Köhnə Havana

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Qədim Havana səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Bələdiyyə
Köhnə Havana
isp. La Habana Vieja
23°08′09″ şm. e. 82°21′30″ q. u.
Ölkə  Kuba
Rayon [[ Havana]]
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi 4[1]
Mərkəzin hündürlüyü 50 m
Saat qurşağı UTC−5
Əhalisi
Əhalisi 97.984[2] nəfər (2004)
Milli tərkibi kubalılar
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +53-7
Poçt indeksi 10100
Köhnə Havana xəritədə
Köhnə Havana
Köhnə Havana
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Köhnə Havana (isp. La Habana Vieja) — Kubanın paytaxtı Havana şəhərinin mərkəzi və 15 bələdiyyəsindən (və ya boro) biri. Əhalinin sıxlığına görə Köhnə Havana şəhərdə ikinci yerdədir və orijinal şəhərin əsasıdır. Orijinal Havana şəhərinin divarları Qədim Havanın müasir sərhədləri kimi götürülür.

Köhnə Havana 1982-ci ildə YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısına salınmışdır.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qədim meydan
Paseo del Prado və "Telegrafo" hoteli

Köhnə Havananın əsası 1519-cu ildə ispanlar tərəfindən Havana körfəzinsdəki təbii limanda qoyulmuşdur. Köhnə Havana xəzinə daşıyan İspaniya qaleonları üçün Yeni dünya ilə Qədim dünya arasında dayanacaq nöqtəsi olmuşdur. XVII əsrdə isə əsas gəmi tikintisi mərkəzlərindən biri olmuşdur. Şəhər barokko və neoklassisizm stillərində inşa olunmuşdur. Köhnə Havananın qədim tikililərinin böyük hissəsi XX əsrin ikinci yarısında baxımsız vəziyyətə düşmüşdür, lakin bir çox tikililər bərpa olunmaqdadır. Köhnə Havana dar küçələrə malikdir, burada təxminən 3000 bina yerləşir. Qədim şəhər limandan, rəsmi mərkəzdən və Silahlar meydanından ibarətdir. 1555-ci ildə Köhnə Havana fransız quldur Jak de Sor tərəfindən dağıdılmış və yandırılmışdır. Jak de Sor Havananı çətinlik çəkmədən ələ keçirmiş, şəhəri talan etmiş və yandırmışdır. Lakin şəhərdə tapmaq ümudində olduğu zənginliyi tapa bilməyincə şəhəri tərk etmişdir. Şəhər viran və yanğınlar içərisində qalmışdır. Bu hadisədən sonra ispanlar şəhəri qorumaqdan ötrü buraya əsgərlər gətirmiş və qalaların tikintisinə başlamışlar. La-Real-Fuersa ilk tikilən qala idi. Bu qalanın tikilməsi 1558-ci ildə qərarlaşdırılmışdır və qala mühəndis Bartolome Sançezin nəzarəti altında tikilmişdir.

Havanada maşınlar (mart 2014)

Köhnə Havana TenerifeKadisi xatırladır. Alexo Karpenter şəhəri "sütunların" adlandırmışdır. Şəhər girişlərinə, revokolarına, dekorasiyasına, yaxınlığına, həyətlərinə görə belə adlandırıla bilər. Köhnə Havanada qədim abidələr, qalalar, kilsələr, monastırlar, saraylar, xiyabanlar, pasajlar yerləşir. Kuba dövləti Köhnə Havananı qorumaq və tikililərini bərpa etmək üçün tədbirlər görür. Bu işə Eysebio Lealın direktoru olduğu Havana Tarix Ofisi nəzarət edir.

