Qurmuxi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Qurmuxi
Dillər Pəncab dili
Yaranma tarixi XVI əsr
ISO 15924 Guru
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qurmuxi (Pəncapca: ਗੁਰਮੁਖੀ) Landa əlifbasından hazırlanmış və ikinci Siqh qurusu Guru Anqad tərəfindən standartlaşdırılaraq hal-hazırda da istifadə edilən abugidadır. Siqh əlifbası kimi tanınan Qurmuxi Hindistan Federasiyasının Pəncab əyalətindəki Pəncab dilinin rəsmi yazısı kimi istifadə olunur.

Müasir Qurmuxinin otuz beş orijinal hərfi, buna görə də otuz beş ümumi alternativ termini və ya painti, üstəgəl altı əlavə samiti, doqquz səsli vurğusu, burun səsləri üçün nəzərdə tutulmuş iki xüsusi vurğusu, əkiz samitlər üçün istifadə edilən xüsusi bir vurğusu və üç alt işarəsi mövcuddur.

Hərfləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Samitlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adı Oxunuşu. Adı Oxunuşu. Adı Oxunuşu. Adı Oxunuşu. Adı Oxunuşu.
uːɽaː  – ɛːɽaː ə iːɽiː  – səsːaː ɦaːɦaː ɦə
kəkːaː kʰəkʰːaː kʰə gəgːaː ɡə kə̀gːaː kə̀ ŋə̀ŋːaː ŋə
t͡ʃət͡ʃːa t͡ʃə t͡ʃʰət͡ʃʰːaː t͡ʃʰə d͡ʒəd͡ʒːaː d͡ʒə t͡ʃə̀d͡ʒːa t͡ʃə̀ ɲəɲːa ɲə}
ʈɛŋkaː ʈə ʈʰəʈʰːaː ʈʰə ɖəɖːaː ɖə ʈə̀ɖːaː ʈə̀ ɳaːɳaː ɳə
t̪ət̪ːaː t̪ə t̪ʰət̪ʰːaː t̪ʰə d̪əd̪ːaː d̪ə t̪ə̀d̪ːaː t̪ə̀} nənːaː nə}
pəpːaː pʰəpʰːaː pʰə bəbːaː pə̀bːaː pə̀ məmːaː mə}
jəjːaː ɾaːɾaː ɾə ləlːaː ʋɑʋːaː ʋə ɽaːɽaː ɽə

Saitlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sait Tərcüməsi IPA
Hərflər İşarəsi con /k/ Adı Oxunuşu.
(nessuno) Muktā a [ə]
ਕਾ Kannā ā [aː] , [äː]
ਿ ਕਿ Sihārī i [ɪ]
ਕੀ Bihārī ī {[iː]
ਕੁ Onkaṛ u [ʊ]
ਕੂ Dulenkaṛ ū [uː]
ਕੇ Lāvā̃ ē [eː]
ਕੈ Dulāvā̃ e [ɛː]
ਕੋ Hōṛā ō [oː]
ਕੌ Kanoṛā o [ɔː]