Səhabə
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
 | Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. Məqalədə cümlə quruluşlarındakı yanlışlıqları və orfoqrafik səhvləri düzəltdikdən sonra {{qaralama - az}} şablonunu silməyi unutmayın. |
Səhabə (ar:صحابه) (az:Dostlar) — İslam peyğəmbərini görənlər, sözlərini eşidənlər və onun zamanında iman gətirən kişilərə yanlız şəkildə Səhabi deyilir. Qadın Səhabilərə Səhabiyat(صحابیات) deyilir.
Peyğəmbər Səhabələrinin çeşidləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Peyğəmbər Səhabələri üç çeşiddədirlər.Məkkədə islam gətirib və Mədinəyə köçənlərə Mühacir(مهاجر) deyilir. peyğəmbər və mühacirlərə mədinədə yer verən və orda islam gətirənlərə Ənsar(انصار) deyilir.Bunlar iki əsas Ovs(اوس) və Xəzrəc(خزرج) qəbilələrinə bölünürlər.Üçüncü qrupsa məkkə fəthindən sonra islam gətirənlərə deyilir əlbəttə Səlman Farsi kimi səhabələr bu üç çeşiddə deyillər və onun tayı səhabə çoxdur.
Şiə baxışı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şiələr səhabə olmağı insana özəl bir üstünlük və fəzilət sağladığını düşünmürlər. Onlar səhabələrin fəzilətinin peyğəmbər zamanında və ondan sonra gördüyü işlər, etiqadları və niyyətləri əsasında bilirlər. Buna görə deyirlər ki, ənsarın çoxü peyğəmbərdən sonra Hz.Əlinin haqqını qəsb edib və düz yoldan azıblar.
Əhli Sünnət baxışı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhli Sünnət peyğəmbər sahabələrinin hamısına etibar verib, onlarda hər hansı bir hədis ya da söz nəql olunubsa doğru bilib ona əməl edirlər. Səhabə İslamın formalaşmasında xüsusi rol oynadı, çünki Məhəmməd peyğəmbərin (s.ə.s.) vəfatından sonra İslam dini əsas mənbələrindən biri olan hədislərin (peyğəmbərin əməlləri, hərəkətləri və düşüncələri haqqında hekayələr) ötürücü oldular. Əhli Sünnətə görə ən layiqli insanlar peyğəmbərlər və onlardan sonra Məhəmməd peyğəmbərin (s.ə.s.) səhabələridir. Sonuncular arasında ən layiqləri saleh adlanan ilk 4 xəlifədir : bunlar Əbu Bəkr , Ömər ibn əl-Xəttab , Osman və Əli ibn Əbu Talibdir.; ardından 6 nəfər səhabə, sadalananlarla birlikdə Məhəmməd peyğəmbər (s.ə.s.) tərəfindən həyatda olduqları zaman Cənnətə gedəcəklərini və peyğəmbər Həsən və Hüseynin nəvələrini də xəbərdar etdilər .
Məhəmməd peyğəmbərin (s.ə.s.) ilk ortağı həyat yoldaşı Xədicə anamız idi ; kişilərdən Əbu Bəkr, Əli ibn Əbu Talib və Zeyd ibn Haris'i İslamı ilk qəbul edənlərdən idilər . İlk 3 ildə peyğəmbər gizli bir İslam çağırışına rəhbərlik etdiyi zaman Məkkənin hər yerindən yalnız 40 həmfikiri topladı. Bədr döyüşü oldu 313 əshabı qatıldı. Müsəlman alimi əl-Qurtubinin (vəfatı 1071) kitabında 2770 səhabənin tərcümeyi-halları verilmişdir. Məkkə götürüldükdə bunların sayı 10.000 nəfər idi.
Səhabələr arasında Mühacirlər və Ənsarlar fərqləndilər, xəlifələrin seçilməsinə təsir göstərdilər və xilafətdə (valilər, hərbi rəhbərlər və s.) Rəhbər vəzifələrdə idilər.
