Sergey Urusevski

Sergey Urusevski
Sergey Urusevski
	rus. Сергей Павлович Урусевский
Doğum tarixi	23 dekabr 1908
Doğum yeri	Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	12 noyabr 1974 (65 yaşında)
Vəfat yeri	Moskva, SSRİ
Dəfn yeri	Vvenedenskoye qəbiristanlığı[d];
Vətəndaşlığı	SSRİ
Fəaliyyəti	kinooperator; kinorejissor
Fəaliyyət illəri	1937-1974
İstiqamət	sosialist realizmi
Üzvlüyü	SSRİ Kinematoqrafçılar İttifaqı;
Mükafatları	;
IMDb	ID 0882201

Sergey Pavloviç Urusevski (rus. Сергей Павлович Урусевский; 23 dekabr 1908, Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası - 12 noyabr 1974, Moskva, SSRİ) — Sovet kinooperatoru və kinorejissoru, iki dəfə birinci dərəcəli Stalin mükafatı laureatı (1948, 1952), RSFSR əməkdar incəsənət xadimi (1951), 1942-ci ildən Sov.İKP-nin üzvü idi.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sergey Urusevski 23 dekabr 1908-ci ildə Sankt-Peterburqda anadan olmuşdur. 1935-ci ildə Leninqrad təsviri incəsənət institutunda Vladimir Favorskinin kursunu bitirərək kinoda işləməyə başlamışdır. 1937-ci ildən "Soyuzdetfilm" kinostudiyasında operator kimi çalışmışdır.

Böyük Vətən müharibəsində cəbhə kinooperatoru olmuşdur.

1957-ci ildə "Durnalar uçur" filminin çəkilişi zamanı dairəvi operator relsini kəşf etmiş və ilk dəfə olaraq tətbiq etmişdir^[1]. Urusevskinin "Mən Kubayam" filmindəki operator işi kino incəsənətinin inkişafında xüsusi rol oynayır. Çoxsaylı beynəlxalq mükafatların laureatı olmuş operatorlar Şon Bobbitt və Ben Seresin onu nəhəng sənətkar hesab edirlər^[2]^[3].

Sergey Urusevski 12 noyabr 1974-cü ildə vəfat etmişdir.

Filmoqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

İl	Azərbaycanca adı	Orijinal adı	Filmdə iştirakı	Filmin növü
1941	İvan İvanoviç İvan Nikiforoviçlə necə dalaşdı?	Как поссорился Иван Иванович с Иваном Никифоровичем	operator	Tammetrajlı bədii film
1944	Döyüş	Поединок	operator	Tammetrajlı bədii film
1946	Sineqoriya	Синегория	operator	Tammetrajlı bədii film
1947	Kənd müəlliməsi	Сельская учительница	operator	Tammetrajlı bədii film
1949	Alitet dağlara gedir	Алитет уходит в горы	operator	Tammetrajlı bədii film
1950	Qızıl Ulduz kavaleri	Кавалер Золотой Звезды	operator	Tammetrajlı bədii film
1953	Vasili Bortnikovun qayıdışı	Возвращение Василия Бортникова	operator	Tammetrajlı bədii film
1955	Birinci eşelon	Первый эшелон	operator (Yuri Yekelçiklə birgə)	Tammetrajlı bədii film
1955	Həyat dərsi	Урок жизни	operator
1956	Qırx birinci	Сорок первый	operator	Tammetrajlı bədii film
1957	Durnalar uçur	Летят журавли	operator	Tammetrajlı bədii film
1959	Göndərilməmiş məktub	Неотправленное письмо	operator	Tammetrajlı bədii film
1964	Mən Kubayam	Я — Куба	operator	Tammetrajlı bədii film
1968	Yorğa atın qaçışı	Бег иноходца	rejissor, operator
1973	Mahnı oxu, şair...	Пой песню, поэт...	rejissor, operator, ssenarist (Gennadi Şpalikov birgə)

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Birinci dərəcəli Stalin mükafatı ("Kənd müəlliməsi" filminə görə, 1948)

RSFSR-in əməkdar incəsənət xadimi (1951)

Birinci dərəcəli Stalin mükafatı ("Qızıl Ulduz kavaleri" filminə görə, 1952)

"Mosfilm" kinostudiyasının gənc kinematoqrafçılarının kinofestivalında Ən yaxşı operator işi ("Qırx birinci" filminə görə, 1956)

Kann kinofestivalında Fransa ali texniki komissiyasının Mükafatı ("Durnalar uçur" filminə görə, 1958)

Mexiko kinofestivalında Beynəlxalq baxış Diplomu ("Durnalar uçur" filminə görə, 1958)

"Şərəf nişanı" ordeni (1965)

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ "Урусевский Сергей Павлович - БИОГРАФИЯ". 2020-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-13.
↑ "TOP CINEMATOGRAPHERS REVEAL THEIR FAVOURITE MOVIE MOMENTS — Sean Bobbitt" (ingilis). Empire. 2015-09-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16. (#apostrophe_markup)
↑ "TOP CINEMATOGRAPHERS REVEAL THEIR FAVOURITE MOVIE MOMENTS — Ben Seresin" (ingilis). Empire. 2015-09-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16. (#apostrophe_markup)

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Сайт с главами книги о Сергее Урусевском
Энциклопедия отечественного кино: Сергей Урусевский Arxivləşdirilib 2012-05-01 at the Wayback Machine
Кинословарь: В 2-х т. Т.2. М., 1970. — С.712.
Кино: Энциклопедический словарь. М., 1987. — С.438—439.
Всемирный биографический Энциклопедический словарь. М., 1998. — С.778.
Урусевський Е.С кинокамерой и за мольбертом. М., 2002.

[1] "Урусевский Сергей Павлович - БИОГРАФИЯ". 2020-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-13.

[2] "TOP CINEMATOGRAPHERS REVEAL THEIR FAVOURITE MOVIE MOMENTS — Sean Bobbitt" (ingilis). Empire. 2015-09-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16. (#apostrophe_markup)

[3] "TOP CINEMATOGRAPHERS REVEAL THEIR FAVOURITE MOVIE MOMENTS — Ben Seresin" (ingilis). Empire. 2015-09-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-16. (#apostrophe_markup)

[1]

[2]

[3]