Səhabə
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
 | Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. Məqalədə cümlə quruluşlarındakı yanlışlıqları və orfoqrafik səhvləri düzəltdikdən sonra {{qaralama - az}} şablonunu silməyi unutmayın. |
Səhabə (ar:صحابه) (az:Dostlar) — Əziz İslam peyğəmbərini(s.a.s) görənlərə, onun müqəddəs kəlamlarını eşidənlərə və onun zamanında iman gətirən kişilərə yalnız "Səhabə" deyilir. Qadın səhabələrə isə "Səhabiyat"(صحابیات) deyilir.
Həzrəti Məhəmməd peyğəmbərin(s.a.s) səhabələrinin çeşidləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Peyğəmbərin(s.a.s) səhabələri üç çeşiddədirlər. Məkkə şəhərində İslam dinini qəbul edərək Mədinə şəhərinə hicrət edənlərə "Mühacir"(مهاجر) deyilir. Peyğəmbərə(s.a.s) və mühacirlərə Mədinə şəhərində yer verən və orada İslam dinini qəbul edənlərə "Ənsar"(انصار) deyilir.Bunlar iki əsas Ovs(اوس) və Xəzrəc(خزرج) qəbilələrinə bölünürlər. Üçüncü dəstə isə Məkkə fəthindən sonra İslam gətirənlərə deyilir. Əlbəttə, Salman Farsi kimi səhabələr bu üç çeşiddə deyillər və onun kimi səhabə çoxdur.
Şiə baxışı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şiələr səhabə olmağı insana özəl bir üstünlük və fəzilət sağladığını düşünmürlər. Onlar səhabələrin fəzilətinin peyğəmbər zamanında və ondan sonra gördüyü işlər, etiqadları və niyyətləri əsasında bilirlər. Buna görə deyirlər ki, ənsarın çoxü peyğəmbərdən sonra Hz.Əlinin haqqını qəsb edib və düz yoldan azıblar.
Əhli-sünnənin səhabələrə baxışı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhli-sünnə Peyğəmbərin(s.a.s) sahabələrinin hamısına etibar verib, onlardan hər hansı bir hədis, ya da söz nəql olunubsa, doğru bilib ona əməl edirlər. Səhabə müqəddəs İslam dininin formalaşmasında xüsusi rol oynadı. Çünki, Həzrəti Məhəmməd peyğəmbərin(s.a.s) vəfatından sonra səhabələr İslam dininin əsas mənbələrindən biri olan hədislərin (Peyğəmbərin(s.a.s) əməlləri, hərəkətləri və düşüncələri haqqında hekayələr) ötürücüsü oldular. Əhli-sünnəyə görə, ən layiqli insanlar peyğəmbərlər və onlardan sonra Həzrəti Məhəmməd peyğəmbərin(s.a.s) səhabələridir. Sonuncular arasında ən layiqliləri saleh adlanan ilk 4 xəlifədir: bunlar Həzrəti Əbu Bəkr(r.a), Həzrəti Ömər(r.a), Həzrəti Osman(r.a) və Həzrəti Əlidir(r.a). Onların ardından 6 nəfər səhabə, sadalananlarla birlikdə Həzrəti Məhəmməd peyğəmbər(s.a.s) tərəfindən həyatda olduqları zaman Cənnətə gedəcəkləri ilə əlaqədar olaraq xəbərdar edilmişdilər. Peyğəmbərimiz(s.a.s) əziz və sevimli nəvələri olan Həzrəti Həsəni(r.a) və Həzrəti Hüseyni(r.a) də müqəddəs Cənnət ilə müjdələmişdir. Onları "Cənnət gənclərinin ağaları!"-deyə, adlandırmışdır.
Həzrəti Məhəmməd peyğəmbərin(s.a.s) ilk ortağı və həyat yoldaşı Həzrəti Xədicə(r.a) anamız idi. Kişilərdən Həzrəti Əbu Bəkr(r.a), Həzrəti Əli(r.a) və Həzrəti Zeyd ibn Haris(r.a) İslamı ilk qəbul edənlərdən idilər. İlk 3 ildə Peyğəmbər(s.a.s) gizli bir İslam çağırışına rəhbərlik etdiyi zaman Məkkənin hər yerindən yalnız 40 həmfikiri toplaya bildi. "Bədr döyüşü" oldu və bu döyüşə 313 əshabı qatıldı. Müsəlman alimi əl-Qurtubinin (vəfatı 1071) kitabında 2770 səhabənin tərcümeyi-halları verilmişdir. Məkkə götürüldükdə bunların sayı 10.000 nəfər idi.
Səhabələr arasında mühacirlər və ənsarlar fərqləndilər, xəlifələrin seçilməsinə təsir göstərdilər və xilafətdə (valilər, hərbi rəhbərlər və s.) rəhbər vəzifələrdə idilər.
