогения ящериц рода Phrynocephalus (REPTILIA: AGAMIDAE): история изучения и методические подходы" в сб. Вопросы герпетологии. Материалы Третьего съезда Герпетологического общества им. А. М. Никольского, СПб: 2008. 468 с. ISBN 978-5-98092-021-0 [1] Arxivləşdirilib 2016-03-08 at the Wayback Machine
- ↑ Phrynocephalus Arxivləşdirilib 2017-03-02 at the Wayback Machine, The Reptile Database. www.reptile-database.org.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Lüğətlər və ensiklopediyalar | |
|---|---|
| Taksonomiya | |
| Normativ yoxlama |
