36°30′ şm. e. 42°30′ ş. u.HGYO

Təlafər qəzası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Təlafər qəzası
36°30′ şm. e. 42°30′ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 4.453 km²
Təlafər qəzası xəritədə
Təlafər qəzası
Təlafər qəzası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Təlafər qəzası (ərəbcə: قضاء تلعفر) — İraq Respublikasının Ninəvə mühafazasında inzibati ərazi vahidi. Qəzanın inzibati mərkəzi Təlafər şəhəridir.

Ərazisi

[redaktə | vikimətni redaktə et]

2009-cu ilə olan rəsmi məlumata əsasən qəza 4.453 km² ərazini əhatə edir.[1][2]

İnzibati-ərazi bölgüsü

[redaktə | vikimətni redaktə et]

İnzibati cəhətdən dörd nahiyyəyə (ərəbcə: ناحية) bölünür: Təlafər nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية تلعفر)[3], Zimmər nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية زمار), Rəbiyyə nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية ربيعة) və Ayadiya nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية العياضية)

Əhalisi

[redaktə | vikimətni redaktə et]

10 oktyabr-20 dekabr 2009-cu il siyahılarına əsaslanan rəsmi təxminlərə görə Təlafər qəzasının əhalisi həmin tarixdə 425.861 nəfər olmuşdur.[4] Eyni təxminlərə görə bütün Nineva mühafazasında 3.106.948 nəfər əhali yaşamışdır.[5] Və bu rəqəmlər nəzərə alındıqda məlum olur ki, Təlafər qəzasında yaşayan əhali bütün mühafazada yaşayan əhalinin 13.71%-ni təşkil edirdi.[4] Qəzanın inzibati mərkəzi olan Təlafər şəhəri monoetnik türkman şəhəridir.[6] Şəhərdə yaşayan türkmanaların 75%-i şiə, 25%-i isə sünni müsəlmanlardır.[6]

Etnik tərkibi

[redaktə | vikimətni redaktə et]
İPNMST[7] və OŞSAM[8]-ın məlumatlarına əsasən Təlafər qəzasının ərazisi və əhalisi
İnzibati vahid[1] Ərazisi, 2009-cu il[1] Təxmini əhalisi, 2010-cu il[9] Nisbəti Etnik çoxluq Etnik azlıqlar
Bütün qəza 4 453 km² 395 000 100.00% (70%[10]-75%[11]) türkmanlar (25%[11]-30%[10]) ərəblər və sairə
Təlafər nahiyyəsi 3 206 km² 210 000 53.20% türkmanlar ərəblər
Zimmər nahiyyəsi[12] 1 247 km² 77 000 19.50% türkmanlar ərəblər
Rəbiyyə nahiyyəsi ...[13] 63 000 15.90% ərəblər[14] türkmanlar
Ayadiya nahiyyəsi ...[13] 45 000 11.40% türkmanlar ərəblər

Tayfalar

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Bütün qəza əhalisi oturaq olsa da tayfa quruluşunu saxlamışdır və qəza ərazisində toplam 82 tayfa yaşayır. Onalardan 51-i türkman tayfasıdır.

  • Halaybeq[15] — sünni müsəlman, etnik türkman, əsasən Təlafər şəhəri.
  • Çələblər — sünni müsəlman, etnik türkman, Təlafər şəhəri[16].
  • Əli Dövləti[17] — sünni müsəlman, etnik türkman, Təlafər şəhəri[18], Buxur kəndi[19], Şeyx İbrahim kəndi[20].
  • Himmətli —
  • Fərhadlılar —
  • Qaplanlı —
  • Pir Nazarlı —
  • Bekkerli —
  • Səlbi — sünni müsəlman, etnik türkman, Təlafər şəhəri.

