Pilot
Pilot — təyyarəni idarə edən şəxs (təyyarə, helikopter, planer, hava gəmisi və s.).
Bu həm peşə, həm ixtisas, həm də hobbi ola bilər. Pilotlara aviator, pilot da deyilir. SSRİ Silahlı Qüvvələrinin Qırmızı Ordusunda qırmızı uçaqlar deyilirdi. Ədəbiyyatda ifadələr var: Hərbi pilot, Mülki pilot və s.
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ən çox pilotlar hərbi, mülki və həvəskarlara bölünür (bölmə şərtlidir, çünki bəzən hərbi pilotlar mülki aviasiyada dövlət qulluğuna keçirlər — məsələn, bu II Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra tipik idi). Həm yeni təyyarə, həm də fabrikdə istehsal olunan üst-üstə düşmələri sınayan pilot eksperimental pilotlar (sınaq pilotları) da var.
Peşəkar pilotlar uçuş məktəblərində, həvəskar pilotlar — uçuş klublarda təlim alırlar.
Geniş bir fərdi kompüter istifadəçisi olan aviasiya trenajorlarının meydana gəlməsi ilə, simulyatorlara həsr olunmuş onlayn cəmiyyətlərdə, yeni bir növ pilotun ortaya çıxması haqqında danışırlar. Buna baxmayaraq, bu konsepsiya real aviasiya ilə əlaqəli deyil.
Rus dilində "pilot" sözünün Velimir Xlebnikov tərəfindən icad edildiyi bir əfsanə var, əfsanə 1979-cu ildə[1] təkzib edildi.
İlk pilotlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Rayt qardaşları — Amerikalı ixtiraçılar, təyyarə dizaynerləri, sənədli bir uçuş edən dünyanın ilk təyyarəsinin yaradıcılarıdır (17 dekabr 1903).
- Fərrux ağa Qayıbov — ilk azərbaycanlı hərbi təyyarəçi, İlya Muromets № 16 adlı bombardmançı təyyarənin heyət üzvü, Birinci dünya müharibəsi iştirakçısı və poruçik.
- Leyla Məmmədbəyova — Azərbaycanda, Qafqazda, həmçinin bütün Cənubi Avropada və Yaxın Şərqdə ilk qadın təyyarəçi.
- Efimov, Mixail Nikiforoviç (1881–1919) — aviator diplomu almış ilk rus pilotu. 8 mart 1910-cu ildə, Farman-4 təyyarəsində, Rusiya səmasında bir sərnişin ilə ilk uçuşunu Orville Wright tərəfindən təyin olunan bir sərnişin ilə bir uçuş müddəti ilə dünya rekordunu aşaraq etdi. 1910-cu ildə Verona, Budapeşt, Rouen, Reymsdə keçirilən beynəlxalq aviasiya turnirlərində Efimov, yarış məsafələri, uçuşların uzunluğu, tutumu və eniş dəqiqliyi baxımından birinci yerləri və ən yaxşı mükafatları aldı.
- Zvereva, Lidia Vissarionovna — ilk rus qadın pilot (pilot).
- Kaylee, George — təyyarə sahəsində ilk nəzəriyyəçi və tədqiqatçılardan biri olan ingilis alimi və ixtiraçısı. [Mənbə göstərilməyib 2237 gün]
- Lilienthal, Otto — Alman mühəndis, aviasiyanın qabaqcıllarından biri, quşların çoxalmasının səbəblərini izah etdi.
- Pegu, Adolf — Fransız aviasiya pioneri.
- Coleman, Bessie — ABŞ-nin ilk qaradərili pilotudur.
- Şahovskaya, Evgeniya Mixaylovna — Şahzadə, ilk rus qadın aviatorlarından biri və dünyada ilk hərbi pilot.
- Kvon Kyok — Çinin ilk pilotu, ilk Koreyalı pilot.
- Park Gyeongwon — Koreyanın ilk pilotudur.
- Coke, Jessica — əlsiz ilk pilot.
Hərbi pilot
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hərbi pilot — təyyarələrdə və hərbi aviasiyanın helikopterlərində uçan pilot. Hərbi pilot-təlimatçı — bir uçuş məktəbi kursantlarının praktiki pilotaj hazırlığında bilavasitə iştirak edən hərbi təhsil müəssisəsinin müəllim heyətinin qulluqçusu. Kvalifikasiyadan asılı olaraq, hərbi pilot təsdiq edilmiş standartları yerinə yetirdikdən sonra bir sinif ixtisası verilir: üç sinifdən biri — üçüncü, ikinci və ya birinci. Ən yüksək məktəbdənkənar ixtisas dərəcəsi snayper pilotudur.
Pilot termini yalnız bir təyyarənin uçuşunu birbaşa idarə edən şəxslərə aiddir və naviqatorlara və havadan mütəxəssislərə şamil edilmir.
Hərbi aviasiyada "pilot" termini tətbiq edilmir.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Təlimatçı pilot
- As pilot
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ БОРИС БУХШТАБ. Философия "заумного языка" Хлебникова // НЛО. 2008.