Simsiz sensor şəbəkəsi
Simsiz sensor şəbəkəsi (SSŞ; ing. Wireless sensor network) — ətraf mühitin fiziki şərtlərini izləyən və qeyd edən, toplanmış məlumatları mərkəzi yerə ötürən məkana görə səpələnmiş və özəl sensorlardan ibarət şəbəkələr. Simsiz sensor şəbəkələri temperatur, səs, çirklənmə səviyyələri, rütubət və külək kimi ətraf mühit şəraitini ölçə bilər.[1]
Bunlar simsiz "ad hoc" şəbəkələrə o mənada bənzəyir ki, onlar simsiz əlaqəyə və şəbəkələrin kortəbii formalaşmasına əsaslanır, nəticədə sensor verilənləri simsiz şəkildə nəql edilir. Simsiz sensor şəbəkələri temperatur, səs və təzyiq kimi fiziki şərtləri izləyir. Müasir şəbəkələr iki istiqamətlidir, həm verilənləri toplayır,[2] həm də sensor fəaliyyətinə nəzarət etməyə imkan verir.[3] Bu şəbəkələrin inkişafı döyüş sahəsinə nəzarət kimi hərbi tətbiqlərdən irəli gəlirdi.[4] Belə şəbəkələr sənaye proseslərinin monitorinqi və nəzarəti, maşın sağlamlığının monitorinqi və kənd təsərrüfatı kimi sənaye və istehlakçı tətbiqlərində istifadə olunur.[5]
Kompüter elmləri və telekommunikasiya sahəsində simsiz sensor şəbəkələri bir çox seminar və konfransları, o cümlədən Daxili Şəbəkə Sensorları üzrə Beynəlxalq Vorkşop (EmNetS), IPSN, SenSys, MobiCom və EWSN kimi beynəlxalq seminarları dəstəkləyən fəal tədqiqat sahəsidir. 2010-cu ilə qədər simsiz sensor şəbəkələri dünya üzrə təxminən 120 milyon ədəd məsafəli qurğu yerləşdirmişdir.[6]
Simulyasiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
İndiki dövrdə simsiz sensorlar mühitində mürəkkəb davranışın simulyasiyasına imkan verən yeganə paradiqma agent əsaslı modelləşdirmə və simulyasiyadır. Agent əsaslı modelləşdirmə əvvəlcə sosial simulyasiyaya əsaslanırdı. "Opnet", "Tetcos NetSim" və "NS" kimi şəbəkə simulyatorları simsiz sensor şəbəkəsini simulyasiya etmək üçün istifadə edilə bilər.[7]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Ullo, Silvia Liberata; Sinha, G. R. "Advances in Smart Environment Monitoring Systems Using IoT and Sensors". Sensors. 20 (11). 2020-05-31: 3113. Bibcode:2020Senso..20.3113U. doi:10.3390/s20113113. ISSN 1424-8220. PMC 7309034 (#bad_pmc). PMID 32486411 (#bad_pmid).
- ↑ FrancescoMario, Di; K, DasSajal; AnastasiGiuseppe. "Data Collection in Wireless Sensor Networks with Mobile Elements". ACM Transactions on Sensor Networks (ingilis). 8. 2011-08-01: 1–31. doi:10.1145/1993042.1993049.
- ↑ Xia, Feng; Tian, Yu-Chu; Li, Yanjun; Sun, Youxian. "Wireless Sensor/Actuator Network Design for Mobile Control Applications". Sensors. 7 (10). 2007-10-09: 2157–2173. Bibcode:2007Senso...7.2157X. doi:10.3390/s7102157. ISSN 1424-8220. PMC 3864515. PMID 28903220.
- ↑ "Wireless sensor networks for battlefield surveillance" (PDF). 2006. 2023-08-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-06.
- ↑ Global, I. G. I. "Wireless sensor networks have potential in health care and agriculture, says study". techxplore.com (ingilis). 2023-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-09.
- ↑ Oliveira, Joao; Goes, João. Parametric Analog Signal Amplification Applied to Nanoscale CMOS Technologies. Springer Science & Business Media. 2012. səh. 7. ISBN 978-1-4614-1670-8.
- ↑ Niazi, Muaz; Hussain, Amir. "A Novel Agent-Based Simulation Framework for Sensing in Complex Adaptive Environments" (PDF). IEEE Sensors Journal. 11 (2). 2011: 404–412. arXiv:1708.05875. Bibcode:2011ISenJ..11..404N. doi:10.1109/jsen.2010.2068044. hdl:1893/3398. 2011-07-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Amir Hozhabri; Mohammadreza Eslaminejad; Mitra Mahrouyan, Chain-based Gateway nodes routing for energy efficiency in WSN
- Kiran Maraiya, Kamal Kant, Nitin Gupta "Wireless Sensor Network: A Review on Data Aggregation" International Journal of Scientific & Engineering Research Volume 2 Issue 4, April 2011.
- Chalermek Intanagonwiwat, Deborah Estrin, Ramesh Govindan, John Heidemann, "Impact of Network Density on Data Aggregation in Wireless SensorNetworks," November 4, 2001.
- Bulusu, Nirupama; Jha, Sanjay. Wireless Sensor Networks: A Systems Perspective. Artech House. 2005. ISBN 978-1-58053-867-1.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Simsiz sensor şəbəkəsi ilə əlaqəli mediafayllar var.- IEEE 802.15.4 Standardization Committee
- Secure Data Aggregation in Wireless Sensor Networks: A *Survey
- A list of secure aggregation proposals for WSN
