Qaraçöhrə
| Qaraçöhrə | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxus | |||||||||||||||
 Giləmeyvəli qaraçöhrə (Taxus baccata) | |||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||
| Taxus L. | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Qaraçöhrə (lat. Taxus)[1] — qaraçöhrəkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[2] Hündürlüyü 18 (20) m-ə qədər və diametri 60-80 (100) sm olan ağac və ya böyük koldur.Qabığı boz çalarlı qırmızı-qonur rəngdə olub,hamar və ya lövhəşəkillidir.
Yarpaq[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yarpaqları xətvari, yastı, uzunluğu 2-4 sm, eni 1,8–2 mm-dir, üst tərəfdən tünd-yaşıl,parlaq, alt tərəfdən solğun rəngli, tutqun,kənarları az qatlanmış formadadır.[3]
Çiçək[redaktə | mənbəni redaktə et]
Erkəkcikli çiçəklərinin uzunluğu 10 mm olub, budaqların aşağı səthində yerləşmişdir.Dişicikli çiçəkləri təkdir, əsasında bir neçə cüt pulcuqşəkilli yarpaqlarla əhatə olunmuşdur.
Meyvə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Meyvələri qırmızı rəngli və şarşəkillidir,yuxarı hissədə açıqdır. Toxum ətrafında iki örtük vardır; daxili örtük oduncaqlaşan və xarici örtük isə ətli, parlaq tünd-qırmızı rənglidir, (yalançı giləmeyvə) şirəlidir və şirin dadı vardır.
Çiçəkləməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mart
Meyvə verməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mart-Aprel Azərbaycanda yayılması: BQ qərb, BQ şərq, BQ (Quba), KQ şimal, KQ mərkəzi, KQ cənub, (Şuşa) Lənk. dağ. Aşağı dağ qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər (d.s.y.1900 m).
Yaşayış mühiti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qaranlıq meşələrdə qarışıq formada rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dekorativ bitkidir.Yarpaqlarından xalq təbabətində dərman kimi istifadə edilir. Oduncağı bir çox məmulatların(xarrat, çilingər, mebel və s.) hazırlanması üçün yüksək qiymətləndirilir.
Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın dərman bitkiləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Giləmeyvəli qaraçöhrə (Taxus baccata L.)
Digər növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Şərq qaraçöhrəsi (Taxus brevifolia)
- Kanada qaraçöhrəsi (Taxus canadensis)
- Taxus celebica
- Çin qaraçöhrəsi (Taxus chinensis)
- Yapon qaraçöhrəsi (Taxus cuspidata)
- Florida qaraçöhrəsi (Taxus floridana)
- Taxus fuana
- Meksika qaraçöhrəsi (Taxus globosa)
- Taxus kingstonii
- Sumatra qaraçöhrəsi (Taxus sumatrana)
- Himalay qaraçöhrəsi (Taxus wallichiana)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- ↑ Eldar Şükürov.İsmayıllı rayonu meşə bitkilərinin bələdçi kitabı,Bakı 2016