Pompelmus
| Pompelmus | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
???: Pompelmus |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Pompelmus (lat. Citrus grandis) — sədokimilər fəsiləsinin sitrus cinsinə aid biki növü.
Ümumi yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cənubi Çin, Tailand, Tayvan, Yaponiya, Vyetnam, Hindistan, İndoneziya,Taiti adalarında və İsraildə, az miqdarda ABŞ-da (Kaliforniyada) becərilir.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 15 m-dək olan, şarşəkilli çətirə malik həmişəyaşıl ağacdır. Yarpaqları iridir. Çiçəkləri ağ, diametri 3-7 sm-dir, tək və ya 2-10 ədədi topa şəklində çiçək qrupunda yerləşir. Meyvəsinin diametri 30 sm-ə çatır, qalın qabıqla örtülür, codtəhər arakəsmə ilə iri hissələrə bölünür, hər hissənin içərisində toxumları olur. Yetişmiş meyvələrin rəngi-açıq yaşıldan sarıyadək dəyişilir, ölcülərinə görə qreypfrutdan iridir, elastik liflərlə fərqlənir. Pomelonun meyvəsi sitruskimilərin arasında ən iridir. Qabığı əsasən qalındır. Dadı turşa-şirin, bir qədər acıdır.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tropik və subtropik iqlimlərdə, 25-dək 300C-dək temperaturda bitir. Əhəng qarışığı və duzlu torpağa üstünlük verir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük Qafqaz və Talışda təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Meyvələri çiy və bişmiş halda istifadə edilir. Çində yeni ildə bu meyvələri firavanlıq və rifah simvolu kimi bir-birinə təqdim edirlər.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- “Azərbaycan dendroflorasi” V cild, Baki, “Elm”, 2019, 370 səh.