Qovaq yarpaqyeyəni
Qovaq yarpaqyeyəni-(lat. Chrysomella populi L.) Buğumayaqlılar tipinin Sərtqanadlılar dəstəsinin Yarpaqyeyən böcəklər fəsiləsinə aid olan növ
| Qovaq yarpaqyeyəni | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: ???: Qovaq yarpaqyeyəni |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Xarici quruluşu
[redaktə | mənbəni redaktə et].jpg)
Bədəninin uzunluğu 10–12 mm-dir. Beli tünd-yaşıl rənglidir. Qanadları isə qırmızıya çalır. Abşeron şəraitində böcəklər və sürfələr müxtəlif növ qovaq və söyüd ağaclarının üzərində yaşayır. Onlar müxtəlif illərdə yaşıllıq bitkilərinə, o cümlədən qovaq bitkisinə 40-50% zərər verirlər Böcəklər qışlamadan aprel ayının əvvəlləri çıxırlar. Dişi fərdlər 10-15 gün qidalandıqdan sonra yumurta qoymağa başlayırlar. Yumurtaları sarı rənglidir. Uzunluğu 2–3 mm, eni isə 1–2 mm-dir. Yumurtaların inkişafı 6-7 gün çəkir. Bir dişi böcək 200-dən 350-yə qədər yumurta qoya bilir.
Həyat tərzi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Böcək, yumurtasını yarpağın alt tərəfinə topa şəklində qoyur. Hər bir topada 20-60 yumurta olur. Sürfələr yumurtalardan aprelin axırlarında çıxır. Onlar üç yaş dövrü keçirirlər. Sürfənin inkişafı 12-14 gün davam edir. Mayın ortalarında inkişafını başa vurmuş sürfələr puplaşmağa başlayırlar. 4-5 gündən sonra puplardan böcəklər çıxır. Onlar iyunun əvvəllərində yumurta qoymağa başlayırlar. Beləliklə qovaq yarpaqyeyni bir mövsüm ərzində iki, bəzi illərdə hava şəraiti yaxşı olanda 3 nəsil verə bilir. Qovaq yarpaqyeyəni başqa növlərdən fərqli olaraq yüksək yumurtaqoyma qabiliyyətinə malikdir.
Yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycanın Şamaxı- Quba, Şəki-Zaqatala, Gəncə-Daşkəsən, Lənkəran zonalarında və Kür-Araz düzənliyində, Palearktikada, Keçmiş SSRİ-nin Avropa hissəsində, Qafqazda, Krımda, Qırğızıstanda, Orta Asiyada, İranda, Çində, Yaponiyada yayılmışdır.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Linnaei C. Systema Naturae: Per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, Cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Holmiae: Laurentii Salvii, 1758. C. 1.