Qaffariyyə Günbəzi (Marağa)

Qaffariyyə Günbəzi
Qaffariyyə Günbəzi
Ölkə	İran[…];
Yerləşir	Marağa[…]
Tikilmə tarixi	1316
Material	daş[d], kərpic, kaşı
	37°23′41″ şm. e. 46°13′53″ ş. u.HGYO
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qaffariyyə Günbəzi Marağa şəhərinin şimal-qərbində, Sufiçayın kənarında yerləşir. Abidə Azərbaycan Elxanilər dövlətinin 9-cu hökmdarı Sultan Əbu Səid Bahadur xan tərəfindən tikdirilmişdir.^[4]

Memarlıq xüsusiyyətləri

Qaffariyyə Günbəzi Marağa şəhərinin digər tarixi abidələri kimi katakombaya malik daş bünövrə üzərində ucaldılmış dörd guşəli bina formasında inşa edilmişdir. Binanın hər 4 tərəfində rombşəkilli ornamentlətrlə bəzədilmiş sütunlar yerləşir. Binanın şimal tərəfə açılan qapısınnın hər tərəfində iki tağ, bir tərəfində isə kitabə yerləşir.

Binanın qara, ağ və açıq mavi rəngli kaşılarla işlənmiş fasadı memarlıq-üsbul baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb etməklə yanaşı, binanın ümumi görünüşünə unikal şəkil verməkdədir.

Portalın üzərində həkk olunan epiqrafik yazı abidənin Elxani hökmdarı Əbu Səid Bahadurxanın (716–736 hicri-qəməri) hakimiyyət illərində inşa edildiyini xəbər verir.

Ümumi məlumat

Tarixi mətnlərdə qeyd edilənlərə əsasən, Sultan Yaqub bin Həsən bəy Ağqoyunlunun hakimiyyət illərində yaşayan Nizaməddin Əhməd bin Hüseyn Əlqəffari adlı bir arif həcc ziyarətindən qayıdan zaman bu günbəzin yaxınlığında abidə tikdirmiş, eləcə də bağ saldırıb, digər əmlaklarla birgə onu abidənin tərkibində vəqf kimi bağışlamışdır. Ona görə də qeyd edilən abidə, ona məxsus digər binalar, eləcə də Qaffariyyə Günbəzi bu şəxsin adı ilə məşhurlaşmışdır.^[5]

Binanın üzərində olan bütün yazılan Reyhani xətti ilə işlənmişdir. Günbəzin üzərində kitabə mövcud olsa da, o, zamanla dağılmış və oxunmaz vəziyyətə düşmüşdür. Lakin günbəzin sahibinin adının bu kitabə üzərində yazıldığı qeyd olunur.