Simlyansk su anbarı
| Simlyansk su anbarı | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Uzunluğu | 180 m |
| Eni | 30 m |
| Sahəsi | 2702[1] m² |
| Həcmi | 23,9 m³ |
| Orta dərinliyi | 17 m |
| Dolma ili | 1.953 |
Simlyansk su anbarı — Don çayı üzərində yerləşən su anbarı. İnzibati cəhətdən Volqoqrad və Rostov vilayətləri ərazisində yerləşir. Tikinti işləri 1948-ci ildə başlanmışdır. Tiktinti işləri 1952-ci il Simlyansk şəhəri yaxınlığında çayın qarşısına atılan bənd sayəsində yaradılmışdır.[2] Su anbarının tam su ilə doldurulması 1953-ci ilə təsadüf edir. Su anbarının illik su axını 29–18 m³ təşkil edir.[1]
Su anbarının ümumi su tutumu 23,85 km³ təşkil edir. Bunun isə 11,5 km³ faydalı su ehtiyatıdır. Su anbarının səthinin sahəsi 2 700 km²-dir. Anbarın ən enli hissəsi 38 km, maksimal dərinliyi isə 30 metrdir
Su anbarının 67% Volqoqrad, 33 % isə Rostov vilayəti ərazisində yerləşir. Su anbarına 10 çay tökülür. Orta çoxillik du sərfiyyatı 650 m³/s təşkiledir. Aşağı Fon çsyına buraxılış 400 – 450 m³/s-dir.[3]
İnşa edilmə məqsədi
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Volqa-Don kanalında naviqasiyanın təminatına görə.
- Bölgə ərazisin suvarılan torpaqlarının suvarılması istiqamətində.
- Simlyansk SES-nın tikintisi ilə bölgənin elektrik enerjisinə olan tələbatın ödənilməsində istifadə edilməsi.
Su basma ərazisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Su anbarının tikintisi ilə əlaqədar 263,6 min. ha-dlr. Bu sahənin 9,6 min hektarı bağça və bostan, 0,7 min hektar bağ və üzümlük, 30,1 min hektar ərazi isə meşə və kolluqlardan ibarətdir. Su anbarı tikintisi zamanı 164 kənd və Kalaç-na-Donu şəhərinin bir hissəsi suyun altında qalmışdır. Ümumilikdə 13 716 nəfər köçürülməli olmuşdur. Ümumilikdə 1 644 tikili su altınfa qalmışdır. Anbarın su ilə doldurulması zamanı Xəzərlərə məxsus olan qala-şəhər (Sarkel) suyun altında qalmışdır.
İstifadəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Su anbarı irriqasiyada mühüm rol oynanır. Anbardan Volqoqrad istiqamətində Don magistral su kanalı çəkilmişdir. Su kanalı öz növbəsində 2 km³ su ötürmə qabiliyyətinə malikdir. Mühüm limanları: Volqodonsk, Kalaç-na-Donu. Su anbarının yaxınlığında Rostov AES yerləşir.
Ekoloji nəticələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Su anbarının tikintisi Azov dənizinə tökülən suyun tənzimlənməsi dənizin suyunun şorluğunun artmasına səbəb olur. Əgər Don çayının məbsəbində suyun duzluğu 10,5 ‰, Kerç boğazında 11,5 ‰ olduğu halda su anbarı tikildikdən sonra suyun duzluğu 13 ‰ olmuşdur.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "Simlyansk su anbarlnın cənubu". 2021-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-26.
- ↑ Simlyansk su anbarı quruyur[ölü keçid]
- ↑ "Aşağı don". 2021-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-26.