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 "الوحدات الإدارية ومساحتها كما في 2009". 2019-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-17.
  2. ↑ Iraq population statistics Arxivləşdirilib 2015-04-20 at the Wayback Machine in GeoHive Global Statistics Arxivləşdirilib 2012-04-03 at the Wayback Machine. United States of America, Arizona, Phoenix.
  3. ↑ مركز قضاء تلعفر
  4. ↑ 1 2 "إحصاء نينوى تؤكد أن عدد سكان المحافظة تجاوز الثلاثة ملايين نسمة في نهاية 2009 الماضي". 2015-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-15.
  5. ↑ "توزيع الوحدات السكنية والأسر ومجموع سكانها حسب المحافظات لسنة 1997 و 2009". 2022-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-15.
  6. ↑ 1 2 AUSA (Association of the United States Army) Arxivləşdirilib 2011-10-12 at the Wayback Machine—>AUSA Publications Arxivləşdirilib 2018-11-24 at the Wayback Machine—>2009 ARMY Magazine Archive Arxivləşdirilib 2014-05-02 at the Wayback Machine—>ARMY Magazine June 2009, Volume 59, Number 6 Arxivləşdirilib 2014-02-09 at the Wayback Machine—>Tal Afar 2005:Laying the Counterinsurgency Groundwork Arxivləşdirilib 2015-07-27 at the Wayback Machine By MAJ Jay B. Baker
    Orijinal mətn (ing.)
    ...Tal Afar is an ancient city of approximately 200,000 peo-ple in northwestern Iraq’s Ninewah Province, near the Syr-ian border. It figured prominently in Abu Musab al-Zar-qawi’s strategy of fomenting sectarian violence toundermine the American effort in Iraq due to its ethnicmakeup of 75 percent Sunni and 25 percent Shiite Turkmen.
  7. ↑ İraq Planlaşdırma Nazirliyinin Mərkəzi Statistika Təşkilatı
  8. ↑ Orta Şərq Strateji Araşdırmalar Mərkəzi (türkcə: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Arxivləşdirilib 2018-07-24 at the Wayback Machine)
  9. ↑ ORSAM Arxivləşdirilib 2018-07-24 at the Wayback Machine (Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi) Rapor No: 121, ORSAM-Ortadoğu Türkmenleri Programı Arxivləşdirilib 2018-02-22 at the Wayback Machine Rapor No: 20—Musul'da Yerel Siyaset ve Irak Siyasetinde Yeni Dinamikler (Saha Çalışması) Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine Mayıs 2012, sayfa 16-18.
  10. ↑ 1 2 ORSAM Arxivləşdirilib 2018-07-24 at the Wayback Machine (Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi) Rapor No: 3, ORSAM-Ortadoğu Türkmenleri Programı Arxivləşdirilib 2018-02-22 at the Wayback Machine Rapor No: 1—Irak’ın Kilit Noktası: TELAFER Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine Mayıs 2009, sayfa 7
    Orijinal mətn (türk.)
    ...Yukarıdaki dağılıma bakarak Telafer ilçesindeki nüfus için şöyle bir sonuca varılabilir: Telafer merkezinin nüfusu tamamen Türkmen olmasına rağmen, Telafer ilçesinin nüfusunun yüzde 70 kadarı Türkmen, geri kalanı ise Arap ve diğer küçük topluluklardır.
  11. ↑ 1 2 New iraqi political football: redrawing provincial borders reaches fever pitch Arxivləşdirilib 2014-02-19 at the Wayback Machine
    Orijinal mətn (ing.)
    ...Tal Afar is the largest district in the Ninawa province with a population estimated at around 400,000 people. Most of the land is agricultural and most of the population is of the Turkmen ethnicity – around three quarters here are Turkmen although there are also Arabs and Kurds living in parts of Tal Afar.
  12. ↑ 1984-cü ildə təşkil edilib.
  13. ↑ 1 2 بيانات غير متوفرة
  14. ↑ Əsasən ərəb əsilli Şammar tayfasının (ərəbcə: عشيرة شمر) nümayəndələri
  15. ↑ Kökən olaraq Əfşar tayfasındandırlar.
  16. ↑ Şəhərin Taliha, Müəllimin və Qala məhəllələrində məskundurlar.
  17. ↑ Və ya Əli Dəvəli
  18. ↑ Əsasən şəhərin Saray məhəlləsində məskundurlar.
  19. ↑ Təlafər şəhərinin cənub-şərqində yerləşir. Kəndin coğrafi mövqeyi haqqında bax: Bukhur, Iraq Page Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
  20. ↑ Təlafər şəhərinin cənub-şərqində yerləşir. Kəndin coğrafi mövqeyi haqqında bax: Shaykh Ibrahim, Iraq Page Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Təlafər_qəzası&oldid=7291527"