Qara pişik analogiyası
Qara pişik analogiyası elm və din arasındakı fərqləri və ya bəzi versiyalarda fəlsəfə və metafizika kimi digər fənlər arasındakı fərqləri açıqlayan analogiyadır.
Təsvir[redaktə | mənbəni redaktə et]
Analogiya belə təsvir edilə bilər:
- Fəlsəfə qaranlıq bir otaqda qara pişik axtarmağa bənzəyir.
- Metafizika qaranlıq bir otaqda orada olmayan qara pişik axtarmağa bənzəyir.
- Teologiya qaranlıq bir otaqda olub orada olmayan qara bir pişik axtarmağa və “Tapdım!” deyə qışqırmağa bənzəyir.
- Elm qaranlıq bir otaqda fənərdən istifadə edərək qara pişik axtarmağa bənzəyir.
İzahat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vinsent Berri fəlsəfə ilə teologiya arasındakı fərqi bu cür izah edir: fəlsəfə elmi və açıq fikirlidir, sübutla əlaqəlidir, ancaq teologiya axtarmağa başlamadan əvvəl "son həqiqətləri tapdıq" deyir.[1]
Mənşə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Analogiyanın bir çox variasiyaları var və bunlar müxtəlif dövrlərdə müxtəlif məşhur şəxsiyyətlərə aid edilmişdir, lakin sitat ən azı 1890-cı illərdən bəri mövcuddur.[2] Analogiyanın mütləq mənşəyi bilinmir.[3]
Uendi Doniqer bunu fransız və ingilis atalar sözü ilə əlaqələndirir: "Qaranlıqda bütün pişiklər boz rəngdədir." Deşil Hammett "The Dain Curse" (1929) adlı əsərində "qaranlıq bir otaqda orada olmayan qara şapqa axtaran kor"dan bəhs edir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Barry, Vincent. Bioethics in a Cultural Context. Cengage. 2011. səh. 65.
- ↑ O’Toole, Garson. "A Blind Man in a Dark Room Looking for a Black Cat That Is Not There". Quote Investigator. 15 February 2015. İstifadə tarixi: 4 March 2016.
- ↑ O’Toole, Garson. "The Philosopher, the Theologian, and the Elusive Black Cat". Quote Investigator. 19 February 2015. İstifadə tarixi: 4 March 2016.