Tərlan Məmmədov (bioloq)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Tərlan Məmmədov (Tarlan Mammedov)
Məmmədov Tərlan Həzarpaşa oğlu
Professor Tərlan Məmmədov
Professor Tərlan Məmmədov
Doğum tarixi (63 yaş)
Doğum yeri Dəvəçi rayonu, Azərbaycan SSR
Elmi dərəcəsi Biologiya elmləri doktoru
Elmi adı Professor
Alma-mater Azərbaycan Dövlət Universiteti

Tərlan Məmmədov, Tarlan Mammedov (Məmmədov Tərlan Həzarpaşa oğlu; d. 02.05.1958, Dəvəçi rayonu) — Biologiya elmləri doktoru, Professor, AMEA-nın müxbir üzvü (30.06.2014).[1]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tərlan Məmmədov 2 may 1958-ci ildə Dəvəçi rayonunda anadan olub.

Molekulyar biologiya, molekulyar biotexnologiya və biokimya elmi sahələrində fəaliyyət göstərən və mühüm elmi kəsflər və ixtiralar edən dünyanin aparıcı alimlərdən biridir. Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakultəsini bitirdikdən sonra AMEA-da aspiranturaya daxil olub və Biokimya ixtisasi üzrə namizədlik və Molekulyar Biologiya ixtisasi üzrə Doktorluq disertasiyasi mudafiyə edib və sonra Professor dərəcəsini alib. 1998-ci ilə qədər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasinda çalismişdir.

1998-ci ildən hal hazira kimi dünyanın bir necə nüfuzlu elm və təhsil mərkəzlərində və Universitetlərində molekulyar biologiya və molekulyar biotexnologiya sahəsində tədqiqatlar aparir.

1998-2002-ci illərdə Yaponiyanın Tohoku Kənd Təsərrüfatı Elmi Mərkəzində, Kiyoto Universitetində və Kənd Təsərrüfatı Elmləri üzrə Yaponiya Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzində çalışmişmişdir.

2002-2009-ci illərdə ABŞ-in Nebraska–Linkoln Universitetinin Professor vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir.

2009-2014-cü illərdə ABŞ-da Molekulyar Biotexnologiya mərkəzində qrup rəhbəri kimi elm və molekulyar biotexnologiya sahəsində fəaliyyətimi davam etdirmişdir. 2014-ci ildə Türkiyənin Akdeniz Universitetinə dəvət olunmuş və hal hazirda Universitetin fəxri professor vəzifəsində çalışır.

Yaponiyada, ABŞ-da Nebraska Lincoln Universitetində və Molekulyar Biotexnologiya Mərkəzində işlədiyi dövrlərdə T. Məmmədov bir sıra molekulyar biotexnoloji layihələrə, o cümlədən vaksinlərin, terapevtik rekombinant zülallarin sintezi, genlərin de novo sintezi (genlarin kicik molecullardan sintezi), bio-yanacaq, kök hüceyrə kimi mühüm molekulyar biotexnoloji layihələrə rəhbərlik etmişdir. T. Məmmədov yüksək quanizin/sitozin tərkibli DNT-lərin müvəffəqiyətli amplifikasiyası üçün annealing vaxtın mühümlüyünü kəşf etmişdir (Mamedov et al.Comput Biol Chem. 2008 Dec;32(6):452-7. doi: 10.1016/j.compbiolchem.2008.07.021.). T. Məmmədov həmçinin dünyada ən sürətli sintetik gen sintez edən biotexnologiyani yaradicisidir (Mamedov et al. J Biotechnol. 2007 Sep 30;131(4):379-87.). Karbon qazı fiksasiya edən yaşıl yosun orqanizmlərində 1,4 qalaktoza ilə birləşmiş sialik turşu qalığından ibarət glyko-zülalların mövcudluğu kəşf edilmişdir. Məmmədov bitki sistemi daxil olmaqla eukariotik sistemlərdə şəkərsiz zülal sintezini təmin edən molekulyar biotexnologiyanın ixtira edən alimdir. Bu texnologiya çox mühüm va çətin expressiya olunan mürəkkəb zülal antigenlərin, vaksinlərin və terapevtik zülalların yüksək aktivliklə sintez edilməsinə imkan yaratmışdır.

Təltif və mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 1998: Yaponiya Elm və Texnologiya Agentliyi (STA) mükafatı
  • 1999: Yaponiya Elm və Texnologiya Agentliyi (STA) mükafatı
  • 2001: Yaponiya Beynəlxalq Kənd Təsərrüfatı Mərkəzi (JIRCAS) mükafatı

Patentlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

1. Tarlan MAMMEDOV. Production of in vivo N-deglycosylated recombinant proteins by co-expression with Endo H, WO 2017081520 A1, PCT/IB2015/058781, 17 May 2017.

2. Tarlan MAMMEDOV. In vivo de-glycosylation of recombinant proteins by co-expression with PNGase F, WO 2012170678 A1, 13 Dec 2012.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Məmmədov Tərlan Həzarpaşa oğlu" (az.). science.gov.az. 2017. İstifadə tarixi: 2017-04-05.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vikikitabın loqosu Vikikitabda Tərlan Məmmədov/Biblioqrafiya mövzusuna dair mətn var.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Tərlan_Məmmədov_(bioloq)&oldid=5961522"