Ruslan Əlihacıyev

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ruslan Əlihacıyev
Doğum tarixi 1961
Doğum yeri
Vəfat tarixi 2000
Fəaliyyəti siyasətçi

Ruslan Əlihacıyev[1] (1961, Şali, Çeçen-İnquş MSSR – 2000) — Çeçenistanın hərbi-siyasi və dövlət xadimi[2][3][4][5][6], tanınmamış Çeçen İçkeriya Respublikasının rəhbərlərindən biri, İçkeriya Silahlı Qüvvələrinin briqada generalı[7], Çeçen İçkeriya Respublikası Parlamentin 4-cü Sədri. 1997-2000-ci illərdə ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Şali alayının komandiri[1][8][6], 1995-ci ilin fevralından ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Cənub Cəbhəsinin komandiri, sonra Aqişı Cəbhəsinin komandiri olur. ÇİR Prezidenti Cövhər Dudayevin Şərq və Naji-Yurt istiqamətləri üzrə qərargahdakı nümayəndəsi, eyni zamanda ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Şali istiqamətinin komandiri vəzifəsini icra edir.

Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şali şəhərində doğulmuş və burada yaşamışdır[9]. Şali dəmir-beton məmulatları zavodunda işləyir, sonra Sovet Qüvvələrinin Qərb Qrupunda, Almaniya Demokratin Respublikası ərazisində tank bölmələrində xidmət edir. Hərbi xidməti başa vurduqdan sonra gizirlər məktəbini bitirmiş və 1992-ci ilə qədər Qərb Qüvvələri Qrupunda gizir kimi xidmət etmişdir. 1992-ci ildə Əlihacıyev Qroznıya qayıdır. Qroznı Neft İnstitutunda təhsil alır, eyni zamanda Çeçen İçkeriya Respublikasının Silahlı Qüvvələrinin Şali tank alayında təmir batalyonunun komandiri vəzifəsində çalışır. 1995-ci ilə qədər siyasi həyatda fəal iştirak etmir. 1994-cü ilin noyabrında Çeçenistan Respublikasının Müvəqqəti Şurasının müxalif birləşmələrinin Qroznını ələ keçirmək cəhdi zamanı o, tank alayının komandiri təyin edilir.

1994-cü ilin dekabrında rus qoşunları Çeçenistan ərazisinə daxil olduqdan sonra səhra komandiri olur. O, bir neçə yüz nəfərdən ibarət dəstə təşkil edərək federal qüvvələrə qarşı vuruşur. Bu dəstəyə əsasən Şali və Şalı rayonundan olan insanlar (“Şali polku”) daxil idi. 1995-ci ilin fevralından Cənub Cəbhəsinin komandanı, sonra Aqisı Cəbhəsinin komandiri olur. Ruslan Əlihacıyev ÇİR Prezidenti Cövhər Dudayevin Şərq və Naji-Yurt istiqamətləri üzrə qərargahdakı nümayəndəsi, Şali istiqamətinin komandiri kimi fəaliyyət göstərir. 1996-cı ilin avqustunda Qroznını ələ keçirərkən Lenin istiqamətinin komandiri vəzifəsini tutur. Ruslan Əlihacıyev döyüşdəki əməyinə görə briqada generalı rütbəsi alır.

1997-ci ilin fevralında Şalidən Çeçen İçkeriya Respublikasının parlamentinə deputat seçilir. 1997-ci il martın 17-də 2-ci çağırış Parlamentin birinci iclasında ÇİR Parlamentinin sədri seçilir (43 deputatdan 39-nun səsini aldıır). Çeçenistan İçkeriya Respublikasının Prezidenti Aslan Masxadovun 3 fevral 1999-cu il tarixli 39 nömrəli “Çeçen İçkeriya Respublikasının ərazisində tam şəriət qaydasının tətbiq edilməsi haqqında” fərmanı ilə əlaqədar olaraq, parlamentin səlahiyyətlərindən məhrum edilir. Bu şəkildə başlayan münaqişə bir müddət sonra həll olunur. Parlament onun qanunvericilik funksiyalarından məhrum edilməsi haqqında fərmanı ləğv edir. Bununla belə, “tam şəriət qaydası”nın tətbiqi ümumiyyətlə dəstəklənir. Şəriət və respublika idarəetmə formasının birləşdirilməsinin mümkünlüyündən danışan Əlihacıyev qeyd edib:

