Pitsunda şamı
| Pitsunda şamı | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Təbii halda Qərbi Zaqafqaziyada (Anapadan Pitsundaya kimi) dəniz sahilində və dağ yamaclarında bitir. Hündürlüyü 18–24 m-ə, gövdəsinin diametri 40 sm-ə çatan düzdayanan, qonur-boz qabıqlı yaraşıqlı ağacdır. Çətiri şaxələnmiş, seyrək, cavan ağaclarda yığcam, qoca ağaclarda dağınıqdır. Budaqları qonur-qırmızı və ya qonur-sarıdır. İynəyarpaqları açıq-yaşıl, nazik, tikanlı olub, 10–16 sm uzunluğundadır, kənarları nahamar, bizvaridir. Xırda yarpaqları yumru, dişli, qırmızı-sarıdır, ortasında yaşıl xallar vardır. Qozaları tək-tək və ya 2–3, bəzən 4 ədədi bir yerdə olmaqla qısa ayaqlarda və ya oturaq yerləşir. Qozaları üfüqi əyilmiş, yumurtaşəkilli-konusşəkillidir, uzunluğu 10 sm-ə qədərdir, qonur-qırmızı, parlaq, xırda pulcuqları hamardır. Bir sıra bioloji və ekoloji əlamətlərinə görə Eldar şamına oxşayır. Quraqlığa, şaxtaya, torpağın duzluluğuna davamlıdır, Abşeronun isti yay günlərini yaxşı keçirir. Tüzböyüyən və yamaclarda meşə salmaq üçün yararlı olan dekorativ ağacdır. Azərbaycan da Abşeron , Lənkəran , Zaqatala və Gəncə də bağ və parklarda rast gəlinir. Bu şamın tərkibində olan efir yağlarından bir çox xəstəliklərin: revmatizmin, bədxassəli şişlərin, oynaqlardakı ağrıların, sümük toxuması xəstəliklərinin müalicəsində, həmçinin sənayedə boyayıcı maddə kimi istifadə olunur.
Məlumat mənbələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın "Qırmızı" və "Yaşıl Кitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I–III cildlər. 2005; 2006; 2008.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- "Azərbaycan dendraflorasi" I cild, Baki, "Elm", 2011, 312 səh.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, Elşad Qurbanov, Tariyel Talıbov.