Ruter
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
 | Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir. |
Marşrutlaşdırıcı (Ruter və ya Router ingilis dilindən tərcüməsi ing. router /ˈɹu:tə(ɹ)/ və ya /ˈɹaʊtəɹ/, /ˈɹaʊtɚ/) — şəbəkə trafikinə yol göstərir (istiqamətləndirir). Şəbəkədə göndərilən verilənlər kiçik paketlərə bölünür. Paketlərin hamısı eyni yolla (marşrutla) hərəkət etmir; paketlərin biri bir yolla, digəri isə başqa bir yolla gedə bilər. Paketlər təyinat yerinə çatdıqda ilkin formada birləşdirilir. Mürəkkəb, yəni çoxlu hissəsi olan şəbəkələrdə yönləndiricilər göndərilmiş paketləri qəbul edir və onları mövcud marşrutlardan ən səmərəli olanı (ən qısası) üzrə göndərir. Şəbəkənin hər hansı bir hissəsində nasazlıq olarsa, yönləndirici paketləri alternativ yollara istiqamətləndirə bilər.
Marşrutlaşdırıcının şəbəkə kommutatorundan (Switch) və şəbəkə qovşağından (HUB) əsas fərqi OSİ modelinin şəbəkə (3-cü) səviyyəsində işləməsindədir. Beləki digər 2 avadanlıq uyğun olaraq 1 və 2-ci səviyyəli OSİ modelləri ilə işləyirlər.
İş prinsipi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Adətən marşrutlaşdırıcı paket başlığında göstərilən ötürülən ünvandan istifadə edir və marşrutlaşdırma cədvəlindən məlumatların ötürüləcəyi yolu müəyyənləşdirir. Ünvan üçün marşrutlaşdırma cədvəlində təsvir edilmiş bir marşrut yoxdursa, paket atılır.
Paketin çatdırılma marşrutunu müəyyənləşdirməyin başqa yolları var. Misal üçün, göndərən ünvan, istifadə olunan üst səviyyə protokollarını və şəbəkə səviyyə paket başlıqlarında olan digər məlumatları istifadə edir.
Marşrutlaşdırma cədvəli[redaktə | mənbəni redaktə et]
Marşrutlaşdırma cədvəli — məlumat paketini növbəti [marşrutlaşdırıcı]ya (router) göndərilməli olan ünvanlar və interfeyslər arasındakı yazışmaları təsvir edən bir [marşrutlaşdırıcı]da və ya şəbəkə kompüterində saxlanan bir cədvəl (fayl) və ya verilənlər bazasıdır.
Cədvəl adətən aşağıdakı elementlərdən ibarətdir:
Ünvan — Şəbəkə və ya təyinat qovşağının ünvanı Şəbəkə maskasının təyinatı — IPv4 şəbəkələri üçün maska / 32 (255.255.255.255) vahid şəbəkə qovşağını təyin etməyə imkan verir Gateway — Paketin göndərilməli olduğu şəbəkədəki marşrutlaşdırıcının ünvanını göstərilən təyinat ünvanının yanında göstərən şlüz İnterfeys — Şlyuzun daxil olduğu interfeys (sistemdən asılı olaraq, seriya nömrəsi, GUID və ya cihazın simvolik adı ola bilər; şlüz əlavə bir şəbəkə vasitəsilə daxil olarsa interfeys şlüzdən fərqli ola bilər Metrik — Marşrut seçimini təyin edən bir rəqəmli ölçü. Sayı nə qədər az olarsa, marşrut bir o qədər üstünlük verir.
Misal:
192.168.64.0/18 [110/49] via 192.168.1.2, 00:34:34, FastEthernet0/0.1
haradaki 192.168.64.0/18 — şəbəkə təyinatı,
110/- inzibati məsafə
/49 — marşrut metrikası,
192.168.1.2 - şəbəkə üçün paketlərin ötürüldüyü növbəti
marşrutlaşdırıcının ünvanı 192.168.64.0/18,
00:34:34 — vaxt, bu marşrut zamanı məlum olan vaxt,
FastEthernet0/0.1 — marşrutlaşdırıcının interfeysi,bunun
vasitəsilə "qonşu" 192.168.1.2 ip ünvanına çatırıq
Marşrutlaşdırma cədvəli iki şəkildə tərtib edilə bilər:
- statistik marşrutlama
- dinamikmarşrutlama
Tez-tez qrafik nəzəriyyəsi marşrutlaşdırma cədvəllərinin qurulmasında istifadə olunur.
Kəşfin tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Konsepsiyanın əsasları (1966) İngilis NPL şəbəkəsini quran Donald Devis tərəfindən qoyulmuşdur. Texnologiya tez bir zamanda müdafiə xəttini qurmaqda olan amerikalıların maraq əhatəsinə düşmüşdür. IMP (Mesaj interfeysi prosessoru) mesaj kommutasiyasında iştirak edən şəbəkə qovşağı idi. SSRİ-nin dağılmasına qədər davam edən dizayn, 1989-cu ildə təkamül marşrutlaşdırıcılarına çevrilən ilk nəsil şlüzları meydana gətirərək ləğv edildi.
İlk marşrutlaşdırıcı xüsusi xarici rabitə interfeysi ilə tamamlanan Honeywell DDP-516 mini-kompüter idi. Kommutasiya funksiyalarının bir hissəsi proqram təminatına verildi. Sonradan kommutatorların rolu xüsusi müdafiədən məhrum olan Honeywell 316-a verildi. Yeni başlayanlar, performansın təxmini üçdə ikisini çəkərək qiymətini yarıya saldı. Host ilə əlaqə serial məlumat şini vasitəsilə idi. Avadanlıq, proqram təminatı, IETF tərəfindən verilən ilk açıq (indi) sənəd RFC 1 müzakirə edir.
Marşrutlayıcılar[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
Cisco 71 marşrutlayıcısı -
Linksys marşrutlayıcısı -
Netgear DG834G Wi-Fi ilə marşrutlayıcısı -
Asus RT-N10 Wi-Fi və IPTV marşrutlayıcısı