" “Şəriət prinsipləri respublikada rəhbər prinsiplər kimi elan edilir deyə prezidentin və parlamentin simasında xalq tərəfindən seçilən qanuni hökumət qeyri-legitim ola bilməz... Əgər şəriət Çeçenistan vətəndaşları tərəfindən tanınırsa, onda niyə respublika hökuməti müsəlman xalqının idarə olunmasında şəriəti rəhbərliyə götürməməli və şəriətə uyğun olaraq xalqın məsuliyyətini öz üzərinə götürməməlidir? ” "

[10]

İkinci Çeçenistan müharibəsi zamanı o, döyüş əməliyyatlarında fəal iştirak etmir, lakin ÇİR Prezidenti Aslan Masxadovun adından atəşi dayandırmaq üçün danışıqlara cəhd edir[11]. 2000-ci il mayın 17-də Əlihacıyev Şalidəki öz evində saxlanılır. Mayın 25-də Baş Qərargah rəisinin birinci müavini, general-polkovnik Valeri Manilov mətbuat konfransında Əlixacıyevin saxlanmasını elan edir. 2000-ci il sentyabrın 22-də Dövlət Dumasında keçirilən dinləmələrdə Rusiya Federasiyasının Baş prokurorunun müavini Yuri Biryukov bildirir ki, Əlihacıyev quldur dəstələri tərəfindən oğurlanıb və öldürülüb. Bununla bağlı 2000-ci ilin iyulunda Çeçenistan Respublikasının Şali rayon prokurorluğu tərəfindən Rusiya Federasiyası Cinayət Məcəlləsinin 126-cı maddəsi (insan oğurluğu) ilə cinayət işi açılsa da, 2001-ci ilin aprelində iş dayandırılır. Yaxınları Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə şikayət edir. 2007-ci il iyulun 5-də Strasburq məhkəməsi “Əlihacıyeva Rusiyaya qarşı” işi üzrə Əlixadjiyev rus qoşunları tərəfindən öz evində saxlanılması və onun öldüyü ehtimal edilməlisini məqbul sayır. Çünki həbsindən sonra onun haqqında heç bir xəbər alınmır[12][13].

Əlihacıyev Rusiya hərbçiləri tərəfindən saxlanıldıqdan sonra Çeçenistanda yoxa çıxan ən yüksək rütbəli İçkeriya dövlət xadimi olur. Xüsusi xidmət orqanları “tanınmış terrorçu Əlihacıyevin saxlanılması” barədə rəsmi məlumat yayımlamışlar. Onun yoxa çıxmasından az sonra Çeçenistanda güclü partlayıcı müharibə başlayır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1,0 1,1 "Тимур Музаев "ЧЕЧЕНСКИЙ КРИЗИС " 99. Политическое противостояние в Ичкерии: расстановка сил, хроника, факты" Часть I". FEDY-DIARY.RU (rus). 2010-08-26. 2021-10-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-13.
  2. ↑ Marsho. "Памяти председателя Парламента ЧРИ Руслана Алихаджиева". Chechenews (rus). 2015-11-22. 2022-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-21.
  3. ↑ "Спикеру не дали переговорить". www.kommersant.ru (rus). 2000-05-23. 2021-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-22.
  4. ↑ "Арестованный в мае соратник Масхадова скончался в Лефортовском изоляторе". lenta.ru. 2021-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-22.
  5. ↑ Кавказский Узел. "Жена исчезнувшего полевого командира в Чечне в 2000 году надеется, что муж еще жив". Кавказский Узел. 2022-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-22.
  6. ↑ 6,0 6,1 "Чеченский кризис-99 (Музаев)". Чеченское национальное право (Чеченское государство) (rus). 2016-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-13.
  7. ↑ "Чеченца заживо похоронили в "Лефортово"". www.kommersant.ru (rus). 2000-09-05. 2021-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-22.
  8. ↑ "Чеченца заживо похоронили в "Лефортово"". www.kommersant.ru (rus). 2000-09-05. 2021-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-21.
  9. ↑ Чеченский кризис — 99. Кто есть кто в Парламенте[ölü keçid]
  10. ↑ Чеченская Республика Ичкерия в апреле 1999 года[ölü keçid]
  11. ↑ DECISION AS TO THE ADMISSIBILITY OF Application no. 68007/01 by Zura ALIKHADZHIYEVA against Russia[ölü keçid]
  12. ↑ Решения Европейского суда по «чеченским делам» в 2007 году Arxivləşdirilib 2012-01-18 at the Wayback Machine // NEWSru.com, 4 октября 2007
  13. ↑ "Европейский суд по правам человека признал приемлемой жалобу об исчезновении экс-председателя парламента Чечни Алихаджиева". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-26.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruslan_Əlihacıyev&oldid=6680620"