Sekişo
Sekişo (関所?), qısaca seki və ya sədd stansiyaları – Yaponiyada yolların vacib strateji nöqtələrində tikilmiş hökumət tikililəri.[1] Meyci dövrünə qədər istifadə olunmuş sekişo sistemi yoldan keçən şəxsləri yoxlanışdan keçirmək və vergi yığmaq üçün nəzərdə tutulmuşdu.[1]
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sekişo sistemi 645-ci ildəki Tayka islahatı çərçivəsində yaradılmış, Kinay regionu, daxili əyalətlər və paytaxt ərazisi üçün nəzərdə tutulmuşdu.[1] İse əyalətindəki Suzuka, Mino əyalətindəki Fuva və Eçizen əyalətindəki Araçi stansiyaları ən əhəmiyyətli üç sekişo hesab olunurdu.[1] Bu üç sekişo Sankan və ya Üç sədd adlandırılırdı.[1] İmperatorun ölümü, üsyan və ya milli fövqəladə hallarda hökumət tərəfindən göndərilmiş rəsmilər bu stansiyalara gəlirdilər.[1]
Heyan dövründə qəbul edilmiş Ritsuryo sistemi nəticəsində Sankan öz aktuallığını itirmişdir.[1] Yaponiyada feodal münasibətlərin inkişaf etməsi nəticəsində torpaq sahibləri öz ərazilərində özəl sədd stansiyalarını yaratmağa başlamışdırlar.[1] Kavate və ya tsuryo kimi adlarla tanınan bu stansiyalarda müxtəlif formalarda rüsum toplanırdı.[1] Muromaçi dövründə şoqunluq və regional hakimlər sekişolardan əlavə gəlir mənbəyi kimi istifadə etməyə başlamışdırlar.[1] Bu sekişolar mal və nəqliyyat axınına mane olduğu üçün Oda Nobunaqa və Toyotomi Hideyoşi tərəfindən ləğv olunmuşdur.[1] Lakin Tokuqava dövründə sekişo sistemi bərpa edilmiş, Hakone, İmaqire, Kobotoke, Usui və paytaxt yolu üzərində yerləşən digər nöqtələrdə sekişolar yaradılmışdır.[1] Bu sekişoların əsas məqsədi paytaxta daxil olan silahları və paytaxtı tərk edən qadınları təftiş etmək idi.[1] Çünki həmin dövrdə daymyo ailələrinin paytaxtda yaşaması məcburi hal idi.[1]
Sekişo sistemi Meyci hökuməti tərəfindən 2 mart 1869-cu ildə ləğv olunmuşdur.[1]
Müasir dövr[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hakone, Fukuşima və Aray kimi sekişolar hazırda muzey kimi fəaliyyət göstərir.[2][3][4]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 Kodansha Encyclopedia of Japan
- ↑ "Sekisho, the Hakone Checkpoint". Hakone Japan (ingiliscə). 2022-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2022.
- ↑ "Site of Fukushima Sekisho / Fukushima Sekisho Museum". Culture Nagano (ingiliscə). 2021-12-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2022.
- ↑ "Arai Sekisho / Sekisho History Museum". In Hamamatsu (ingiliscə). 2022-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2022.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VII cild (Sake–Temm). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 57. ISBN 0-87011-627-4. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2022.