Skopoliya

Skopoliya
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Lamiids Dəstə: Quşüzümüçiçəklilər Fəsilə: Quşüzümükimilər Yarımfəsilə: Solanoideae Triba: Hyoscyameae Cins: Skopoliya
Beynəlxalq elmi adı
Scopolia Jacq.
Şəkil axtarışı ITIS   500549 NCBI   221161 EOL   61438

Skopoliya (lat. Scopolia) - quşüzümükimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Yeganə Scopolia carniolica Jacq. növü var.

Haqqında

Skopoliya - (Scopolia jacq) — quş üzümü fəsiləsinə aid olan zəhərli ot bitkisidir. Bitkini çax vaxt səhvən mandiraqora adlandırılar. Kökümsoyu horizontal, ətli düyünvari, bəzi yerlərində keçənilki budaqlara bərkiyərək çox da dərin olmayan nahiyyədə qalır.

Kökümsoy hissəsindən bir neçə sulu gövdələr çıxır ki, yabanı növlərində onun hündürlüyü 20-50 sm, becərilən növündə isə 100 sm-ə çatır.

Yarpqaları bütöv kənarlı, yumurtavari, ucu biz formasında, gödək qıraqlıdır. Gövdəsinin aşağı qurtaracaq hissəsində yarpaq əvəzi pulcuqlar olur ki, bu da çiçəkləyəndən sonra tökülür.

Çiçəkləri tək-tək başıaşağı vəziyyətdə olub, uzun çiçək və uzun saplaqlı, zınqrov formalı, beş dişicikli, beş erkəkciklidir. Çiçək gövdə üzərindəki cüt yarpaqların arasından çıxır. Tacı xarici tərəfdən qonur, tünd mavi, daxili hissədən isə tünd yasəməni, zoğu sarımtıl, qonur rəngdədir.

Meyvəsi asıla bilən iki yuvalı qutucuqdur. Yetişən dövrdə yarpaqları açılır. Aprel-may aylarında çiçəkləyir.

Yayıldığı areal

Skopoliya Cənubi Alp dağlarına mənsub olan və Moldova, Karpat və Şimali Qafqazın çürüntü ilə zəngin olan yumşaq torpaqlı və iri yarpaqlı qarışıq meşələrin kölgəliklərində yetişir. Əsasən, Krasnodar vilayətində tədarük olunur. Skopoliya dekarativ bitki kimi bağ və parklarda yetişdirilir.

Növləri

• Scopolia japonica - Yapon skopoliyası
• Scopolia lutescens
• Scopolia parviflora
• Scopolia tangutica - Tanqut skopoliyası
• Scopolia carniolica — Karnioliya skopoliyası

İstinadlar

• Доброчаева Д. Н., Котов М. И., Прокудин Ю. М. и др. Определитель высших растений Украины. — Киев: Наукова думка, 1987. — С. 281. — 548 с.
• Sabir Tağıyev. Bitkilərin müalicəvi və toksinoloji əhəmiyyəti. Möcüzəli bitkilər. Bakı, 2009, səh.57-59

İstinadlar

Skopoliya:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)