Görməli yerlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Payret kinoteatrı
Kapitolya
  • Malekon Havananın şimal sahilində yerləşən, Köhnə Havanadan Almandare çayına qədər uzanan prospektdir.
  • Paseo del Prado Köhnə Havananın qərb sərhədini (Mərkəzi Havana ilə) təşkil edən küçədir.
  • Morro qalası Havana körfəzini olan girişi qoruyan maraqlı və mənzərəli qaladır. Qala ingilis pirat Frensis Dreykə görə tikilmişdir. İspaniya kralı qalanı El Morro adı ilə tanınan qala üzərində tikilməsini əmr etmişdir. Kral qalanı tikdirmək üçün 1587-ci ildə Havanaya usta Xuan de Taxedanı və hərb mühəndisi Battista Antonellini göndərmişdir.
  • La Kabana qalası Havana körfəzinin şərqində yerləşir. İspaniya koloniyasının ən diqqətçəkən qalası La Kabana idi. Qala XVIII əsrdə tikilmiş divarlara malikdir. Hər axşam saat 9-da formalı əsgərlər qaladan yaylım atəşi açırlar. Keçmişdə bu siqnalla şəhəri çevrələyən divarların qapısını bağlamaqda istifadə olunurdu.
  • San Salvador la Punta qalası Morro qalasının qarşı sahilində, Malekonun yaxınlığında yerləşir. Qala 1590-cı ildə tikilmişdir. 1629-cu ildə Havananın yerli qurumu limanı daha yaxşı qorumaq üçün Morro qalası ilə birlikdə fəaliyyət göstərməsi qərara gəlmişdi. Düşmən gəmilərinin limana daxil olmasının qarşısını almaq üçün qalın zəncirdən istifadə olunurdu.
  • La-Real-Fuersa qalası Silahlar meydanının yaxınlığında yerləşən qaladır. Şəhəri müdafiə etmək məqsədilə Havanada tikilən ilk böyük müdafiə qurğusudur. 1558-ci ildə qədim qalanın xarabalıqları üzərində tikilməsinə qərar verilmişdir. Elə həmin il İspaniya kralı mühəndis Bartalome Sançezi 14 rəsmi şəxslə və daşyonanlarla yanğından zərər görmüş və dağılmış qalanı bərpa etmək məqsədilə Havanaya göndərmişdir.
  • San Kristobal kafedralı Kafedral meydanında yerləşən ən görkəmli tikililərdən biridir. Kafedral 1748-ci ildə Salamanka yepiskopu Xose Felipe de Trespalasiosun əmri ilə kapella üzərində ucaldılmışdır. Tikili Amerika barokkosunun ən gözəl nümunələrindən biridir.
  • Milli Kapitolya Parisdə yerləşən Panteonun üslubunda tikilmiş tikilidir, lakin daha çox ABŞ-da yerləşən kapitolyaya bənzəyir.[3]
  • Qalisiya Mərkəzi (və ya Mərkəzi Park) neobarokko üslubunda olan, 1907–1914-cü ildə qalisiyalı immiqrantlar tərəfindən əsası qoyulmuş sosial klubdur. Takon teatrı (indiki Havana böyük teatrı) üzərində inşa edilmişdir (bu teatr 1838-ci ildə karnaval zamanı açılmışdır).
  • Silahlar meydanı əsas turistik meydandır. Adı ordu ilə bağlıdır. Belə ki, XVI əsrin sonlarından etibarən hərbi tədbirlər bu meydanda baş tutmuşdur.
  • Havana böyük teatrı məşhur teatrdır. Teatr Kuba Milli Baleti və onun yaradıcısı Alisiya Alonso ilə tanınır. Bəzən opera tamaşalarına ev sahibliyi edir. Teatr binasında Kubanın ən konsert zalı olan Qarsiya Lorka konser zalı yerləşir.
  • İnqilab muzeyi keçmiş Prezident sarayında yerləşən muzeydir.

Foto qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təhlükələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Köhnə Havanada baxımsız qalmış küçə.

2008-ci ildə baş vermiş Ayk qasırğası şəhərdəki bir çox tarixi abidələrə zərər vurmuşdur. Bununla yanaşı sakinlərin çoxunu təhlükəsiz yerlərə getməyə məcbur etmişdir.[4][5]

Dünya irsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1982-ci ildə Köhnə Havana YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısına salınmışdır.[6][7]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Statoids. "Municipios of Cuba". July 2003. 12 October 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 may 2016.
  2. Atenas.cu. "2004 Population trends, by Province and Municipality" (ispan). 2004. 2007-09-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 may 2016.
  3. Frank Herbst, Cuba – Handbuch für individuelles Reisen, Reise Know-How Verlag 2006
  4. Irving, Mark. "Hurricane Ike batters historic Old Havana". The Independent. UK. September 10, 2008. March 4, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 16, 2016.
  5. Sanchez, Ray. "Havana's Historic Architecture at Risk of Crumbling Into Dust". Sun-Sentinel. May 3, 2009. May 11, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 16, 2016.
  6. Habana Vieja Arxivləşdirilib 2016-06-01 at the Wayback Machine – UNESCO World Heritage List
  7. "Towns twinned with Sintra". 2008-06-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-16.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]