Sarınmış üçküncmeyvə
| Sarınmış üçküncmeyvə | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Sarınmış üçküncmeyvə |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
Sarınmış üçküncmeyvə (lat. Trigonocaryum involucratum) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinin üçküncmeyvə cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c + 3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tüklü, uzun, nazik köklü bitkidir. Gövdəsi qısadır, qaidə hissədə budaqlanandır, 5-20 sm uzunluqdadır. Yarpaqları 1-1,5 sm uzunluğunda, küt, mərkəzi hissəyə getdikcə daralandır. Çiçək qrupu yan çətirlərdən ibarət başcıqlıdır. Çiçək altlığının yarpaqları çiçəyi əhatə edir, 1-2 sm uzunluğundadır. Formasına görə gövdə yarpaqlarına oxşayır, çiçəklərdən uzundur. Kasacıq 2 mm uzunluqda, oturaq və ya qısa ayaqcıqlıdır, zəngvari, tükcüklüdür. Çiçək tacı ağımtıl və ya göy, çox kiçik, kasacıqdan bir az uzundur. Fındıqcası ağımtıl, iri, 3,5 mm uzunluqda və üçkünclü formadadır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çiçəkləməsi iyun, meyvəverməsi iyul aylarına təsadüf edir. Subalp və alp qurşaqlarında daşlı yamaclarda rast gəlinir.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük Qafqazın Quba sahəsi və qərb hissəsində yayılmışdır.
Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Populyasiyanın təbii bərpasının zəif olması və sayının azalması müşahidə olunur. Populyasiyaların ekstremal iqlim şəraiti olan yerlərdə yayılması, iqlim amillərinin kəskin dəyişikliyinə həssaslıq müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antropogen amillər (yay otlaqlıqlarının intensiv otarılması). Yayıldığı ərazilərdə sel daşmalarının və erroziya proseslərinin güclü olmasıdır.
Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq, bərpasını təmin etmək, mütəmadi monitorinqlərin aparılması, populyasiyaların ciddi nəzarətə götürülməsi, mümkün rezervasiya imkanlarının araşdırılmasıdır.
Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Homotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Myosotis involucrata Steven
Heterotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Trigonocaryum prostratum Trautv.