Sipiso-piso şəlaləsi
| Sipiso-piso | |
|---|---|
| ind. Air terjun Sipiso-Piso | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Hündürlüyü | 120 m |
| Yerləşməsi | |
| 2°55′ şm. e. 98°32′ ş. u. | |
| Ölkə |
 İndoneziya |
| Region |
|
|
|
|
Sipiso-piso (ind. Air terjun Sipiso-Piso, "Bıçaq kimi şəlalə"), (ing. Sipisopiso waterfall) — İndoneziyada şəlalə. Şəlalə Sumatra adasının şimalında yerləşir. Berastagi şəhərindən 45 km qərbdə yerləşən şəlalə yeraltı çayın Karo yaylası kənarından səthə çıxması nəticəsində meydana gəlmişdir. Şəlalənin şimal hissəsində böyük kalder gölü Toba yerləşir. hündürlüyü 120 metr olan şəlalənin suyu sonda Toba gölünə tökülür. İllik yağıntının yüksək olması nəticəsində şəlalənin suyu il boyu bol sulu olur. Ətraf ərazi tropik meşələrlə və dik qayalarla əhatələnib.
Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sipiso-pisonun unikallığı yeraltı çayın yayla kənarından bir başa səthə çıxmasıdır. Yaxınlıqda son yüz min il əvvəl dünyanın ən böyük vulkan püskürməsinin kalderi yerləşir. Bu kalderin çuxurunda isə Toba gölü formalaşıb[1]. Batak əfsanələrində şəlalə yeraltı çay əjdahası ilə Toba gölündə yaşayan əcaib məxluq arasında olan döyüş nəticəsində meydana gəlib. Bölgədə üç müşahidə meydançası var. Birinci meydança dərənin əks tərəfində yerləşir. İkincisi şəlalənin dibinə doğru gedən yolun tən ortasında, üçüncüsü isə dərənin nisbətən aşağısında yerləşir. Yuxarı meydançadan eyni zamanda həm şəlalənin, həm gölü, həm də Sibayk vulkanını müşahidə etmək mümkündür. Sipiso-piso İndoneziyanın ən hündür şəlaləsidir. Əraziyə giriş pulludur: uşaqlara 2000 rupi, böyüklərə isə 4000 rupidir (2014-cü ilin məlumatı).
Şəlalə ətrafında onlarca kiçik suvenir satan mağaza mövcuddur. Yaxın yaşayış məntəqələrindən (əsasən Medan şəhəri) çoxlu turist gəlir.[2] Nəticədə ətraf ərazi yetərincə müxtəlif tullantı məhsulları ilə çirklənir.
Ərazi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Karo yaylası etnik bataklara məxsus bir neçə kəndlə diqqəti cəlb edir: Linqa (ind. Lingga), Kampunq Peseren (ind. Kampung Peceren) və Dokan (ind. Dokan). Yaylada çoxlu mineral bulaqlar və Sibayak vulkanına gedən mənzərəli yol mövcuddur. (ind. Gunung Sibayak). Turistləri cəlb edən əsas obyektlərdən biri də, Toba gölüdür. Toba dünyada adada yerləşən ən böyük vulkan göldür.[3] Uzunluğu 100 km, orta dərinliyi isə 450 metrdir. Gölün sahəsi 1100 км².[4] Gölün ölçüsü o qədər böyükdür ki, onun haqqında ilk dəfə 1929-cu ildə verilən məlumatdan (Hermann Neubronner Van der Tuuk) 82 il sonra çuxurun kalder olduğu təyin edilmişdir. Göldə Samosir adası yerləşir. Sahəsi 640 km² olan bu ada ekoturizm üçün əlverişli məkandır[4].
Nəqliyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Bemo mikroavtobus reysləri(ind. bemo) Berastaqidən Kabanjaya kimi. Sonra digərbemo ilə Merek yaşayış məntəqəsinə kimi. Şəlalə əsas yoldan 3 km aralıda və mototaksi olan odjeklə beş dəqiqləlik məsafədə yerləşir (ind. ojek)
- Sürücü ilə avtomobil kirayəsini PT Pesiar Tour & Travel turizm şirkəti təşkil edir.
Şəkillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
Şəlalənin aşağı müşahidə meydançadan görüntüsü -
Şəlalənin yuxarıdan görünüşü -
Tabo gölü
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Indonesia, Lonely Planet Publications, 2007, — ISBN 978-1-74104-435-5
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ По мнению вулканолога Билла Роуза (ing. William I. Rose), профессора Мичиганского технологического университета, активно исследовавшего кальдеру вулкана Тоба
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-06.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2012-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-06.
- ↑ 1 2 "International Lake Environment Committee (ILEC)" (ingilis). 2012-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-06.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- "Joel Achenbach, Who Knew (How Toba's eruption changed life on Earth)" (ingilis). nationalgeographic.com. 2012-04-15 tarixində arxivləşdirilib.
- "Waterfalls of Southeast Asia (фотографии)" (rus). fishup.ru. 2012-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Chesner, C.A., Westgate, J.A., Rose, W.I., Drake, R., Deino, A. «Eruptive history of Earth's largest Quarternary caldera (Toba, Indonesia)»" (PDF) (ingilis). Michigan Tech. University. 2012-04-15 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
- "Bill Rose's Web Info" (ingilis). geo.mtu.edu. 2010-06-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Типы водопадов" (rus). vodapotokom.com. 2012-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Neubronners' in the Far East" (ingilis). neubronnerweb.com. 2012-04-15 tarixində arxivləşdirilib.
- "Sumatra Eco-Tourism Web Portal" (ingilis). sumatraecotourism.com. 2012-04-15 tarixində arxivləşdirilib.