Skrıtaya buxtası
| Skrıtaya körfəzi | |
|---|---|
| rus. Бухта Скрытая | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tip | Buxta (körfəz) |
| Dərin yeri | 2 m |
| Yerləşməsi | |
| 60°23′36″ şm. e. 165°59′41″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Akvatoriyası | |
|
|
|
|
|
|
.jpg)
Skrıtaya buxtası — Berinq dənizinə daxil olan Korf körfəzinin şimal-qərbində yerləşən buxta. İzibati cəhətdən Rusiyanın Kamçatka diyarı ərazisində yerləşir.
Fiziki-Coğrafi xüsüsiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Buxta öz növbəsində dayaz bir laqundur. Onun maksimal dərinliyi 2 təşkil edir. Laqun Korf körfəzindən ensiz Korf dili ilə ayrılır. Dil şimal-şərqə doğru 18 km məsafədə uzanır. Eni isə 800 metrdir. Körfəz materik daxilinə 15 km məsafəsə uzanır. Su səthinin uzunluğu 18,2 km²-dir. Eni 400 metrə çatır. Sahilində Tiliçiki və Korf adı yaşayış məntəqələri yerləşir. Şimal hissədən isə kiçik bir boğazla Korf körfəzi ilə əlaqələnir.
Qabarma və çəkilmə olduqca güçlüdür (8–10 km/s), hündürlüyü 2,0 metrə çatır.
1966-cı ilin noyabrında baş vermiş güçlü fırtına zamanı dəniz dalğaları Korf dilində 290 enə malik bərzəxlər əmələ gətirmişdir. Adaya çevrilmiş dilin bir hissəsi 1970-ci illərdə tədricən yuyulmuşdur. Keçmiş dildən demək olar ki ancaq dayazlıq qalır.
Körfəzə Avyavyam çayı tökülür. Onu iki iri qolu qardır. Onlardan biri Şirokiydir. Körfəzin qərb sahilləri alçaqdır və bataqlıqlaşmışdır. Şimalı isə sıldırımlıdır. Burada Tiliçik dağları yerləşir (681 m)
Tarixi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]
1885-ci ildə Korf körfəzinə Fridolf Kirilloviç Qekin ekspedisiyası daxil olmuşdur. Komanda qumlu dilin arxasında olan buxtanı görmədiyindən xəritəyə sala bilmirlər. Buxta 16 il sonra 1909-cu ildə aşkar edilir və xəritəyə salınır[1].
Əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Körfəzin şimal sahilində Tiliçiki kəndi və dilin cənubunda isə Korf qəsəbəsi yerləşir. Yayda yaşayış məntəqələri arasında bərə fəaliyyət göstərir. Qışda isə körfəz donur və avtomobillət üzərindən sərbəst hərəkət edə bilirlər. Qəmi ilə əlaqə yalnız maydan sentyabra qədər mümkündür.
Buxtada Sakit okean sümüklüsü və digər balıq növlərini ovlamaq mümkündür[2]. Burada nadir hallarda olsa belə dəniz kirpisinə rast gəlinir. Suyunun buzla örtülməsindən sonra pərayaqlılar əraziyə doluşurlar
Ekologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Skrıtaya buxtası ekoloji fəlakət zomnasıdır. 1950-ci illərin sahillərində intensiv heyvandarlıq inkişaf etdirilirdi. Peyin su ilə birlikdə buxtaya axıdılırdı. Bu isə buxtada yosunların geniş sahəyə yayılmasına səbəb olur. Tiliçiki kəndindən buxtaya çirkab suları axıdılır. Bu səbəbdən əraziyə artıq az balıq daxil olur. Üstəlik dayazlaşma sayəsində gələcəkdə buraya gəmilərin daxil olması müqmkünsüz olacaqdır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ В. Мягких. "Горькая судьба Бухты Скрытой". Олюторский вестник. 1. 02. 2016. 2018-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-03.
- ↑ Морские рыбопромысловые участки[ölü keçid]