Qovaq yarpaqyeyəni

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Qovaq yarpaqyeyəni-(lat. Chrysomella populi L.) Buğumayaqlılar tipinin Sərtqanadlılar dəstəsinin Yarpaqyeyən böcəklər fəsiləsinə aid olan növ

Qovaq yarpaqyeyəni
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Tipüstü:
Ranqsız:
Ranqsız:
???:
Qovaq yarpaqyeyəni
Beynəlxalq elmi adı

Xarici quruluşu

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bədəninin uzunluğu 10–12 mm-dir. Beli tünd-yaşıl rənglidir. Qanadları isə qırmızıya çalır. Abşeron şəraitində böcəklər və sürfələr müxtəlif növ qovaq və söyüd ağaclarının üzərində yaşayır. Onlar müxtəlif illərdə yaşıllıq bitkilərinə, o cümlədən qovaq bitkisinə 40-50% zərər verirlər Böcəklər qışlamadan aprel ayının əvvəlləri çıxırlar. Dişi fərdlər 10-15 gün qidalandıqdan sonra yumurta qoymağa başlayırlar. Yumurtaları sarı rənglidir. Uzunluğu 2–3 mm, eni isə 1–2 mm-dir. Yumurtaların inkişafı 6-7 gün çəkir. Bir dişi böcək 200-dən 350-yə qədər yumurta qoya bilir.

Böcək, yumurtasını yarpağın alt tərəfinə topa şəklində qoyur. Hər bir topada 20-60 yumurta olur. Sürfələr yumurtalardan aprelin axırlarında çıxır. Onlar üç yaş dövrü keçirirlər. Sürfənin inkişafı 12-14 gün davam edir. Mayın ortalarında inkişafını başa vurmuş sürfələr puplaşmağa başlayırlar. 4-5 gündən sonra puplardan böcəklər çıxır. Onlar iyunun əvvəllərində yumurta qoymağa başlayırlar. Beləliklə qovaq yarpaqyeyni bir mövsüm ərzində iki, bəzi illərdə hava şəraiti yaxşı olanda 3 nəsil verə bilir. Qovaq yarpaqyeyəni başqa növlərdən fərqli olaraq yüksək yumurtaqoyma qabiliyyətinə malikdir.

Azərbaycanın Şamaxı- Quba, Şəki-Zaqatala, Gəncə-Daşkəsən, Lənkəran zonalarında və Kür-Araz düzənliyində, Palearktikada, Keçmiş SSRİ-nin Avropa hissəsində, Qafqazda, Krımda, Qırğızıstanda, Orta Asiyada, İranda, Çində, Yaponiyada yayılmışdır.

  1. Linnaei C. Systema Naturae: Per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, Cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Holmiae: Laurentii Salvii, 1758. C. 1.